تعاریف و مفاهیم بیابان و بیابان زدایی در چشم انداز 1404

بیابان
   هرچند هنوز نخبگان این حوزه در رسیدن به بازنمودی دقیق و مورد توافق همه‌ی گرایش‌های علمی مرتبط با بیابان، به اجماع نرسیده‌اند، امّا از جمع‌بست دیدگاه‌های مختلف می‌توان به این نتیجه رسید: «بیابان به مناطق رو به اضمحلالی اطلاق می‌شود که یا استعداد رویشی خود را کاملاً از دست داده‌اند و یا دامنه‌ی آسیب‌پذیری حیات گیاهی و جانوری در آن بالا باشد.» به سخنی دیگر، آنچه که در همه‌ی اقسام بیابان‌ها، در هر زیست‌اقلیم سرد یا گرمی و با هر فاصله و ارتفاعی از دریا به عنوان صفت بارز و مشترک دیده می‌شود، دشواری رویش گیاهی و نقصان کمی تنوع زیستی است.

بیابان‌زایی - Desertification   به معنی تخریب سرزمین در مناطق خشک‌، نیمه خشک و خشک نیمه مرطوب تحت تأثیر عوامل مختلف از جمله تغییرات آب و هوایی و فعالیت‌‌های انسانی است‌.

بیابان‌زدایی (مقابله با بیابان‌زایی) - Combating Desertification

   مجموع فعالیت‌هایی است که بخشی از برنامه توسعه جامع سرزمین در مناطق خشک‌، نیمه‌خشک و خشک نیمه مرطوب در راستای توسعه پایدار محسوب و هدف آن جلوگیری یا کاهش تخریب سرزمین‌، احیاء زمین‌های تخریب شده و احیاء اراضی بیابانی شده است‌.

بقیه در ادامه مطلب...

 

مقاله : بررسی نقش تثبیت بیولوژیک و اثرات مقاومت گونه های گز و گز شاهی

بررسی نقش تثبیت بیولوژیک و  اثرات مقاومت گونه های گز و گز شاهی

عظیم شیردلی
محمود شفاعی بجستان
هادی سیاسر

چکیده : یکی از راههای تثبیت سواحل رودخان ۀ سیستا ن استفاده از روش پوشش گیاهی می باشد نفوذ ریشه های گیاهان در درون خاک بر روی شیبهای خاکی همانند آرماتور در بتن باعث مسلح سازی خاک می گردد واین پدیده باعث افـزایش مقاومـت برشی وافزایش پا یداری شیبهای خاکی میشود با شناخت این فرایند و استفاده از گونه های مناسب ب ا شـرایط محیطـی و دارای ریشه های مقاوم ،تثبیت پایداری سواحل رودخانه ها را فراهم می کند . در این مطالعه ابتدا بازدیدهای صحرایی جهت شناسایی گونه های گیاهی بومی مناسب ،در تثبیت بیولوژیکی انجام گردید از آنجائیکه گونه های گـز وگـز شـاهی دشـت سیستان ،گونۀ غالب و بنام سر و سیستانی معروف است.
و همچنین مقاوم در شرایط خشک و مرطوب منطقه می باشد مـورد توجـه واقع شد . مطالعات انجام شده بر روی این دو گونه گیاهی بدو صورت انجام شـد اول در شـرایط آزمایـشگاهی مقاومـت ریشه های تهیه شده از این گونه ها در سواحل رودخانه مورد بررسی و مطالعه واقع گردید و سپس با اسـتفاده از دسـتگاه برش صحرایی با انجام برش افقی توده خاک در ابعاد 1×1×0/5 بررسی اثر افزایش مقاومت برشی خاک در شرایط وجود ریشه و عدم وجود ریشه انجام شد. نتایج اخذ شده از آزمایش مقاومت کششی نـشان داد کـه متوسـط حـدااکثرمقاومت کششی بترتیب، برای گز شاهی و گـز 34/2 و76 61/ مگاپاسـکال ومـدول الاستیـسیته ریـشه گـز شـاهی و گـز بترتیـب 935/4 و 900/58 مگاپاسکال می باشد. همچنین نتایج آزمایش برش در محل نشان داد که ریشۀ این درخـت قـادر اسـت میزان مقاومت برشی خاک را به اندازه 798/88 به ازاء یک واحد تغییر نسبت قابل توجهی افزایش دهد . از آنجائیکه درخت گز پا کوتاه و بصورت خودرو در منطقه قابل گسترش است و عمق ریشه آن گاهاً تا 20 متر مشاهده شد و در شرایط ترسالی و خشکسالی حفظ بقاء نموده است ، می توان از آن به عنوان یک گونۀ ماندگار بیولوژیکی در تثبیت سواحل رودخانه هیرمنـد استفاده نمود.

کلمات کلیدی:
تثبیت بیولوژیکی، وگز شاهی، سیستان، مقاومت کششی،مدول الاستیسیته، تثبیت سواحل

منبع : هفتمین سمینار بین المللی مهندسی رودخانه در سال ۱۳۸۵


در همین زمینه :

در ادامه مطلب :     معرفی گونه درختی گز     (Tamarix hispida گز)

 

مقاله : بررسی نقش تثبیت بیولوژیک و اثرات مقاومت گونه های گز و گز شاهی

خلاصه مقاله:
یکی از راههای تثبیت سواحل رودخان ۀ سیستا ن استفاده از روش پوشش گیاهی می باشد نفوذ ریشه های گیاهان در درون خاک بر روی شیبهای خاکی همانند آرماتور در بتن باعث مسلح سازی خاک می گردد واین پدیده باعث افـزایش مقاومـت برشی وافزایش پا یداری شیبهای خاکی میشود با شناخت این فرایند و استفاده از گونه های مناسب ب ا شـرایط محیطـی و دارای ریشه های مقاوم ،تثبیت پایداری سواحل رودخانه ها را فراهم می کند . در این مطالعه ابتدا بازدیدهای صحرایی جهت شناسایی گونه های گیاهی بومی مناسب ،در تثبیت بیولوژیکی انجام گردید از آنجائیکه گونه های گـز وگـز شـاهی دشـت سیستان ،گونۀ غالب و بنام سر و سیستانی معروف است.
و همچنین مقاوم در شرایط خشک و مرطوب منطقه می باشد مـورد توجـه واقع شد . مطالعات انجام شده بر روی این دو گونه گیاهی بدو صورت انجام شـد اول در شـرایط آزمایـشگاهی مقاومـت ریشه های تهیه شده از این گونه ها در سواحل رودخانه مورد بررسی و مطالعه واقع گردید و سپس با اسـتفاده از دسـتگاه برش صحرایی با انجام برش افقی توده خاک در ابعاد 1×1×0/5 بررسی اثر افزایش مقاومت برشی خاک در شرایط وجود ریشه و عدم وجود ریشه انجام شد. نتایج اخذ شده از آزمایش مقاومت کششی نـشان داد کـه متوسـط حـدااکثرمقاومت کششی بترتیب، برای گز شاهی و گـز 34/2 و76 61/ مگاپاسـکال ومـدول الاستیـسیته ریـشه گـز شـاهی و گـز بترتیـب 935/4 و 900/58 مگاپاسکال می باشد. همچنین نتایج آزمایش برش در محل نشان داد که ریشۀ این درخـت قـادر اسـت میزان مقاومت برشی خاک را به اندازه 798/88 به ازاء یک واحد تغییر نسبت قابل توجهی افزایش دهد . از آنجائیکه درخت گز پا کوتاه و بصورت خودرو در منطقه قابل گسترش است و عمق ریشه آن گاهاً تا 20 متر مشاهده شد و در شرایط ترسالی و خشکسالی حفظ بقاء نموده است ، می توان از آن به عنوان یک گونۀ ماندگار بیولوژیکی در تثبیت سواحل رودخانه هیرمنـد استفاده نمود.

کلمات کلیدی:
تثبیت بیولوژیکی، وگز شاهی، سیستان، مقاومت کششی،مدول الاستیسیته، تثبیت سواحل

در همین زمینه :

در ادامه مطلب :     معرفی گونه درختی گز     (Tamarix hispida گز)