میانگین دو برابری بیابان زایی در ایران

قائم مقام سازمان جنگل ها و مراتع با بیان اینکه میاگین یابان در کشور بیش از ۲ برابر سرانه جهانی است، گفت: در طول برنامه ششم سالانه ۵۰۰ هزار هکتار از کانون های بحرانی، بیابان زدایی می شود.

 

بقیه در ادامه مطلب...

مقاله: بررسی پدیده خشکسالی با استفاده از شاخص درصد نرمال بارندگی در نواحی مرکزی گیلان+pdf

بررسی پدیده خشکسالی با استفاده از شاخص درصد نرمال بارندگی در نواحی مرکزی گیلان

چکیده: 

خشکسالی یکی از پدیده های اقلیمی است که در پهنه وسیعی از کشور ایران به اشکال متفاوت قابل مشاهده است و یا در آینده بروز خواهد نمود. این پدیده محدودیت و کمبود منابع آب شیرین، محدودیدت رشد گیاهان زراعی و غیر زراعی تغییرات زمانی و مکانی به همراه اضافه بارش (کاهش طول دوره رشد) یا کمبود بارش و نوع آن، دما، افزایش تبخیر و تعریق و ... را به همراه دارد که بروز اشکال فوق در پهنه سرزمینی سبب عدم تعادل طبیعی در مقیاس ناحیه ای می گردد. که نتایج آن آلودگی محیط زیست، تغییر گونه ها، خشک شدن تالابها، افزایش بیماریها، فقر و قحطی می باشد که پیشرفت آن بطئی و موذیانه بوده و دارای اثرات ویرانگر می باشد.

این پدیده با توجه به بررسی حاضر در محدوده مرکزی گیلان به صورت تغیرات زمانی افزایش یا کاهش عناصر اقلیمی قابل مشاهده می باشد. اثرات این مساله می تواند تغییرات گونه های گیاهی (منابع کشاورزی) و تغییرات بیلان هیدرولوژکی (منابع آب) را به همراه داشته باشد.

جهت بررسی از روش تحلیل منطقه ای عناصر اقلیمی در محدوده ایستگاه های هوا شناسی و تبخیر سنجی محدوده مرکزی با استفاده از شاخص خشکی درصد نرمال باران استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد با روش شاخص درصد نرمال بارندگی مناطق ساحلی و جلگه ای در شرایط خشکسالی و مناطق کوهپایه و کوهستانی در شرایط ترسالی می باشند و لازمه آن برخورد مناسب با این مساله توسط برنامه ریزان محیطی، شهری و روستایی است.

مقاله: پدیده خشکسالی با استفاده از شاخص درصد نرمال بارندگی در گیلان+pdf

پدیده خشکسالی با استفاده از شاخص درصد نرمال بارندگی در گیلان

چکیده:

خشکسالی یکی از پدیده های اقلیمی است که در پهنه وسیعی از کشور ایران به اشکال متفاوت قابل مشاهده است و یا در آینده بروز خواهد نمود. این پدیده محدودیت و کمبود منابع آب شیرین، محدودیدت رشد گیاهان زراعی و غیر زراعی تغییرات زمانی و مکانی به همراه اضافه بارش (کاهش طول دوره رشد) یا کمبود بارش و نوع آن، دما، افزایش تبخیر و تعریق و ... را به همراه دارد که بروز اشکال فوق در پهنه سرزمینی سبب عدم تعادل طبیعی در مقیاس ناحیه ای می گردد. که نتایج آن آلودگی محیط زیست، تغییر گونه ها، خشک شدن تالابها، افزایش بیماریها، فقر و قحطی می باشد که پیشرفت آن بطئی و موذیانه بوده و دارای اثرات ویرانگر می باشد.این پدیده با توجه به بررسی حاضر در محدوده مرکزی گیلان به صورت تغیرات زمانی افزایش یا کاهش عناصر اقلیمی قابل مشاهده می باشد. اثرات این مساله می تواند تغییرات گونه های گیاهی (منابع کشاورزی) و تغییرات بیلان هیدرولوژکی (منابع آب) را به همراه داشته باشد.

جهت بررسی از روش تحلیل منطقه ای عناصر اقلیمی در محدوده ایستگاه های هوا شناسی و تبخیر سنجی محدوده مرکزی با استفاده از شاخص خشکی درصد نرمال باران استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد با روش شاخص درصد نرمال بارندگی مناطق ساحلی و جلگه ای در شرایط خشکسالی و مناطق کوهپایه و کوهستانی در شرایط ترسالی می باشند و لازمه آن برخورد مناسب با این مساله توسط برنامه ریزان محیطی، شهری و روستایی است.

کلید واژه : ،خشکسالی، شاخص درصد نرمال، گیلان
 

مدیریت جنگل و تلفیق جنگل ها با در نظر گرفتن ملاحضات زیست محیطی

مدیریت جنگل و تلفیق جنگل ها با در نظر گرفتن ملاحضات زیست محیطی

چکیده :

جنگلهای بی نظیر کشور ما با پنج رویشگاه خزری (هیرکانی)، زاگرسی، ایران تورانی، ارسبارانی و خلیج عمانی نیاز به حفاظت و توسعه دارد. این امر محقق نمی شود مگر با در نظر گرفتن شرایط زیست محیطی و جوامع انسانی حاکم بر آنها. جنگل یکی از منابع طبیعی مهم کشور به شمار می آیند و می توان از آن به مثابه زیربنای توسعه اقتصادی و اجتماعی یاد کرد. متاسفانه تخریب این منابع در سالهای اخیر با سرعت بیشتری به روند خود ادامه می‌دهد. شیوه معیشت جنگل نشینان و دامداران مهمترین عامل تخریب جنگل محسوب می‌شود. هدف از تهیه این نوشتار بررسی عوامل موثر بر مشارکت روستاییان و مردم محلی در حفاظت و توسعه جنگلهای کشورمان است. برنامه جنگلداری اجتماعی در گروه هایی مانند : جنگلداری زراعی – جنگلداری اجتماعی – جنگلداری توسعه ای و آگرو فارستری طبقه بندی شده است. جنگلداری اجتماعی به عنوان رهیافت جایگزین در جهت پاسخ به شکست برنامه های مدیریت صنعتی جنگل در سال 1985 میلادی توسط سازمان خوار و بار کشاورزی (فائو) با هدف ایجاد همزیستی و آشتی بین جنگل نشینان و جنگلبانان برای کاهش تخریب جنگل معرفی گردید. تشکیل تعاونی ها با نظارت و حمایت دولت می تواند انگیزه مردم روستایی را در حفاظت از جنگلها و ایجاد اشتغال بیشتر نماید. پیشنهاد می شود در مناطقی که به سوخت نیاز است ایستگاههای سوحت رسانی دایر شود. بایستی برنامه ها و طرحها از انطباق بیشتری با نیازهای روستاییان همراه باشد. با توجه به تاثیر محافظان افتخاری بر حفاظت از عرصه های جنگلی که مستلزم نظارت دولت نیز می باشد، این افراد بیشتر بکار گرفته شوند. امکان بازدید بیشتر روستاییان جنگل نشین از طرحهای جنگلداری اجتماعی موفق به همراه کلاسهای آموزشی ترویجی گام موثری بر توسعه جنگلهاست. پیشنهاد می شود از روشهای تلفیقی جنگل با کشاورزی (Agroforestry) موفق در سایر کشورها نظیر Intercropping (کاشت درختان میان محصولات زراعی)،  Alley cropping (کاشت درخت به عنوان دیوار سبز و پرچین مزارع)  و روشهای تلفیقی جنگل با سایر بخشها همچونAgrosilvopastural (تلفیق جنگل، مرتع و کشاورزی)، Sylvopastutal  (تلفیق جنگل و مرتع)، Enthoforestry  (تلفیق جنگل با صنعت حشره داری) و غیره بهره بیشتری برده شود.

 کلمات کلیدی:  جنگلداری اجتماعی، اگروفارستری، ترویج، جنگل.

راهکار مبارزه با پدیده بیابانزدایی با آبخیزداری

 راهکار مبارزه با پدیده بیابانزدایی با آبخیزداری

چکیده مقاله :

بیابان‌زایی بزرگترین بحران بشر در دوره کنونی است و این پدیده در سده  پیش رو با توجه به پیش‌بینی فرارسیدن یک دوران طولانی خشکسالی بیشتر از گذشته گسترش خواهد یافت.

کلیه فعالیت‌هایی که در جهت حفظ و تعادل پایداری طبیعت واکوسیستم‌ها انجام می‌شود به عنوان اقدام بیابان‌زدایی تلقی می‌گردد.

موفقیت در بیابانزدایی مستلزم داشتن برنامه های جامع،‌ جلب مشارکت مردم و اجرای هماهنگ و دقیق کارها درچارچوب پروژه های اجرایی مناسب است.مقابله با بیابان زدایی مستلزم استفادده بهینه از منابع مالی و امکانات است.

مردم مناطق بیابانی از دیرباز علاوه بر حفظ آب در رابطه با حفظ خاک نیز چاره‌اندیشی کرده‌اند چرا که زمین‌های مناسب کشاورزی در این مناطق معدود است.

در این راستا رابطه نزدیک و هماهنگ آبخیزداری و بیابان زدایی ست که متاسفانه در بخش های اجرایی و بعضاً تحقیقاتی اگر چه هر یک از بخش های مربوطه از سالها پیش عملیات آبخیزداری و مهار بیابان زایی را در گستره کاری خود بدون توجه به آثار مشترک این دو بخش کاری انجام می دهند ولی کماکان هر بخشی و بویژه بخش بیابانزدایی بدون توجه به مناطق بالادست حوزه های آبخیز عملیات خود را در مناطق پایین دست متمرکز کرده است.

با انجام عملیات آبخیزداری و احیاء پوشش گیاهی شرایط مجدداً جهت بهره برداری با مدیریت صحیح فراهم می گردد. برهمین اساس می توان برخی از فعالیتهای آبخیزداری را نوعی بیابانزدایی معرفی نمود.از جمله اقدامات وفعالیتهایی که در راستای کنترل ومهاروبهره برداری ازسیل ، تغذیه منابع آبی وسفره های زیرزمینی وشیوه های جلوگیری از شورشدن آبها وغیره که دربخش آبخیزداری انجام می شود.

در حال حاضر عمده عملیات آبخیزداری در دو قسمت از حوزه های آبخیز صورت می گیرد.

الف- پخش و گسترش سیلاب در خروجی حوزه آبخیز
ب- اعمال مدیریت در بالادست  حوزه های آبخیز (برای کاهش سیلاب)


کلید واژه ها : بیابان ، بیابان‌زایی، بیابان زدایی، عملیات آبخیزداری ، حوزه آبخیز،سیل.

2 برابر بودن سرانه بیابان در ایران در مقیاس جهانی_سرانه بیابان در کشور 0.5 هکتار و در جهان 0.22 هکتار است.

قائم مقام سازمان جنگل ها و مراتع اظهار داشتند سرانه بیابان در کشور بیش از ۲ برابر سرانه جهانی است، ایشان در ادمه گفتند: در طول برنامه ششم سالانه ۵۰۰ هزار هکتار از کانون های بحرانی، بیابان زدایی می شود.

 

بقیه در ادامه مطلب ...