..:: محــــــــــیـــط ســـــبـــــــز (بیابان زدایی) ::..
..:: محــــــــــیـــط ســـــبـــــــز (بیابان زدایی) ::..

..:: محــــــــــیـــط ســـــبـــــــز (بیابان زدایی) ::..

منابع طبیعی-بیابان زدایی-محیط زیست

خشکیده شدن هامون کانون های ریزگرد در سیستان را 10 برابر کرده است

مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری سیستان و بلوچستان گفت: کانون‌های بحران در این استان و در گذشته به میزان 50 هزار هکتار بود که با خشکسالی دریاچه هامون 560 هزار هکتار به این کانون های بحرانی افزوده شده است که ده برابر میزان سال های گذشته است.

نبی یاری در حاشیه سفر اعضای ستاد بحران استان به منطقه سیستان اظهار داشت: ساکنان سیستان در طی 15 سال گذشته نیز با وزش باد و طوفان های زیادی مواجه بودند اما این طوفان‌ها به شکل امروزی و به دلیل خشکیدگی بستر هامون تا این اندازه بحران آفرین نبوده است.

 

وی با بیان اینکه غالب طرح های این سازمان عام المنفعه است ادامه داد: کمبود اعتبارات در این سازمان ناخواسته بر روی محیط زیست، نباتات و ساکنان استان نیز تاثیر می گذارد و لذا در بحث تخصیص اعتبارات برای اقدامات پیشگیرانه باید با نگاه ویژه ای به استان نگریست.

 

وی تنها راه نجات و مقابله با طوفان ها و کاهش آسیب ها در منطقه سیستان را حفظ و توسعه پوشش گیاهی عنوان کرد و گفت: در حوزه سیستان تنها 30 هزار هکتار از اراضی به عنوان اراضی ملی در اختیار منابع طبیعی قرار دارد و لذا از آنجائیکه بیشترین سهم متعلق به مردم است باید در راستای مشارکت پذیری و  فعال سازی مالکان در این راستا اقدام کرد.

 

یاری حل بحران سیستان را در گرو ورود و تعامل تمامی دستگاه های اجرایی به صورت متحدالشکل دانست و افزود: اقدامات زیادی به صورت جزیره ای توسط دستگاه های اجرایی مختلف در این حوزه انجام شده است اما متاسفانه در طی سالیان گذشته این اقدامات پراکنده مورد ارزیابی قرار نگرفته است.

 

وی تاکید کرد: خشکیدیگی بستر هامون و همچنین وجود کانون های بحران در کشور های همسایه بر شدت مشکلات مردم سیستان دامن می زند.


نقل از خبرگزاری مهر


بحران ریزگرد در سیستان بحران نیست... ؟

مردم سیستان شهروند درجه چندم هستند؟؟؟


«طوفان ریزگرد بحران زیست محیطی سیستان را وخیم‌تر کرده است»



وقوع طوفان ریزگرد در سیستان و بلوچستان میزان آلاینده‌ها و ذرات معلق در هوا را به بیش از ۵ برابر حد مجاز افزایش داده و شرایط محیط زیستی در این استان را بحرانی‌تر کرده است.


حلیمه عالی، نماینده مردم زابل در مجلس، طی تذکری به حسن روحانی از او خواست حق بدی آب و هوا و حق ریزگردها به مردم این استان داده شود.



به گفته این نماینده مجلس در روزهای گذشته سرعت طوفان در این منطقه به بیش از ۱۰۰ کیلومتر در ساعت رسیده که در نتیجه آن میزان آلاینده‌ها و ذرات معلق در هوا به ۱۵۰۰ میکروگرم افزایش یافته و شعاع دید عادی کمتر از ۵۰ متر شده است.

او منشاء این طوفان‌ها را خشک شدن دریاچه هامون در این استان ذکر کرد و گفت هامون به حال خود رها شده است.


به گزارش خبرگزاری ایرنا، حلیمه عالی همچنین با انتقاد ازعدم انتشار هشدارهای به موقع توسط سازمان هواشناسی گفت:«چرا طبق استانداردهای زیست محیطی قبل از شروع ساعات بحرانی ادارات تعطیل نمی شود و چرا در محاسبه هزینه برق، وجود ریزگردها را درنظر نمی گیرید؟»


او ادامه بی‌‌توجهی‌ها به وضعیت وخیم زیست محیطی در استان سیستان و بلوچستان را باعث خالی از سکنه شدن این منطقه عنوان کرد.


با این حال باید پرسید جناب آقای روحانی رئیس جمهور محبوب مردم سیستان :


آیا تا به حال پای درد دل یک زن روستایی سیستانی نشسته اید؟


آیا درد و رنج مردم سیستان را درک کرده اید؟


آیا خدای ناکرده مشکلات تنفسی ناشی از گرد و غبار پیدا کرده اید؟


و


آیا مردم سیستان شهروند درجه چندم هستند... ؟


اگر پایتخت این وضعیت را داشت خیلی زود این مصیبت کنترل می شد و دغدغه هر روزه مردم نبود. ریزگردهای غرب کشور که هراز گاهی به پایتخت می رسد صدای همه را در می آورد ولی کوچکترین توجهی به این منطقه از ایران نمی شود. دریاچه و تالاب هامون که روزی شاید تنها راه درآمد مردم روستایی این منطقه بود چرا باید خشکیده باشد؟ مردم این منطقه اندوهی تمام ناشدنی از وضعیت خشکسالی و ریزگرد ها در دلشان مانده که....


جناب آقای روحانی شما بیشترین رای را از استان سیستان و بلوچستان داشته اید پس حداقل اگر برای قدردانی هم که شده برای این اندوه تمام ناشدنی مردم این منطقه فکری کنید.

روز جهانی جمعیت (۲۰ تیر، ۱۱ جولای)+شعار سال 2014

روز جهانی جمعیت (۲۰ تیر)


World Population Day (11 July)





جمعیت جهان در لحظه نوشتن این متن 7٫245٫925٫190 نفر تخمین زده می­شود!  (منبع)




شعار امسال (سال 2014) روز جهانی جمعیت :

(این شعار توسط معاون دبیرکل ملل متحد و مدیر اجرایی صندوق جمعیت سازمان ملل متحد منتشر گردیده است)


"سرمایه گذاری بر روی جوانان"


روز جهانی جمعیت مناسبتی سالانه است که هر سال در ۱۱ جولای برگزار میشود و راهی برای ارتقاء آگاهی از پیامدهای افزایش جمعیت جهانی است. این مناسبت بر اساس تصویب­ نامه­ ی شورای حکام برنامه توسعه­ ی ملل متحد در سال ۱۹۸۹ بنیان گذاری شد. روزی که از 11 جولای سال ۱۹۸۹ وارد تقویم شد. به نظر می­رسد، نامگذاری این روز الهام گرفته از روز پنج میلیاردی در ۱۱ جولای ۱۹۸۷ باشد؛ تاریخی که جمعیت جهانی تقریباً به ۵ میلیارد نفر رسید. 


۲۷ سال پیش (در سال ۱۹۸۷) در چنین روزی، جمعیت کره زمین از مرز ۵ میلیارد نفر گذشت و دو سال بعد از آن برنامه توسعه سازمان ملل متحد تصمیم گرفت این روز را “روز جهانی جمعیت” نامگذاری کند تا مردم و دولتها را نسبت به رشد جمعیت بی رویه و عوارض آن آگاه کند.


جمعیت جهان در بیستمین سالگرد روز پنج میلیاردی، یعنی ۱۱ جولای ۲۰۰۷ ، ۶٫۷۲۷٫۵۵۱٫۲۶۳ نفر تخمین زده شد. و اکنون در ۲۷ سالگی آن 7٫245٫925٫190 نفر جمعیت جهان می باشد.

 

سازمان ملل متحد جمعیت احتمالی کره زمین در سال ۲۰۵۰ را حدود ۹ میلیارد و ۶۰۰ میلیون نفر برآورد کرده است. با این حساب به نظر می رسد جمعیت کره زمین ۶ دهه پس از روز ۵ میلیاردی شدنش، تقریبا دو برابر خواهد شد، مساله ای که یک زنگ خطر را برای مردم و دولتها به صدا در می آورد. علاوه بر آن پیش بینی می شود در مناطقی مانند نیجریه و مالاوی که تقریبا هیچ برنامه ای برای کنترل جمعیت ندارندف جمعیت تا پایان سال ۲۱۰۰ پنج برابر مقدار فعلی آن خواهد شد.


 
ادامه مطلب ...

تاثیر انرژی (سوخت های فسیلی) بر محیط زیست

بشر ﺑﺮﺍﻱ ﺑﺪﺳﺖ ﺁﻭﺭﺩﻥ ﺭﻓﺎﻩ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻧﻴﺎﺯ ﺑﻪ ﺍﻧﺮژﻱ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺑﺮﺍﻱ ﺩﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﺍﻧﺮژﻱ ﺑﻪ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺍﺯ ﺳﻮﺧﺘﻬﺎﻱ ﻓﺴﻴﻠﻲ ﺭﻭﻱ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺍﺳﺖ . ﻫﺮﭼﻨﺪ ﺳﻮﺧﺘﻬﺎﻱ ﻓﺴﻴﻠﻲ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﭘﺬﻳﺮﻧﺪ ﺍﻣﺎ ﺳﻬﻢ ﻣﻬﻢ ﻭ ﻋﻈﻴﻤﻲ ﺍﺯ ﻣﺼﺮﻑ ﻛﻞ ﺍﻧﺮژﻱ ﺩﻧﻴﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﺍﺧﺘﺼﺎﺹ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﻧﺪ ﻭ ﺭﻭﺯ ﺑﻪ ﺭﻭﺯ ﺑﺮ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﻓﺰﻭﺩﻩ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ، ﺑﻪ ﻃﻮﺭﻱ ﻛﻪ ﺩﻭﺭﻧﻤﺎﻱ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺍﻧﺮژﻱ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﻫﻨﺪﻩ ﻭﺍﺑﺴﺘﮕﻲ ﺍﻧﺮژﻱ ﺟﻬﺎﻥ ﺑﻪ ﺳﻮﺧﺘﻬﺎﻱ ﻓﺴﻴﻠﻲ ﺍﺳﺖ . ﺍﻳﻦ ﻭﺍﺑﺴﺘﮕﻲ ﺍﺯ ﭼﻨﺪ ﺟﻬﺖ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﺍﺳﺖ، ﺍﻭﻻ ﺫﺧﺎﻳﺮ ﺳﻮﺧﺘﻬﺎﻱ ﻓﺴﻴﻠﻲ ﺩﺭ ﺍﺛﺮ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻭ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻥ ﺯﻣﻴﻦ ﺷﻨﺎﺳﻲ ﺩﺭ ﺳﺎﻟﻬﺎﻱ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺣﺎﺻﻞ ﺷﺪﻩ ، ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭ ﻣﻘﺪﺍﺭ ﺁنها ﺛﺎﺑﺖ ﺍﺳﺖ، ﻭﻟﻲ ﻣﺼﺮﻑ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﻭﺯﺍﻓﺰﻭﻥ ﺍﺳﺖ، ﺛﺎﻧﻴﺎ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺳﻮﺧﺘﻬﺎﻱ ﻓﺴﻴﻠﻲ ﻋﺎﻣﻞ ﺍﺳﺎﺳﻲ ﺩﺭ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻛﺎﻻﻫﺎ ﻭ ﺧﺪﻣﺎﺕ ﻧﻈﺎﻡ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎﻱ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﺭﺍ ﺗﺤﺖ ﺍﻟﺸﻌﺎﻉ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲ ﺩﻫﻨﺪ ، ﺑﻨﺎﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﻓﻦ ﺁﻭﺭﻱ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺳﻮﺧﺘﻬﺎﻱ ﻓﺴﻴﻠﻲ ﺑﻪ ﺍﺷﻜﺎﻝ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥ ﻭ ﻣﻔﻴﺪ ﺩﺭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﻬﻢ ﺍﺳﺖ . ﺛﺎﻟﺜﺎ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺭﻭﺯﺍﻓﺰﻭﻥ ﻣﺼﺮﻑ ﺳﻮﺧﺘﻬﺎﻱ ﻓﺴﻴﻠﻲ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻭ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﺯﻳﺴﺖ ﻣﺤﻴﻄﻲ ﻭ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺩﺭ ﺗﻌﺎﺩﻝ ﺍﻛﻮﺳﻴﺴﺘﻢ ﻛﺮﻩ ﺯﻣﻴﻦ ﺭﺍ ﻣﻮﺟﺐ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ . ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﺍﻧﺮژﻱ ﻭ ﻣﺤﻴﻂ ﺯﻳﺴﺖ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺩﻭ ﺣﻠﻘﻪ ﺑﻬﻢ ﺗﻨﻴﺪﻩ ﺩﺭ ﻋﺮﺻﻪ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻣﻄﺮﺡ ﻫﺴﺘﻨﺪ. ﺩﺭ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﺍﻧﺮژﻱ ﺍﺯ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺑﺴﻴﺎﺭﻱ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﺍﺳﺖ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﭼﺮﺧﻪ ﺍﻧﺮژﻱ ﺍﺛﺮﺍﺕ ﺷﺪﻳﺪﻱ ﺭﺍ ﺑﺮ ﻣﺤﻴﻂ ﺯﻳﺴﺖ ﻣﻲ ﮔﺬﺍﺭﺩ .ﺩﺭ ﺳﺎﻟﻬﺎﻱ ﺍﺧیر ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺕ ﻭﺳﻴﻌﻲ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺣﻔﻆ ﺫﺧﺎﻳﺮ ﺳﻮﺧﺘﻬﺎﻱ ﻓﺴﻴﻠﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻚ ﻣﻨﺒﻊ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﭘﺬﻳﺮ ﻭ ﺍﺯ ﻃﺮﻓﻲ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻭ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﺯﻳﺴﺖ ﻣﺤﻴﻄﻲ ﺁﻧﻬﺎ ﺻﻮﺭﺕ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺨﺶ ﻣﻬﻤﻲ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﺩﺭ ﺗﺼﺤﻴﺢ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎﻱ ﻓﺮصت ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺳﻮﺧﺘﻬﺎﻱ ﻓﺴﻴﻠﻲ ﺩﺭ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺍﻧﺮژﻱ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻧﻤﻮﺩ .

منبع: برگرفته از جزوه درسی انرژی و محیط زیست

بیابانزایی، تخریب سرزمین، مناطق خشک، مهاجرت مردم

بیابانزایی تخریب سرزمین در مناطق خشک و نیمه‌خشک است و به معنی کاهش یا از دست رفتن توان تولیدی یا اقتصادی اراضی دیم، مرتع، چراگاه، جنگل، بوته‌زار در مناطق خشک، نیمه خشک و خشک نیمه مرطوب  می باشد.

عوامل موثر بر بیابان‌زایی عبارتند از:

فرسایبیابان زداییش خاک ناشی از باد و یا آب؛

بر هم خوردن ارتباط بین بهره‌برداران و منابع طبیعی؛

از بین رفتن پوشش گیاهی (بخصوص گونه‌های بومی هر منطقه)؛

اضافه شدن گونه‌‌های شاخص بیابان‌زائی، مانند اسپند؛



مهاجرت مردم؛

افت آب‌های زیر زمینی و خشک شدن قنات‌ها؛

سبز نشدن بذرها در چندین مرحله بذرپاشی؛

بلند شدن گرد و خاک زیاد از یک منطقه؛

کم شدن بوته‌ها ؛

کم شدن بارندگی؛

از بین رفتن یا کوچ گونه‌های حیات وحش


عوامل انسانی

بهره‌برداری بیش از حد از طریق فعالیت‌های کشاورزی؛

چرای بیش از حد دام؛

قطع درختان و جنگل‌زدایی؛ 

آبیاری و زهکشی نامناسب.


تغییرات اقلیمی

بروز سیلاب‌های شدید؛

خشکسالی‌های متناوب


خشکسالی و بیابانزائی

نوعی بلای طبیعی و گاهی انسانی است که در پی کاهش بارندگی در طی یک دوره کوتاه یا بلند روی می‌دهد.


تبعات خشکسالی عبارت است از:


کاهش محصولات کشاورزی و به تبع آن دامی؛

کمبود آب برای مصارف صنعتی و خانگی؛

کاهش میزان تولید برق از نیروگاه‌های برق آبی.


آثار و پیامد‌های بیابان‌زایی 

تخریب مراتع؛

افت حاصلخیزی زمین‌های کشاورزی ؛

وارد آمدن  خسارت به محصولات کشاورزی؛

کاهش توان تولید خاک؛

کاهش کمی و کیفی منابع آب‌های زیرزمینی؛

هجوم ماسه‌های روان و خسارت ناشی از آن ؛

بیکاری و گسترش فقر؛

مهاجرت.


پی نوشت :


رشد بیابان به مجموع مساحت هند ،امریکا ،چین و روسیه


 بقیه در ادامه مطلب

ادامه مطلب ...

الفبای انقراض

منقرض شده (EX (Extinct


گونه هایی که کاملا منقرض شده و در طبیعت وود ندارند. مثل ببر ایرانی یا ببر مازندران (Panthera tigris virgata).


منقرض شده در طبیعت (EW (Extinct in the Wild


گونه هایی که در طبیعت زندگی نمی کنند و فقط در باغ وحش ها و مراکز تحقیقاتی می توان یافت. از جمله گوزن زرد ایرانی که یکی از آنها یکی دو هفته پیش در پردیسان کشته شد.


به شدت در خطر (CE (Critically Endangered


گونه هایی که در این دسته قرار می گیرند، به صورت بحرانی و به شدت وخیم در حال انقراض هستند. لاک پشت پوزه عقابی که در قشم یافت تمی شود، جزو این گروه به حساب می آید.


در خطر انقراض (EN (Endangered


این گروه را به عنوان «در حال انقراض» می شناسند. گونه های این طبقه به دلیل کمی جمعیت آسیب پذیری به خاطر تغییر در محیط زندگی یا شکار غیرمجاز در معرض نابودی هستند. یوز ایرانی و اخیرا پلنگ ایرانی در این طبقه قرار گرفته اند.


گونه آسیب پذیر (VU (Vulnerable


حیوانات و گیاهان این طبقه به عنوان «گونه های آسیب پذیر» معرفی می شوند. تعداد این گونه ها کم است و براساس آمارت «لیست قرمز» سازمان جهانی حفاظت از منابع طبیعی ۸۵۶۵ گونه در این طبقه جای دارند.


نزدیک به تهدید (NT (Near Threatened


گونه هایی که در این گروه قرار می گیرند، در آستانه تهدید قرار دارند ولی هنوز در معرض آسیب قرار ندارند. روباه یال دار نمونه ای از این دست گونه هاست.


کمترین نگرانی (LC (Least Concern


گونه هایی که در این گروه قرار می گیرند، با نگرانی و حساسیت کمتری به آنها نگاه می شود. گونه های این طبقه را نمی توان در طبقه دیگری جای داد و این به معنای کمی اطلاعات از آنها نیست.


نقص اطلاعات (DD (Data Deficient


گونه های گیاهی و جانوری که اطلاعات کمی نسبت به آنها وجود داشته باشد مثل کبوتر کوهی و میمون پوزه دراز کوچک و ... را در این گروه قرار می دهند.


بررسی نشده (NE (Not Evaluated


گونه هایی که در این گروه قرار می گیرند، ارزیابی در مورد آنها صورت نگرفته است.

جنگ و محیط زیست(روایت 2 هفته ای از جنگ اسرائیل و حزب‌الله لبنان)

شاید بتوان یکی از بزرگ‌ترین قربانی‌های جنگ‌های عصر جدید را منابع طبیعی، محیط زیست و میراث فرهنگی برشمرد که در برخی موارد، آثار و پیامدهای این بحران‌ها، پس از گذشت سالیان سال آشکار می‌گردد. شاید یکی از بارزترین نمونه‌های این موضوع را بتوان در جنگ اخیر اسرائیل و هجوم همه جانبه این رژیم به کشور لبنان برشمرد که طی آن بسیاری از منابع طبیعی و ثروت‌های زیست‌محیطی این کشور با آلودگی‌های شدید روبرو شد.
جنگ اسرائیل با حزب‌الله لبنان، با قتل عام حدود ۱۵۰۰ نفر و عمدتاً غیرنظامیان و نابودی بیش از پانزده هزار منزل مسکونی همراه بود. اما این تراژدی به همین جا خلاصه نشد، چرا که این جنگ به جهنمی برای محیط زیست و میراث‌های فرهنگی لبنان مبدل شد.

هجوم هوایی اسرائیل به نیروگاهی در بیست کیلومتری جنوب بیروت، به بزرگ‌ترین نشت نفت در قسمت شرق مدیترانه انجامید، به طوری که حدود پانزده هزار تن یعنی بیش از چهار میلیون گالن نفت سنگین در دریا منتشر شد و در قسمت‌های ساحلی لبنان و سوریه گسترش یافت. عمدهٔ این نفت در خط ساحلی‌ای به طول هفتاد و پنج کیلومتر در لبنان و قسمت‌های ساحلی سوریه و ترکیه انتشار یافت و بقیه آن نیز به بستر دریا نفوذ کرد. همچنین در نتیجهٔ این حمله، بیست و پنج هزار تن نفت در این نیروگاه سوخت که منجر به شکل‌گیری ابری سمی در آسمان و بارش باران‌های آلوده شد.
 
ادامه مطلب ...

محیط زیست و دغدغه های جهانی

گرم شدن زمین و تغییرات جوی مربوط به آن، فراگیرترین مسئله زیست محیطی در جهان است. این پدیده بر اثر انتشار گازهای گلخانه ای -دی اکسید کربن، متان اکسید نیترو و کلروفلورکربن ها به وجود آمده است. وجود این گازها در جو سبب می شود که سطح زمین مانند گلخانه، حرارت ناشی از پرتوزایی خورشید را در خود نگاه دارد. ازآغاز انقلاب صنعتی تاکنون، انتشار گازهای گلخانه ای، به ویژه دی اکسید کربن (Co2) ناشی از مصرف سوخت های فسیلی و حتی متان حاصل از کشاورزی به تدریج افزایش یافته است. براساس نظریه های علمی، این پدیده سبب افزایش اثر گلخانه ای می شود که به جای حفظ دمایی ثابت، افزایش آرام ولی بی وقفه دما را به دنبال دارد. شواهد نشان می دهد که این پدیده رخ داده است.موضوع مهم پروتکل کیوتو، کاهش مصرف سوخت های فسیلی است. با توجه به الگوی مصرف انرژی در جهان در مورد سوخت های فسیلی، این خواسته پروتکل از کشورهای توسعه یافته بسیار مشکل می نماید. کاستن از انتشار گازهای گلخانه ای، به جانشینی سوخت های غیرفسیلی و یا سوخت های فسیلی کمتر آلاینده نیاز دارد.نفت و زغال سنگ، پرمصرف ترین سوخت های فسیلی هستند که بر اساس پروتکل کیوتو باید از مصرف آنها کاسته شود. سوخت زغال سنگ به دلیل آلایندگی بیشتر محیط زیست می تواند هرچه زودتر جای خود را به جانشین های دیگری دهد، اما نفت را که می توان گفت تنها سوختی است که ارزان و به آسانی حمل و نقل می شود و از بسیاری جهات دارای صرفه اقتصادی است، با چه جانشینی می توان عوض کرد؟ انرژی هسته ای؟ انرژی خورشیدی؟ انرژی زمین گرمایی؟ یا ...

می توان گفت هزینه جانشین کردن این انرژی ها با نفت بسیار بالاست. علاوه بر این، ارزش تمام شده انرژی های یاد شده، بسیار بالاتر خواهد بود و این بارسنگینی را بر اقتصاد کشورهای جهان تحمیل خواهد کرد. از گاز به عنوان جانشین نفت یاد می شود که هم ارزان تر و هم کمتر آلاینده است و امروز نیز موارد استفاده گوناگون دارد. گاز سوز کردن صنایع و خودروها، از نمونه های بارز آن است، اما مسئله احتراق موتورهای درون سوز با سوخت گاز که کارآیی این موتورها را کاهش می دهد، از مشکلات این سوخت به شمار می رود که باید به آن توجه کرد.همان طور که می دانیم راه حل سامان دهی صنعت، برای کاهش آلودگی هوا مشکلات بسیاری را برای اقتصاد کشورهای توسعه یافته به همراه دارد؛ چنان که دولت آمریکا به شدت با این راه حل مخالف است.این راه حل بیش از متضرر کردن اقتصاد کشورهای توسعه یافته، سبب بالا بردن هزینه توسعه در کشورهای در حال توسعه می شود و اقتصاد این کشورها راآسیب پذیر می کند. نمونه بارز این کشورها چین و هند است که در آغاز راه توسعه قرار دارند. از سوی دیگر، کشورهای تولید کننده سوخت های فسیلی که اغلب دارای اقتصادی تک محصولی هستند نیز، با مشکلات فراوانی روبه رو می شوند .کشورهای عضو اوپک از جمله این کشورها هستند. چه باید کرد؟

محیط زیست نگرانی عصر ما

در سال 1972 سازمان ملل متحد کنفرانسی را با حضور 113 کشور جهان در پایتخت سوئد برگزار کرد، که با تصویب 26 اصل، دولت ها را برای همکاری درحفظ و تقویت محیط زیست طبیعی از طریق پیشگیری از آلودگی، ترویج آموزش و برنامه ریزی و شهرسازی عقلانی فرا خواند. این کنفرانس نشان دهنده نگرانی زمینیان از مشکلات و معضلاتی بود که محیط زیست آنان را تهدید می کرد.20 سال بعد در ریودوژانیرو، کنفرانس سران زمین (Earth summit) تشکیل شد. در این کنفرانس دستور کار قرن بیست و یکم تصویب شد. فراگیرترین معضل زیست محیطی، گرم شدن زمین و تغییرات جوی مربوط به آن بود.اما چه عواملی سبب برگزاری این کنفرانس شد؟ فجایع زیست محیطی مانند نشت پرتوهای کشنده رادیواکتیو از رآکتور منفجر شده روسیه در چرنوبیل که سرتاسر اروپا را فرا گرفت (1986)، نشست نفت اگزون والدز در سال 1989، پدیده تاسف برانگیز کشف سوراخ لایه اوزن در قطب جنوب در میانه دهه 80 میلادی و ... . این رخدادها، زنگ خطری بود برای ساکنان گیتی که دیگر نامهربانی با سرزمین خویش را فراموش کنند.ادامه کنفرانس سران زمین «انعقاد کنوانسیون تغییرات جوی» (Framework convention on climate change ) بود.آیا برای دستیابی به زمین پاک و بدون آلاینده و قابل سکونت باید همگی بکوشیم؟ پیمان کیوتو برای این منظور انگشت اشاره خود را تنها به سوی کشورهای در حال توسعه که یک چهارم از آلاینده های کره زمین را تولید می کنند، نشانه می رود. تنها از طریق مکانیسم خاصی، آن هم با توافق طرفین (کشورهای در حال توسعه و کشورهای توسعه یافته) کشورهای در حال توسعه وارد این میدان می شوند.

در این میان آمریکا با مخالفت با طرح سامان دهی صنعت از این پروتکل خارج شده است و این پروتکل تنها هنگامی اجرا می شود که روسیه - یکی از بزرگ ترین کشورهای آلاینده که از آلوده کنندگان کره زمین به شمار می آید- عضو این پروتکل شود.هم اکنون روسیه سیاست وقت کشی و گرفتن امتیاز از اروپا را در پیش گرفته است. تا هنگامی که روسیه عضو این پیمان - که بیشتر اروپایی و منطقه ای به شمار می آید تا یک پروتکل جهانی با وجهه حقوق بین الملل- نشود، این پروتکل اجرایی نخواهد شد. زیرا این پیمان در صورتی لازم الاجرا می شود که کشورهای امضا کننده پیمان، دست کم، 55 درصد از گازهای گلخانه ای انتشاریافته در سال 1990، در قلمروی آنها انتشار یافته باشد. درباره اجرایی شدن این پروتکل، پرسش های زیادی مطرح می شود. آیا روسیه عضو آن خواهد شد؟

با عضویت روسیه، اجرای آن چگونه خواهد بود؟ آیا اجرایی شدن این پروتکل آمریکا را نیز موظف به عمل به آن خواهد کرد؟ یا این که آمریکا با خروج خود از پروتکل آن را بی اثر کرده است؟ با خروج آمریکا از پروتکل کیوتو، این پیمان تبدیل به پیمانی منطقه ای میان کشورهای اروپایی از یک سو و ژاپن از سویی دیگر، شده است.چه عواملی سبب شده تا این کشورها به شدت بر اجرایی شدن آن اصرار بورزند؟ آیا نگرانی از زمینی گرم همراه با مشکلات، آنان را به این فکر فرو برده است ؟ کشورهای در حال توسعه که در آستانه توسعه به سر می برند، چه باید بکنند؟ آیا حال که صبح دولت ایشان دمیده، باید هزینه ای به مراتب بیشتر از کشورهای توسعه یافته برای توسعه بپردازند؟آیا حفاظت از محیط زیست پرستیژ قرن ماست؟ یا ترفندی از سوی کشورهای توسعه یافته برای جلوگیری از ورود رقیبان تازه به عرصه توسعه است؟ در این برهه نه تنها کشورهای در حال توسعه که کشورهای تولیدکننده انرژی های فسیلی نیز آسیب خواهند دید.اگرانرژی دیگری جانشین نفت شود، تولیدکنندگان نفت چه خواهند کرد؟ آیا جانشینی انرژی های دیگر با نفت، روش دیگری برای از بین بردن اتکای کشورهای مصرف کننده به این ماده نیست؟ ما برآن نیستیم با تئوری توطئه یا به زعم دیگر، توهم توطئه به این مسئله بنگریم. گرم شدن زمین و آلودگی این کره خاکی، معضل بزرگی است که پس از جنگ هسته ای آدمیان را به هراس وامی دارد.برخی، از جمله کلینتون، رئیس جمهوری پیشین آمریکا ادعا می کنند که تهدید تخریب محیط زیست، جانشین تهدید انهدام متقابل هسته ای شده است که ویژگی روابط ابرقدرت ها در دوران جنگ سرد بود. توسعه پایدار (sustainable Development) که ابتکار گروهارلم بروتلند، نخست وزیر نروژ در سال 1987 که در گزارش وی با عنوان «آینده مشترک ما» آمده بود، تا چه میزان به واقعیت نزدیک است؟آیا کشورهای تولید کننده نفت می توانند از سال 2008 تا 2012 از اتکای اقتصادی خود به این ماده بکاهند؟ آیا با بحران اقتصادی روبه رو نخواهند شد؟ کشورهای عضو اوپک نیز برای حفظ این پرستیژ قرن حاضر همچون سایر کشورها، برنامه ها و هزینه هایی را در نظر گرفته اند. حتی برخی از کشورها به تصویب این پروتکل در پارلمان های خود پرداخته اند اما با پنهان کردن این موضوع خود را از اتهام به تک روی می رهانند. الجزایر نمونه بارز این سیاست است.آیاسیاستی پسندیده است؟ یا روشی کاملاً معقول و منطقی؟ پروتکل کیوتو با ابهام های بسیار روبه روست. آینده آن چگونه است؟ با خروج آمریکا ازآن آیا می توان به اجرایی شدن آن امیدوار بود؟

ضمانت اجرایی این پروتکل که می خواهد به یک قاعده حقوقی بین المللی تبدیل شود چیست؟ چگونه باید به آن پیوست؟ آیا باید ابتکار عمل را در دست گرفت و به جنگ امواج رفت؟ یا آن که خود را به دست امواج سپرد تا به هرکجا که می خواهد ببرد؟ کشورهای در حال توسعه از جمله ایران چقدر به آن توجه کرده اند؟ چه تدابیری اندیشیده اند؟

منبع : خبرگزاری جمهوری اسلامی ـ ایرنا

بیش از ٩٠ درصد آلودگی هوای تهران را می توان از بین برد

بررسی پیچیده یک راه حل ساده

بیش از ٩٠ درصد آلودگی هوای تهران را می توان از بین برد


این روزها بحث های زیادی برای پیدا کردن مقصر آلودگی هوا در کلان شهرهای ایران و به ویژه تهران مطرح شده. اما حدود ٤٤ سال پیش از این آژانس حفاظت از محیط زیست آمریکا برای این مسئله بسیار پیچیده یک راه حل ساده داده است.

شهر تهران چند سالی است با پدیده وارونگی هوا در زمستان و به تبع آن آلودگی هایی در سطح هشدار و اضطرار مواجه است. آلودگی هوا این روزها به حدی است که در برخی از روزها کمیته اضطرار آلودگی هوا، مهد کودک ها و مدارس را تعطیل اعلام می کند و البته در هفته های گذشته تعطیلی مدارس به ارومیه، اراک، اصفهان و تبریز و برخی دیگر از شهرهای کشور هم رسید.



ادامه این مطلب در ادامه...
 

ادامه مطلب ...

کاهش اثرات زیست محیطی در پروژه های عمرانی

در حال حاضر و با توجه به شرایط ژئواستراتژیک کشورهای درحال توسعه بالاخص خاورمیانه سوی سکان حرکت سیطره جهانی به سمتی متمایل شده تا تفکرات و نگرش برنامه ریزان و تئوریسین ها، بیش از تنازعات نظامی و سیاسی، به ارتباط و تعامل دو سویه ی مردم و دولت ها ؛ به عنوان کم زیان ترین ریسک و عاملی در جهت توسعه کشورها معطوف شود. از آنجا که ارتباط میان مردم و فرهنگ های مختلف و در جزئیات کوچک تر (مقیاس کشوری) مردم شهر و روستا تاثیری شگرف درکاهش منازعات و ایجاد گسلهای طبقاتی وتضاد و سپس تعارض سیاسی اجتماعی و نظامی دارد شایسته است به گردشگری، محیط زیست و ساختار ساز آن مهندسی عمران توجه، تامل و نگاه اندیشمندانه ای شود.در این مقاله به تعریف علم مهندسی عمران و وابستگی محیط زیست به رشته‌های عمران ومهندسی محیط زیست پرداخته شده است. در این مقاله کوشش خواهد شد که به تأثیرات منفی پروژه‌های عمرانی که بدون ارزیابی زیست محیطی اجرا میشود، پرداخته همچنین با ارائه راهکاری مناسب تأثیرات منفی پروژه‌های عمرانی را بر محیط زیست، کاهش دهیم.

مقدمه

مجمع عمومی سازمان ملل در سال 1972روز پنجم ژوئن را روز محیط زیست نامید. حال با تبیین محیط زیست قدر و منزلت آن و اهمیت و ضرورت جلوگیری از تخریب آن را در می یابیم. ناگفته پیداست انسانها از پیدایش با طبیعت سروکار داشته اند و همواره سعی درمهار کردن تخریب آن داشته اند. انسان بدوی بعلت تماس مستقیم با طبیعت تاثیر کمتری بر آن گذاشته است. اما این وضعیت در طول تاریخ دستخوش تغییرات ریشه ای شده است و انسان به موازات نیازهای خود به دگرگون کردن محیط زیست و شکل بخشیدن به آن مبادرت ورزید، این تغییر محیط تا آنجا پیش رفت که انسان امروزی، نقش بسیار مهمی در نابودی محیط زیست دارد. برای اولین بار کارشناسان انگلیسی در دهه ‍ی 1920 تعریف مستقلی از محیط زیست داشتند.اما تا قبل از دهه ی 1960 عمدتاَ مردم و حتی تحصیل کرده ها محیط زیست را با طبیعت مترادف دانسته و بر این باور بودند که محیط زیست تنها به طبیعت و حیات وحش اطلاق میشود.با گذر زمان مسئله محیط زیست چنان با زندگی انسان ها عجین شد تا آن جا که در سال 1972 بیش از٣00کتاب در مورد محیط زیست درآمریکا به نگارش درآمد و دردهه های پایانی قرن بیستم متخصصین محیط زیست، شهرسازی و جامعه شناسی تلاش نمودند تعریف جدی و روشن تری برای آن پیدا نمایند و بدین منظور کنفرانسها و سمینارهای کشوری و جهانی برپا نمودند. برای رسیدن به نقطه نظرهای مشترک در مورد حفظ محیط زیست شبکه ای از نهاد های بین المللی ایجاد شده است و قراردادهائی دراین زمینه به امضاء اکثر کشورها رسیده است.


 

ادامه مطلب ...

ریزگردها و فاجعه ای بزرګ



20 پرسش از مسولین درباره آثار شوم ریزگردها بر محیط زیست- سلامت و زندگی مردم در یک دهه (1380-1390)

گرچه با وجود پرسش های زیادی که در باره فاجعه ریزگردها که از سال 1380 شروع شده و روز به روز بر گستردگی پیامد های آن افزوده شده است ، از سوی کانون دیده بانان زمین و بسیاری دیگر از تشکل های مردمی زیست محیطی ، کارشناسان و خبرنگاران مسئول ، مطرح شده ،  تاکنون پاسخی به غیر از راه حل های بسیار ساده و ناکار آمد نظیر تعطیلی مدارس و مراکز دولتی و راهکار های اینچنینی نظیر وعده ریئس سازمان حفاظت محیط زیست  در روز جهانی تالاب ها که حل مشکل رادر  پنج سال آینده ممکن دانست ، پاسخ شایسته و علمی برای کنترل این فاجعه ارائه  نشده و هیچ گونه راه حل و تمهیدی برای نجات جان و مال مردم استان های گرفتار در چنگ این فاجعه ارائه نشده است ، طرح این پرسش ها همچنان ضروری به نظر می رسد.


پاسخ به این پرسش ها مشخص می کند که گستردگی آسیب وارده به معیشت و سلامت مردم و محیط زیست به چه میزان بوده و  دولت و قوانین مصوبه مجلس و نیز اقدامات قوه قضاییه برای مطالبه حقوق از دست رفته مردم در این یک دهه تا چه اندازه پاسخگوی این فاجعه که همچنان در استان های غربی و جنوبی کشور و حتی تهران ادامه دارد، بوده است .

 پاسخ به این پرسش ها هم چنین اهمیت پرداختن جدی به معضلات زیست محیطی به دلیل نابود سازی آب و خاک کشور ، به خطر افتادن جان افراد و نیز تحمیل هزینه های هنگفت به کشور را نمایان می سازد.

 

 

1- شمار روز های آلودگی که میزان ذرات معلق بیش از حد استاندارد بوده است ،  در استان های بحران زده از سال 1380 تا 1390   ؟

 2-  از سال 1380 تا سال 1390 چه مدت مدارس ، ادارات ، فرودگاه ها ، ترمینال ها تعطیل شده اند ؟

 3- آمار  مرگ و میر  کودکان  در این یک دهه(1380 تا 1390) در استان های بحران زده؟

 4- آمار  مرگ و میر در استان های بحران زده  از سال 1380 تا 1390 ؟

 5- شمار مبتلایان به سرطان (از هر نوع) در این یک دهه بحرانی به تفکیک هر سال؟

 6- شمار مبتلایان به بیماری سل در این یک دهه به تفکیک سال ؟

 7- شمار مبتلایان به بیماری های پوستی و بیماری های چشمی در این یک دهه به تفکیک سال ؟

 8- شمار بیماران مبتلا شده به انواع آلرژی ها در این یک دهه به تفکیک سال ؟

 9-از آنجا که بنابر یک پروتکل جهانی ، رویارویی با معضل سرطان باید بر اساس پیشگیری، شناسائی، تشخیص ، درمان و حفظ بقا باشد، از سال 1380 تا کنون چند مرکز  پیشگیری از  سرطان های مختلف  به ویژه  ریه  و همچنین بیماری  سل و آسم ،  در استان های بحران زده ایجاد شده است ؟

 10-  در این دهه بحرانی تا کنون چه برنامه هایی جهت انجام تست های غربالگری بیماری های عفونی ریوی ، سل و انجام آزمایش های ساده و اولیه تشخیص سرطان ریه در سطح کلیه مدارس استان های بحران زده انجام شده است  ؟

11- از آغاز معضل ریزگردها تاکنون چند مرکز انجام آزمایش های ساده و اولیه شناسائی بیماران سرطانی به ویژه سرطان ریه ، برای انجام آزمایش هائی نظیر بررسی میکروسکوپی خلط بیماران مشکوک و نیز بررسی Bronchoscopicبرونکوسکوپیک راه های هوائی و هم چنین سی تی اسکن و غیره در بیمارستان های استان های بحران زده ایجاد شده است  ؟

12-  چند مرکز انجام آزمایش های پیشرفته ای نظیر "Tumor-Marker تومور مارکر "  برای تشخیص نهائی سرطان ریه در بیمارستان های استان های بحران زده ایجاد شده است ؟

 

13- در مرحله درمان و حفظ بقا ، از آغاز  این  دهه بحرانی تا کنون چند بیمارستان مجهز ، به دلیل هزینه های سرسام آور بیماری های فلج کننده ناشی از ریزگردها نظیر سرطان ، سل، آسم و... ، خدمات رایگان در اختیار قربانیان ریز گردها گذاشته اند؟

 

14- برای توزیع داروهای ضروری جهت درمان بیماران و دسترسی فوری آنها به داروها Cyclophosphamide , Cyclosporin , Doxoroubicine , Danoroubicine,   Gemzar , Citarabin    ( دارو های شیمی درمانی )  چه تسهیلاتی از سال 1380 تا سال 1390در استان های بحران زده انجام شده است ؟ 

 

15- از سال 1380 یعنی آغاز فاجعه ریز گردها تاکنون ، چه کمک های مالی به بیماران نیازمند و ناتوان در تامین هزینه های سرسام آور درمان  این بیماری ها شده است؟

 

16- در این یک دهه تا کنون  برای بیمارانی که دچار شرایط بحرانی شده  و برای درمان های بیشتر  ناچار به تهران مراجعه داشته اند چه  اقداماتی از جمله امکان سفر های رایگان هوایی ، ایجاد اقامت گاه های رایگان برای خود بیمار و همراهان  ، امکان پذیرش رایگان در بیمارستان های مجهز و ... شده است به تفکیک در  هر سال ؟ 

 

17-   از سال 1380 تا 1390 در شرایط اضطراری، دولت چه خدمات غذایی و بهداشتی برای کم اثر سازی آثار ریزگردها بر بدن شهروندان را رایگان  به درب منازل برده است از جمله شیر – میوه – مواد پروتئینی – و... ؟

 

18- در این یک دهه  فاجعه بار آلودگی ناشی از ریز گرد ها، تا کنون چه تمهیداتی برای فیلترینگ و تصفیه هوای ورودی به ساختمان های عمومی، مسکونی ، کلاس های درس آموزشگاه ها ، ترمینال ها و....به عمل آمده است؟

19- از آنجا که ریز گردها به  معیشت مردم در سطح استان ها ی بحران زده آسیب فراون زده است ،چه تمهیداتی از جمله ایجاد مراکز رسیدگی فوری به خسارت دیدگان و دریافت شکایات، برای جبران بی درنگ خسارت های وارده به بخش های کشاورزی- صنعتی و خدمات ، در نظر گرفته شده است؟

20- تاکنون چه تمهیداتی برای سالم سازی آب مصرفی آلوده به ریزگردها در استان های جنوبی و غربی کشور که پیش از این نیز با آلودگی نفتی  رو برو بوده اند ، به کار گرفته شده است ؟


کانون دیده بانان زمین

نشست محیط زیستی سازمان ملل بدون توافق( ورشو)

کنفرانس محیط زیستی ورشو آغاز به کار کرد


هزاران نفر از نمایندگان کشورها و سازمان های محیط زیستی از سراسر  جهان در ورشو گردهم آمده اند، تا زمینه را برای تدوین  یک پیمان جدید برای مبارزه با گرمایش زمین  آغاز کنند. 

کنفرانس ۱۲ روزه سازمان ملل روز دوشنبه آغاز به کار کرد، در حالی که هشدارهای فزاینده ای نسبت به خرابیهای بالقوه فاجعه بار گرمایش  زمین وجود دارد، که می خواهد انسان آلاینده های ناشی از سوختهای فسیلی در جوّ زمین را کاهش دهد. 

مارسین کورولک وزیر محیط زیست لهستان در آغاز کنفرانس گفت توفانی عظیمی که اواخر هفته گذشته فیلیپین را در هم نوردید، باید هشیاردهنده باشد.

مارسین کورولک گفت: فقط دو روز پیش توفانی قدرتمند فیلیپین را درنوردید، هزاران نفر را کشت، و صدها هزار نفر را بی خانمان کرد، که تراژدی بزرگی است، فراموش ناشدنی، دردناک، و هشیارکننده. من گفتم هشیار کننده، زیرا این واقعه تاییدی دیگر است که ما در حال باختن مبارزه نابرابر میان انسان و طبیعت هستیم، که از هر سو به ما حمله آورده، و در آینده هم ادامه خواهد یافت، مگر ان که ما به اتفاق عمل کنیم و به آن پاسخ دهیم.

کریستینا فیگورس مدیر ادارۀ اقلیمی سازمان ملل متحد نیز  در سخنانش به تاثیر مخرب این توفان اشاره کرد و از هیاتهای نمایندگی خواست امنیت بیشتری در تغییرات آب و هوایی برای نسل های پیش رو تضمین شود. وی گفت: شکی نیست که تغییرات جوی محیط نامساعدی برای نسلهای آینده فراهم کرده است. نسلهای گذشته، بی آن که بدانند، از مزیت هایی دراین زمینه برخوردار بودند. و اکنون می دانیم که نسلهای آینده با مبارزه ای بزرگ رو به رو خواهند بود. ما باید سریعاً محیط عمل را برای آنان مساعد کنیم.

انتظار زیادی از نتیجه مذاکرات ورشو نمی رود، اگر چه این  مذاکراتمی تواند نشانه ای از احتمال دستیابی به یک پیمان جدید مبارزه با گرمایش جهانی در سال ۲۰۱۵ میلادی باشد.

***********************************************************************************

نمایندگان ۱۹۰ کشور جهان که در مذاکرات سازمان ملل درباره تغییرات جوی در ورشو شرکت کردند، در رسیدن به پیمانی برای کنترل گرمایش جهانی، پیشرفت اندکی داشتند. جامعه بین الملل در این نشست برای رسیدگی به مسائل کلیدی دیگر زیست محیطی نیز پیشرفت چندانی نداشت. 

آنی پتسونک، مشاور بین المللی و از کارشناسان صندوق حمایت از محیط زیست می گوید بر خلاف انتظارات و با وجود مذاکرات دو هفته‌ای، نشست ورشو دستاوردهای چشمگیری نداشت و هیات ها نتوانستند اهدافی چون کاهش تولید گازهای سوخت فسیلی را مورد رسیدگی قرار دهند.

به گفته این کارشناس، مسئله بعدی کمک مالی کشورهای ثروتمند به فقیر برای کاهش گازهای گلخانه‌ای و همچنین کمک به آنها برای وفق یافتن با تغییرات جوی بود. خانم پتسونک گفت این دو مسئله نیز پیشرفتی نداشت. 

کشورهای ثروتمند و صنعتی بالاترین تولید گازهای گلخانه‌ای را دارند. چین از نظر تولید گازهای گلخانه‌ای از آمریکا پیش گرفته و در صدر آلاینده‌های عمده است. 

سازمان ملل متحد امیدوار است چین، که پیمان کیوتو را امضا نکرده، نقش بهتری در هرگونه توافق در آینده برای حفظ محیط زیست ایفا کند.

خشم بر سر نبود پیشرفت معنادار در مذاکرات محیط زیست ورشو، موجب شد تا حدود ۸۰۰ فعال توسعه و محیط زیست، از جمله گروه‌های عمده‌ای چون صلح سبز و صندوق حیات وحش، مذاکرات را ترک کنند. خانم پتسونک می‌گوید علی رغم ترک بسیاری از شرکت کنندگان، بخش عمده شرکت کنندگان باقی ماندند از جمله صندوق دفاع از محیط زیست که یک گروه تحقیقاتی و مدافع محیط زیست است. 

این کارشناس شاغل در حوزه محیط زیست می گوید نشست سازمان ملل متحد تنها محل رسیدگی به مشکلات زیست محیطی نیست و چارچوب‌های دیگر بین‌المللی نیز هستند که برای از بین بردن مشکلات زیست محیطی تلاش می‌کنند. 

یکی از دستاوردهای نشست ورشو توافق بر سر کاهش گازهای گلخانه‌ای از طریق مهار روند نابودی جنگل‌ها بود و مجموعه تدابیری برای پرداخت پول به کشورهایی که صورت گرفت که با جلوگیری از قطع درختان به کاهش گازهای گلخانه‌ای کمک می کنند.

منبع : صدای آمریکا

زمینه گرم شدن زمین Global Warming Backgrounder


Global Warming Backgrounderزمینه گرم شدن زمین


نویسنده:

Athanasiou, Tom


چکیده مقاله


بحث‌های مربوط به آب و هوا دو روند رسمی را تاکنون طی کرده است. یکی پروتکل کیوتو که آمریکا از پیوستن به آن خودداری نموده است و دیگری کنفرانس سالانه احزاب که در آن بحث‌های انتقادی مطرح شد. این مقاله ابتدا با توضیح قسمت‌هایی از پروتکل کیوتو، رویکرد دولت آمریکا را در زمان کلینتون و همچنین بعد از آن نسبت به این پروتکل بررسی می‌کند. تاکنون از کشورهای مهم صنعتی،‌ اتحادیه اروپا،‌ ژاپن و کانادا این پروتکل را امضا نموده‌اند و آمریکا و استرالیا هنوز آن را امضا نکرده‌اند و روسیه نیز به تازگی قصد امضا آن را داشته است. اکنون بحث‌ها بر سر آن است که این پروتکل همانطور که شامل کشورهای صنعتی می‌شود کشورهای در حال توسعه را نیز در برگیرد و قدم‌های بعدی نیز برداشته شود.

منبع :
www.fpif.org





مواد زاید و بازیافت آن

بازیافت زباله:

بازیافت فرایندی است که طی آن مواد، جمع آوری وجدا شده وبه منزله مواد خام برای تولید محصولات جدید به کار گرفته می شوند. بازیافت معمولا چهار مرحله دارد ؛ نخست جمع آوری مواد قابل بازیافت اند مانند شیشه ،فلز ،پلاستیک و مواد غذایی ؛ دوم جدا سازی این مواد در ظروف مختلف ،سوم فرایند هایی که این مواد را دوباره قابل استفاده می سازند (مانند خمیر کردن کاغذ یا نایلون وتبدیل دوباره آن به کاغذ ونایلون )؛وچهارم بازاریابی ،خرید وفروش واستفاده از کالایی که از مواد بازیافتی ساخته شده است.

مزایای بازیافت:

فرایند بازیافت نه تنها محیط زیست را از آلودگی نجات می دهد ،بلکه منافع اقتصادی متعددی نیز دارد :

1- با توجه به نبود یا کمبود زمین مناسب برای دفع زایدات ،با بازیافت مواد وکاهش حجم آن ،پتانسیل زمین برای پذیرش مواد زائد افزایش می یابد؛

2- به دلیل محدودیت منابع طبیعی ،اگر بازیافت زباله صورت گیرد ،نیاز به استخراج مواد خام ،کمتر شده ومنابع طبیعی برای نسل های آینده حفظ می گردد؛

3- با اجرای عملیات بازیافت ،حجم زباله های ورودی به محیط زیست کاهش می یابد درنتیجه ،از آلودگی ها کاسته می شود . بهداشت عمومی نیز ارتقاء یافته وبیماری ها نیز کاهش می یابد؛

4- با اجرای بازیافت وکاهش حجم زباله ،هزینه جمع آوری وحمل ونقل ودفن کاهش می یابد؛ و...

5- بازیافت واد موجب می شود که نیاز به ورود مواد خام از خارج کشور کمتر شود ودر نتیجه ،وابستگی اقتصادی کاهش وتولید ملی افزایش پیدا کند .

آیا می دانید:

در هر روز تقریبا بیش از 6 هزار تن وسالانه بیش از 2 میلیون تن زباله شهری در تهران تولید می شود که قسمت اعظم این مواد قابل بازیافت اند . فقط با 25 درصد کاغذ موجود در مواد زاید جامد کشور می توان سالانه 100 هزار تن کاغذ بازیافتی به دست آورد.

این فعالیت به مفهوم تضمین تداوم حیات 1700000 اصله درخت است (بازیافت هرتن کاغذ باطله 17 درخت جنگلی را احیا می کند ).

در سال 1989 از 9/77 میلیارد قوطی آلومنیومی تولیدی در آمریکا ،حدود 5/42 میلیارد آن بازیافت یعنی حدود 54 درصد قوطی های آلومنیومی بازیافت شدند . تقا ضا برای آلومنیومبازیافتی در آمریکا بالاست ، زیرا تولید قوطی از آلومنیوم بازیافتی 95 درصد کمتر انرژی نیاز دارد تا تولید قوطی از سنگ معدن آلومنیوم .

فیبر تولیدی از 5 بطری PETبرای تولید یک تی شرت XLیا یک متر فرش کافی است. نصف فرش پلی استر تولیدی در آمریکا ،از بطری های پلاستیکی بازیافتی است.

PET ،(poly Ethylene Terephehalat) ماده ای با مقاومت خوب ووزن کم از جنس پلی استر است ازاین ماده در ساخت بطری های آب میوه ، نوشیدنی های الکلی ،نوشابه ،آب ،بعضی از روغن ها ،پاک کننده های بهداشتی ودیگر مواد خوراکی وغیره استفاده می شود.

مواد زائد جامد :

مواد زائد جامد که به اختصار زباله نامیده می شوند ،هم اکنون در چهار چوب برنامه های زیست محیطی اهمیت ویژه ای یافته اند .انسان وسایر موجودات کره زمین زباله ساز هستند وسلامتی آنان به کنترل این ماده بستگی دارد .که در این راستا هر روز شاهد پیدایش روشهای نوینی در عرصه ساماندهی مواد زائد جامد هستیم که در جای خود دارای مزایا ومعایبی می باشند مطالعه ای که توسط WHO انجام شد مؤید این است که عدم توجه به جمع آوری ودفع موار زائد جامد ،سی ودو مشکل زیست محیطی را بوجود می آورد که با گذشت زمان مقابله با آن به سادگی امکان پذیر نیست .در همین رابطهEPAمدیریت مواد زائد جامد را بصورت یک استرات‍ژی مطرح می کند وبیان می دارد این مدیریت مواردی همچون کاهش مقدار مواد زائد تولیدی ،چرخش بیشتر تا حد ممکن وپایش مداوم زمین های دفن را شامل می شود .اما کاهش میزان زباله تولیدی واستفاده مجدد از آن راهکارهای غالبی هستند که پیشنهاد شده اند .لازم به ذکر است راهکارهای دفن وسوزاندن تنها برای موادی مناسب اند که استفاده وبهره مندی مجدد از زباله مقدور نیست .در حال حاضر بجز چندمین کشور محدود در اکثر کشورها فرایند بازیافت فقط برای بخش کوچکی از مواد زائد بکار می رود وبر اساس آخرین اطلاعات رسمی منتشره در کشورمان در روزهوای پاک در ابتدای اردیبهشت 1384 ،تنها 13 درصداز زباله های شهری بازیافت می شوند وبا توجه به حجم زباله تولیدی در کشور یعنی 50000 تن در روز مشاهده می شود که حجم بالایی از زباله در خارج از چرخه بازیافت والبته همراه با مشکلات فراوان برای مدیریت مواد زائد دفع می شود واین در حالیست که بر اساس منابع موجود تا 90 درصد زباله تولیدی قابل بازیافت می باشد .کاغذ ومقوا،پلاستیک ،پارچه ،شیشه وفلزات معمولترین موادی هستند که بازیافت می گردند ومهارت تکنولوژیکی ،تجهیزات وفرایندهای بازیافت آنها کمابیش در شهر های ایران شناخته شده است .

با توجه به اینکه منابع عمده تولید کننده کاغذ باطله ،خانوارها ،مدارس ومؤسسات هستند لذا با برنامه ریزی مناسب می توان نسبت به جمع آوری کاغذهای باطله ومقوا اقدام نمود .همانطور که گفته شد یکی از مهمترین منابع تولید کننده در کشور ادارات دولتی وخصوصی هستند که آگاهی از میزان کاغذ باطله تولیدی آنها ،اطلاعات مهمی برای برنامه ریزی در رابطه با فرایند بازیافت در اختیار کارگزارن قرار می دهد .

تعریف زباله :

زباله به کلیه مواد جامدی گفته می شود که در اثر فعالیتهای روزمره انسان متعلقات زندگی اش تولید ووارد محیط زیست می شود .

اقتصاد دانان مواد زائد را چنین تعریف کرده اند :مواد زائد به موادی اطلاق می شود که دور ریختن آنها ارزانتر از استفاده مجدد آنها باشد .

مقدمه ای بر مدیریت جمع آوری ودفع زباله :

برقراری سیستم مدیریت جمع آوری ودفع مواد زائد جامد از جمله مواردی هستند که برای کنترل تولید ،صرفه جوئی ومصرف مواد ونیز فرایند جمع آوری اهمیتی اساسی دارد .رعایت نکات زیر در مدیریت مواد زائد جامد ضروری به نظر می رسد .

الف- فرهنگ زباله وارج نهادن به حرفه رفتگری

ب- تولید کمتر زباله

ج-بهینه سازی تکنولوژی جمع آوری وحمل ونقل

د- بهینه سازی تکنولوژی دفع

ه- توجه خاص به امر بازیافت زباله بویژه جداسازی از مبدأبه عنوان یک اصل کلی

و- آموزش و بالابردن سطح آگاهی مردم و.......

عناصر موظف در مدیزیت مواد زائد جامد :

قبل از شناخت منابع ،ترکیب وخواص مواد زائد باید عناصر موظف مدیریت زباله را شناخت .فعالیتهای مرتبط با مدیریت مواد زائد جامد از تولید تا دفع نهایی بر شش عنصر مؤظف گروه بندی شده است .با در نظر گرفتن هر عنصر مؤظف این امکان وجود داردکه اولاجنبه های اساسی وروابط مؤثر عنصر شناخته شده وثانیاً روابط کلی به منظور مقایسه ،آنالیز وارز یابی در هر جا امکان داشته باشد ،مشخص گردند .شش عنصر مؤظف عبارتند از:

1- تولید مواد زائد 2- جابجایی،جداسازی ،ذخیرهوپردازش در محل تولید

3- جمع آوری 4- جداسازی ،پردازش وتبدیل مواد زائد

5- حمل ونقل 6-دفع

برای حل بعضی از مشکلات خاص ،عناصر مؤظف مختلف با هم ترکیب شده ومجموعه ایی به نام مدیریت جامع مواد زائد (IWM) را بوجود آورند. IWM عبارت از انتخاب وکاربرد تکنیکها ،تکنولوژیها وبرنامه های مدیریت مناسب جهت دستیابی به اهداف مدیریت خاص مواد زائد می باشد .در اغلب شهر ها ندیریت مواد زائد دارای 4 عنصر مؤظف است :تولید ،ذخیره در محل ،جمع آوری ودفع .

ترکیبات مختلف زباله :

برای ارزیابی وبرگزیدن سیستم حمل ونقل ولوازم مورد نیاز مواد زائد جامد ،از جمله مدیریت ،برنامه ریزی وطرحهای جمع آوری زباله ،پی بردن به ترکیبات این مواد از اهمیت ویژه ای برخوردار است .مثلا مواد زائد تولید شده در یک منطقه تجاری که غالبا شامل کاغذ وکارتن است می تواند مستقیما به کارخانه باریافت کاغذ وکارتن منتقل شود .همچنین موادی که به خرد شدن نیاز دارند ودوباره بتوان از آنها استفاده نمود ،باید در چهارچوب برنامه منحصر به خود جمع آوری وبه صنایع مربوطه حمل شود. بدین ترتیب برنامه های جمع آوری زباله های تفکیک شده در محل تولید ،همواره مورد توجه قرار می گیرد .

ترکیبات فیزیکی زباله

نتایج به دست آمده از تجزیه وتحلیل مواد تشکیل دهنده زباله تأثیر مستقیمی در عملیات جمع آوری ونگهداری ماشین آلات ونیز امکان استفاده مواد جداسازی شده دارد.در اینجا لازم به یاد آوری است که ترکیبات فیزیکی وشیمیایی زباله هر شهر با شهر دیگر تفاوت دارد ونمی توان از نتایج حاصله برای یک شهر ،برای شهرهای دیگر استفاده نمود .حتی ترکیب زباله برای یک شهر در فصول مختلف متفاوت است .به عنوان مثال در حالیکه درصد نان در زباله های زاهدان 66/4 درصد است ،در شهر ایرانشهر که با زاهدان در یک استان قرار دارد ، 16/0درصد است 

بدیهی است آزمایش تشخیص نوع وارزشیابی واقعی ترکیبات زباله امکان پذیر نیست مگر با اعمال یک برنامه ریزی صحیح وتجزیه وتحلیل اصولی که بایستی در دفعات منظم ومتوالی انجام گیرد .

باتوجه به جدول زیر می توان اعلام کرد که در کشورهای جهان سوم میزان تولید زباله از کشورهای غربی کمتر است .زیرا کاهش ،جداسازی وبکارگیری مجدد بسیاری از مواد دفع شده توسط افراد فقیر وکم درآمد جامعه انجام می گیرد . نسبت مواد بسته بندی شده ،پلاستیکی شیشه ای ،کاغذی وامثال آن در داخل زباله تولیدی این مناطق به مراتب از زباله های دنیای غرب کمتر است .

جدول - مقایسه کمی وکیفی زباله در کشورهای مختلف

ترکیبات زباله

یک شهر در خاورمیانه

یک شهر آسیایی

یک شهر درانگلیس

زاهدان

سبزی

50

75

28

85/49

کاغذ

16

2

37

3/13

فلزات

5

1/0

9

63/5

شیشه

2

2/0

9

2

پارچه و منسوجات

3

3

3

53/1

پلاستیک

1

1

2

85/11

سایرترکیبات

23

7/18

12

84/15

میزان زباله تولیدی توسط هر نفر در روز

06/1

415/0

845/0

442/0

آ
نقل از : سایت بهداشت محیط ایران

نگاهی به قوانین زیست محیطی در ایران

یکی از گامهای اولیه و در عین حال اساسی و موثر در جهت مقابله با آلودگی و انهدام محیط زیست و نیز تعقیب و مجازات مرتکبین جرائم علیه محیط زیست، تدوین و تنظیم قوانین و مقررات در حوزه های مختلف محیط زیست میباشد

این مقررات، گاهی جنبه فنی و تخصصی مربوط به رعایت استانداردها و دستورات زیست محیطی سازمانها و دستگاه¬های ذیربط را دارد و گاهی نیز مربوط به خسارت ناشی از فعالیت های ممنوعه علیه محیط زیست و نحوه جبران آن می باشد . برخی دیگر از مقررات نیز جنبه کیفری دارند و به نحوه تعقیب و مجازات مرتکبین جرائم و تخلفات زیست محیطی می پردازد.


تمامی این مقررات یک هدف مشترک دارند و آن پیشگیری و یا مقابله با آلودگی محیط زیست می¬باشد. کشورهای مختلف به منظور موفقیت هرچه بیشتر در جهت حمایت از محیط زیست و جلوگیری از انواع آلودگی ها و انهدام مظاهر محیط زیست، تلاش دارند با توجه به توسعه و پیشرفت صنعت و فناوری و اشکال جدید آلودگی و نیز تجربیاتی که در مراجع قانونی بدست می آورند، قوانین و مقررات مترقی و در عین حال موثر و مفید را تصویب و به مورد اجرا بگذارند . تحول و دگرگونی در قوانین زیست محیطی کشورها و اصلاح و تکمیل آن ها، به عنوان یکی از شاخص¬های پیشرفت کشورها در زمینه حمایت از محیط زیست تلقی می گردد.


کشور ما نیز به نوبه خود، علی رغم کاستی ها و اشکالات موجود در زمینه قوانین و مقررات زیست محیطی، در این مورد تلاش¬های قابل توجهی نموده و گامهای موثری برداشته است. به طور کلی قوانین و مقرراتی که در زمینه حفاظت محیط زیست وجود دارد به دو گروه شاخص محیط زیست طبیعی که شامل موضوعات مربوط به شکار و صید، مناطق چهارگانه، زیستگاه ها و گونه های گیاهی و جانوری ... می باشد و محیط زیست انسانی که بیشتر در خصوص مباحث مربوط به آلودگی ها و تخریب محیط زیست و لایه ازن خلاصه می گردد.


با یک نگاه اجمالی به قوانین و مقررات ایران به نظر می رسد مهمترین اشکالی که در این میان وجود دارد قدیمی بودن این قوانین می باشد چرا که جهان امروزی به سوی تغییر و تحول و صنعتی شدن پیش می رود و در این میان تحولات بسیار عظیمی در بخش صنعت و تکنولوژی اتفاق افتاده است که نیازمند روش ها و شیوه های نوینی جهت کاهش اثرات سوء آنها بر محیط زیست می باشد از طرفی دیگر افزایش روز به روز جمعیت باعث گردیده تا زمین قدرت خودپالایی خود را در برابر آلودگی های وارده از دست دهد در نتیجه نیازمند وضع قوانینی جدیدتر و متناسب با نوآوری و تحولات ایجاد شده باشد. در این میان نیاز به قوانین جدید زیست محیطی در بخشهای مربوط به آلودگی¬های اشعه، رادیو اکتیو، بو و...  بیش از بیش احساس می گردد.


از سویی دیگر بسیاری از مجازات هایی که در قوانین در نظر گرفته شده اند قدیمی می¬باشند که با شرایط زمان وضع قانون، مناسب بوده است ولکین با توجه به رشد تورم و شرایط اقتصادی حاضر بسیارکم و ناچیز می باشد و از جنبه تادیبی کافی برای مجرمین بالاخص صاحبان واحدهای تولیدی آلاینده و یا افرادی که جهت تجارت گونه های نادر مبادرت به شکار می کنند با توجه به منفعت و سود حاصله از این کار قابل توجه نمی باشد، مانند مجازات نقدی که در مواد 11، 12 و 13  قانون شکار و صید در نظر گرفته شده است و یا  مجازاتی که در ماده 29 قانون نحوه جلوگیری از آلودگی هوا برای کارخانجات و یا کارگاههای متخلف در نظر گرفته شده است.


با توجه به بررسی های صورت گرفته در قوانین زیست محیطی ایران از بدو ایجاد تا چند سال قبل این نتیجه حاصل گردیده است که جهت گیری خاصی در بخش محیط زیست طبیعی (بخش شکار و صید ) وجود داشته است، در حالیکه امروزه معضلات و مسائل محیط زیست در دیگر حوزه های آن بسیار حادتر و اساسی تر به نظر می رسد . امروزه آلودگی هوا، آب و آلودگیهای هسته¬ای و شیمیایی به صورت جدی محیط زیست را به خطر انداخته است . برای این گرایش خاص و جهت گیری زیست محیطی یک بعدی حداقل دو توجیه و علت را می توان ذکر نمود . اول اینکه نخستین سازمانی که در کشور ما به عنوان متولی امر محیط زیست بوده و فعالیت می کرد، کانون شکار و صید بود در این صورت طبیعی است که جهت گیری¬های زیست محیطی نیز در این راستا باشد. دوم اینکه مسائل و معضلات نوین مربوط به محیط زیست و چاره جویی در این زمینه در کشور ما با تاخیر زیاد مطرح و شروع شده است. به مضاف اینکه وظایف و حوزه قلمرو و دامنه موضوعات مربوط به محیط زیست به تدریج گسترش یافته است و حتی هنوز نیز در زمینه هایی از قبیل انهدام جنگل¬ها و مراتع، آلودگی¬ها هسته ای و رادیواکتیو و ... سازمان حفاظت محیط زیست، نقش محوری و اساسی ندارد.
برخی از آلودگی های مهم محیط زیست از سوی اشخاص حقوقی یعنی کارخانجات و کارگاهها صورت می پذیرد. نظری بر قوانین کیفری زیست محیطی نشان می¬دهد در این زمینه، چاره اندیشی کافی صورت نگرفته است . رشد روزافزون صنعت و تکنولوژی و گسترش انواع آلودگی¬های زیست محیطی از سوی واحدهای صنعتی و تجاری، ایجاب می¬نماید که در این زمینه برنامه ریزی و سیاست مناسبی اتخاذ گردد در مورد مجازات حبس مدیر یا مسئول یک واحد آلوده کننده، شاید مجازات موثر و مناسبی نباشد . چرا که اولاً هدف اینگونه واحدها کسب درآمد و سود بیشتر می باشد و با حبس نمودن مدیر یا مسئول آن، واحد مربوطه از هدف خود دور نمی¬افتند و ثانیاً با ادامه کار واحد آلوده کننده، همچنان آلودگی محیط زیست ادامه یافته و ما را به مقصود خویش نمی رساند. لذا به نظر می رسد در مورد اشخاص حقوقی آلوده کننده محیط زیست، حتی المقدور باید از مجازاهای نقدی و تعطیلی موقت و یا دائم واحد آلوده کننده، استفاده کرد و این در صورتی موثر خواهد بود که میزان جزای نقدی زیاد باشد و یا مدت تعطیلی واحد، خسارت مالی زیادی به آن وارد نماید در غیر اینصورت واحد آلوده کننده ممکن است پرداخت جزای نقدی را ترجیح داده وهمچان به آلوده سازی محیط زیست ادامه دهد.
خوشبختانه با نگاهی اجمالی بر وضعیت قوانین زیست محیط در ایران از ابتدا تا کنون گویای این مسئله است که هم مسئولین و مراجع تصمیم¬گیر مملکتی و هم مردم توجه بیشتری نسبت به این امر نشان داده بطوریکه قوانین مربوط به محیط زیست از چند تبصره در قانون برنامه اول  توسعه به چند ماده قانونی در برنامه سوم و نهایتاً به یک فصل در برنامه چهارم و پنجم توسعه یافته است و امید است که این وضعیت همچنان روند رو به رشدی را در پیش داشته باشد.

امیررضا سوری، عضو هیات علمی موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی