..:: محــــــــــیـــط ســـــبـــــــز (بیابان زدایی) ::..
..:: محــــــــــیـــط ســـــبـــــــز (بیابان زدایی) ::..

..:: محــــــــــیـــط ســـــبـــــــز (بیابان زدایی) ::..

منابع طبیعی-بیابان زدایی-محیط زیست

بررسی نقاط قوت، نقاط ضعف، تهدیدها و فرصت های اجرای اصول جنگل


بررسی نقاط قوت، نقاط ضعف، تهدیدها و فرصت های اجرای اصول جنگل
 در جنگل های شمال ایران
(ریو تا ژوهانسبورگ)
ناصر محرم نژاد امیر مافی

چکیده :

با مطالعه روند تغییرات حاصل در جنگل های شمال کشور از طریق بررسی وضعیت کمی و کیفی، وضعیت حفاظتی و حمایتی، وضعیت تولید انواع فرآورده های جنگلی و محصولات چوبی و دیگر اطلاعات مربوط به این جنگل ها و مقایسه و تطبیق وضعیت موجود با اصول و عناصر موجود در اصول جنگل نقاط ضعف، قوت، تهدیدها و فرصت های اجرای این اصول به شرح زیر می باشد:


از جمله تهدیدها و نقاط ضعف اجرای اصول جنگل، در جنگل های شمال می توان اشاره نمود به: حضور دام در جنگل؛ کاهش سطح جنگل ها؛ عدم توجه به تهیه و تولید محصولات فرعی جنگل؛ عدم مشارکت زنان و جوانان در مدیریت جنگل ها؛ قاچاق و برداشت بی رویه چوب؛ عدم توجه به سنت، فرهنگ و دانش بومی مرتبط با جنگل؛ عدم آگاهی تشکل های زیست محیطی از وجود اصول جنگل و....
از سوی دیگر برخی از فرصت ها و نقاط قوت اجرا نیز به قرار زیر است: اجرای موثر طرح های مرتبط با احیا، حفاظت و بهره برداری از جنگل های شمال کشور توسط سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور؛ حضور تعداد زیادی از تشکل های زیست محیطی در سه استان شمالی کشور؛ وجود قوانین ملی در راستای اصول جنگل؛ وجود تعاونی های بهره برداری جنگل نشینان به منظور مشارکت آنان در مدیریت جنگل ها؛ برگزاری دوره های آموزشی جهت کارکنان و متخصصان سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور؛ آموزش های ترویجی به بهره برداران و ساکنان حوزه آبخیز و....
با در نظر گرفتن موارد فوق،
راهکارهایی به منظور ارتقای مدیریت پایدار جنگل های شمال پیشنهاد گردیده که موارد مهم آن عبارتند از: اصلاح و تکمیل طرح تجمیع جنگل نشینان؛ افزایش نقش مردم و مشارکت مردمی؛ افزایش مشارکت بین المللی در امر مدیریت زیست محیطی جنگل های شمال (افزایش همکاری های فنی و مالی)؛ اصلاح نظام آموزشی در ابعاد محلی در جهت تاکید بر موضوعات زیست محیطی؛ ارتقای فن آوری در سیستم های دام داری و کشاورزی متناسب با استعدادها، امکانات و شرایط موجود در شمال کشور؛ برقراری ارتباط تنگاتنگ متولیان منابع طبیعی با دانشکده های منابع طبیعی و موسسات علمی؛ ایجاد بانک اطلاعات منابع طبیعی؛ و...
یکی از اهداف کمیته فرعی اصول جنگل – متولی اصول جنگل در کشور – بومی نمودن اصول جنگل می باشد. برنامه صیانت از جنگل های شمال می تواند به عنوان نسخه بومی این اصول مورد استفاده قرار گیرد.
کلید واژه: مدیریت محیط زیست، اصول جنگل، جنگل های شمال ایران

منبع : نشریه علوم و تکنولوژی محیط زیست زمستان 1388; 11-4 صفحات 149 تا 172.


دانلود فایل pdf  متن کامل مقاله در ادامه مطلب


برای مشاهده سایر مقالات زیست محیطی این وب اینجا کلیک نمایید .


مشاهده لیست همه مقالات زیست محیطی این وبلاګ از اینجا

 

ادامه مطلب ...

محیط زیست نباید قربانی سیاست شود دولت یازدهم باید به فکر واردات چوب باشد

محیط زیست نباید قربانی سیاست شود



دولت یازدهم باید به فکر واردات چوب باشد 


معاون علم و فناوری مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران در تحلیل برنامه ای که ر ئیس جمهور برای حفاظت از محیط زیست به مجلس ارائه کرده است گفت: دولت یازدهم باید برای کاهش فشار بر جنگل ها مساله واردات چوب را در دستور کار قرار دهد .



به گزارش خبرگزاری مهر، سیدمحمد مجابی، معاون سابق توسعه مدیریت و امور مجلس سازمان حفاظت محیط زیست با بیان این مطلب افزود: پهنه باریکی از جنگل‌های هیرکانی با قدمت بالا و ارزش فراوان در ایران وجود دارد که برای حفظ و حراست از آن باید به تدریج استحصال چوب در این مناطق متوقف شود و همچنین دولت برای واردات چوب باید به صورت جدی اقدام کند تا فشار از روی جنگل‌ها برداشته شود.

مجابی با ارزیابی مثبت از برنامه‌های ارائه شده از سوی رییس‌جمهور به مجلس در حوزه محیط‌زیست گفت: به نظر می‌رسد اگر این برنامه‌ها اجرایی شود، محیط زیست ایران وضعیتی متفاوت را تجربه کرده وب تواند نفسی تازه کند .

معاون علم و فناوری مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران در پاسخ به اینکه که چرا محیط ‌زیست علیرغم اهمیت فراوانش در ایران تحت تاثیر شدید سیاست قرار گرفته و جهت‌گیری‌های سیاسی بر پیشبرد اهداف در این بخش دخالت فراوانی دارند، اظهار داشت: مهمترین دلیل بروز این مشکل نبود نگاه سیستمی در حوزه محیط زیست است . هر بخش هر چند تلاش می‌کند وظایف خود را به نحو احسن انجام دهد اما به دلیل آنکه نگاه سیستمی وجود ندارد، نتایج مناسبی حاصل نمی‌شود .

به گفته وی، رییس‌جمهور در مراسم تحلیف خود از واژه توسعه پایدار استفاده کرد و همین امر نشان می‌دهد دولت یازدهم به مساله محیط‌زیست و توسعه با تمامی ابعادش توجه جدی دارد .

مجابی تصریح کرد: یکی از مهمترین برنامه‌هایی که در دستور کار دولت یازدهم قرار دارد، تشکیل دفتری تحت عنوان توسعه پایدار و محیط زیست در سازمان در شرف تاسیس مدیریت وبرنامه‌ریزی است . این دفتر طبیعتا در کنار سازمان محیط زیست می‌تواند چالش‌های این بخش را کاهش دهد .

مجابی با تاکید بر اینکه بسیاری از اهداف پیش‌بینی شده در حوزه محیط‌زیست در برنامه چهارم مغفول ماند،گفت: ارزشگذاری اقتصادی محیط زیست یکی از مهمترین پیش‌بینی‌های برنامه چهارم توسعه بود که متاسفانه اجرایی نشد . اگر این مساله اجرایی شود، هزینه زیست محیطی فعالیت‌های اقتصادی و صنعتی و ... مشخص می‌‍شود در این حالت می‌توان برآورد کرد از کل رشدی که در اقتصاد اتفاق افتاده چه حجمی رشد اقتصادی سبز بوده است و چه بخشی رشد اقتصادی خاکستری .

به گفته وی یکی از مهمترین اولویت‌های دولت یازدهم ایجاد مدیریت یکپارچه و کارآمد کاهش آلودگی هوای کلان‌شهرها است.

مجابی راهبردهای دولت یازدهم در حوزه محیط زیست را بسیار با اهمیت دانست و به نقش آموزش در پیشبرد اهداف اشاره کرد و گفت: دولت یازدهم بنای حمایت جدی از سازمان‌های مردم نهاد زیست‌محیطی و تقویت آنها را در دستور کار دارد و این در برنامه آقای روحانی مورد اشاره قرار گرفته در حالی که دولت های نهم و دهم هیچ توجهی به این بخش نداشتند .

وی با تاکید بر اینکه شهرهای متعددی در ایران با بحران پسماند، آلودگی آب، آلودگی هوا و ... مواجه هستند، افزود: در برنامه رییس‌جمهور به اقتصاد آب اشاره شده و تعادل‌بخشی به آب‌های زیرزمینی مورد توجه قرار گرفته است، بحث مدیریت خاک و پسماند و فاضلاب مد نظر است و همین که رییس‌جمهور در برنامه خود به فاجعه دریاچه ارومیه اشاره می‌کند و توقف تدریجی استحصال چوب از جنگل‌های شمال را مد نظر دارد، می‌تواند امیدی را در دل دوستداران محیط زیست زنده کند که در چهار سال پیش رو محیط زیست فدای جهت‌گیری‌های سیاسی نخواهد شد .

به گفته وی یکی از مهمترین اولویت‌های دولت یازدهم حمایت از شکل‌گیری صنایع بازیافت برای مدیریت پسماندهاست.

گفتنی است این روزها نام سید محمد مجابی به عنوان یکی از گزینه های ریاست سازمان حفاظت محیط زیست مطرح شده است.



www.iren.ir