ش | ی | د | س | چ | پ | ج |
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | |
7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 |
14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 |
21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 |
28 | 29 | 30 |
قائم مقام سازمان جنگل ها و مراتع اظهار داشتند سرانه بیابان در کشور بیش از ۲ برابر سرانه جهانی است، ایشان در ادمه گفتند: در طول برنامه ششم سالانه ۵۰۰ هزار هکتار از کانون های بحرانی، بیابان زدایی می شود.
بقیه در ادامه مطلب ...
ارزیابی راهبردهای بیابان زدایی
با کاربرد مدل تحلیلی سلسله مراتبی فازی(FAHP)
مطالعه موردی منطقه خضرآباد یزد
محمد حسن صادقی روش
حسن خسروی
به منظور بالا رفتن بازدهی طرحهای کنترل، احیا و بازسازی اراضی تخریب یافته و جلوگیری از اتلاف سرمایه های محدود، همواره در طرح های بیابانزدایی، خلا روشی که بتواند معیارها و راهکارهای مختلف را در نظر بگیرد و از آن میان بر مبنای ساختاری سیستماتیک و دیدگاه گروهی، راهحلهای بهینه را ارایه دهد، مشهود بوده است. همواره مشاهده میشود که راهبردهای ارایه شده بر مبنای نظر کارشناس و به صورت بخشی و غیر سیستماتیک و غیر همه جانبه نگر بوده است و سابقهای در به کارگیری مدلهای نظاممند، از جمله مدلهای تصمیمگیری چند معیاره (MADM) در زمینه بیابانزدایی وجود ندارد. لذا در این پژوهش سعی شد از مدل سیستماتیک فرایند تحلیلی سلسله مراتبی فازی (FAHP)، به منظور ارایه راهکارهای بهینه در بیابانزدایی استفاده شود.
در این پژوهش از روش دلفی فازی(Delphi Fuzzy) و به طریقه مقایسات زوجی(Pire Wise) نظرات متخصصان نسبت به ارجحیت و اولویت معیارها و راهبردها، ارزیابی شد. سپس با تشکیل ماتریس تصمیم گیری فازی و از طریق مدل FAHP اولویت نهایی راهبردها به دست آمد. این مدل به منظور ارزیابی کارایی در ارایه راهبردهای بهینه، در منطقه خضرآباد یزد مورد استفاده قرار گرفت. بر مبنای نتایج حاصل، راهبرد تعدیل در برداشت از منابع آب زیرزمینی با میانگین وزنی93% به عنوان مهمترین راهبرد بیابانزدایی در منطقه تشخیص داده شد و سایر راهبردها نقش موثری در کنترل بیابانزایی در منطقه ندارند.
کلید واژه: روش مالبایر، خط لوله گاز، ارزیابی ریسک محیط زیستی، نمایه سازی، سامانه اطلاعات جغرافیایی
منبع: فصلنامه علوم و تکنلوژی محیط زیست، دوره 16، شماره 2، تابستان 1393، صفحه 87-99 .
برای مشاهده سایر مقالات زیست محیطی این وب اینجا کلیک نمایید .
مشاهده لیست همه مقالات زیست محیطی این وبلاګ از اینجا .
دانلود متن کامل مقاله (فایل PDF ) را در ادامه مطلب مشاهده خواهید کرد.
فرسایبیابان زداییش خاک ناشی از باد و یا آب؛
بر هم خوردن ارتباط بین بهرهبرداران و منابع طبیعی؛
از بین رفتن پوشش گیاهی (بخصوص گونههای بومی هر منطقه)؛
اضافه شدن گونههای شاخص بیابانزائی، مانند اسپند؛
افت آبهای زیر زمینی و خشک شدن قناتها؛
سبز نشدن بذرها در چندین مرحله بذرپاشی؛
بلند شدن گرد و خاک زیاد از یک منطقه؛
کم شدن بوتهها ؛
کم شدن بارندگی؛
از بین رفتن یا کوچ گونههای حیات وحش
عوامل انسانی
بهرهبرداری بیش از حد از طریق فعالیتهای کشاورزی؛
چرای بیش از حد دام؛
قطع درختان و جنگلزدایی؛
آبیاری و زهکشی نامناسب.
تغییرات اقلیمی
بروز سیلابهای شدید؛
خشکسالیهای متناوب
خشکسالی و بیابانزائی
نوعی بلای طبیعی و گاهی انسانی است که در پی کاهش بارندگی در طی یک دوره کوتاه یا بلند روی میدهد.
تبعات خشکسالی عبارت است از:
کاهش محصولات کشاورزی و به تبع آن دامی؛
کمبود آب برای مصارف صنعتی و خانگی؛
کاهش میزان تولید برق از نیروگاههای برق آبی.
تخریب مراتع؛
افت حاصلخیزی زمینهای کشاورزی ؛
وارد آمدن خسارت به محصولات کشاورزی؛
کاهش توان تولید خاک؛
کاهش کمی و کیفی منابع آبهای زیرزمینی؛
هجوم ماسههای روان و خسارت ناشی از آن ؛
بیکاری و گسترش فقر؛
مهاجرت.
پی نوشت :
بقیه در ادامه مطلب
ادامه مطلب ...
مالچها به دو دسته ارگانیک و غیر ارگانیک تقسیم بندی میشوند:
مالچهای ارگانیک عمدتا شامل پوست خرد شدۀ درختان، تراشههای چوب و برگ درختان میباشند.
مالچهای غیرارگانیک شامل لاستیک و پلاستیک بازیافتی، مواد آلی، سنگریزه و سایر مواد غیر طبیعی هستند.
چون مناطق مختلف بوسیله سیستم های هیدرولوژیکی به هم مرتبطند ، تأثیر خشکسالی هیدرولوژیکی به مرزهایی فراتر از منطقه کمبود بارش گسترش یابد . مثلاً خشکسالی هواشناسی ممکن است شدیداً بخش هایی از شمال کوههای راکی و دشت های بزرگ شمالی آمریکا را تحت تأثیر قرار دهد لیکن از آنجا که رودخانه میسوری و شاخه هایش این منطقه را به سمت جنوب زهکشی می کنند امکان بروز تأثیرات هیدرولوژیکی مشهودی در پایین دست جریان وجود دارد . مشابهاً ، تغییرات در کاربری اراضی بالا دست می تواند خصوصیات هیدرولوژیکی نظیر مقادیر نفوذ و رواناب را تغییر داده و باعث متغیرتر شدن جریان و تشدید رخداد خشکسالی هیدرولوژیکی در پایین دست شود .
مثلاً در کشور بنگلادش فراوانی وقوع کم آبی به دلیل تغییر کاربری اراضی که داخل کشور و کشورهای همسایه رخ داده ، افزایش یافته است . تغییر نحوه استفاده از اراضی یکی از راههایی است که طی آن فعالیت های بشر فراوانی پدیده کم آبی را حتی بدون آنکه تغییری در وقوع خشکسالی های هواشناسی مشاهده شده باشد ، تغییر می دهد .
پیامد اثرات خشکسالی :
پیامد اثرات توأم با خشکسالی های هواشناسی ، کشاورزی و هیدرولوژیکی تفاوت های آنها را بیشتر آشکار می کند . زمانی که خشکسالی آغاز می شود ، بخش کشاورزی بدلیل وابستگی بیش از حد به ذخیره رطوبتی خاک ، معمولاً نخستین بخشی است که تحت تأثیر قرار می گیرد . در طی دوره های ممتد خشکی ، چنانچه کمبود بارش ادامه یابد ، رطوبت خاک به سرعت تخلیه می شود در این صورت اتکاء مردم به سایر منابع آبی بایستی تأثیرات این کمبود را مرتفع سازد مثلاً آنهایی که متکی به منابع آبهای سطحی ( نظیر مخازن و دریاچه ها ) و آبهای زیرزمینی هستند معمولاً دیرتر از سایرین تحت تأثیر قرار می گیرند . یک خشکسالی کوتاه مدت که 3 تا 6 ماه به طول می انجامد بسته به خصوصیات هیدرولوژیکی سیستم و نیازهای مصرف آب احتمالاً تأثیرات اندکی بر این بخش ها به همراه دارد .
زمانی که بارش به حالت نرمال برمی گردد و شرایط خشکسالی هواشناسی پایان می پذیرد ، تا زمان احیاء مجدد منابع آبهای سطحی و زیرسطحی پیامدهای سوءاین پدیده ادامه می یابد . در ابتدا ذخایر رطوبت خاک و به دنبال آن جریانهای سطحی ، مخازن و دریاچه ها و آبهای زیرزمینی جایگزین می شود .
ممکن است اثرات خشکسالی در بخش کشاورزی به دلیل وابستگی آن به رطوبت خاک سریعاً از بین برود لیکن در سایر بخش ها که متکی به ذخایر سطحی و یا زیرسطحی آب هستند تا ماهها یا حتی سالها طول بکشد .
استفاده کنندگان از آبهای زیرزمینی که معمولاً آخرین افرادی هستند که به هنگام بروز خشکسالی تحت تأثیر آن قرار می گیرند دیرتر از سایرین بازگشت به وضعیت عادی سطح آب زیرزمینی را تجربه می کنند . طول دوره تجدید ذخیره منبع تابعی از شدت و تداوم خشکسالی و مقدار بارش دریافتی است .