اثرات زیست محیطی استفاده از انرژی زمین گرمایی و راههای کاهش اثرا

محیط زیست کره زمین در سالهای 1960 میلادی نسبت به امروز بسیار سالمتر بوده است. متأسفانه با پیشرفت سریع علوم و تکنولوژی، بشر توجهی به عواقب آلاینده‌های حاصل از پیشرفت صنایع به ویژه تولید کننده‌های انرژی نکرده است. در این راستا می توان انرژی زمین گرمایی را نسبت به سایر انرژی‌ها کم آلاینده‌تر دانست. انرژی زمین‌گرمایی امروزه یکی از تمیزترین انرژی‌های مورد استفاده در جهان است.

استفاده از این منبع انرژی با انتشار اتمسفری کم، دارای اثرات سودمندی بر محیط زیست می باشد. به حقیقت باید قبول کرد که تا به امروز انرژیی شناخته نشده است که کاربرد مستقیم و غیرمستقیم آن به این میزان دارای آلودگی زیست محیطی ناچیزی باشد. البته همانگونه که اشاره شد بهره‌برداری از انرژی زمین گرمایی نیز از آلودگیهای زیست محیطی مبرا نیست ولی میزان این آلودگیها نسبت به منابع انرژی دیگر بسیار ناچیز است.

میزان اثرات مخرب زیست محیطی تولید نیرو از انرژی زمین‌گرمایی وابسته به حجم و مقدار بهره‌برداری از سیال موجود در مخزن است[. شرایط و مقررات زیست محیطی براساس قوانین موجود در هر کشور تفسیر می‌گردد لذا دایرکنندگان نیروگاه‌های زمین‌گرمایی موظف به رعایت قوانین کشور خود می‌باشند. در برخی کشورها رعایت دستورالعمل‌های زیست محیطی بسیار جدی است و راه‌گریزی برای سرمایه‌گذاران وجود ندارد.

سازمانهای تولید انرژی قبل از هر اقدامی باید تغییرات زیست محیطی را به دقت مورد ارزیابی قرار دهند و قوانین مربوط به آن را بطور کامل رعایت نمایند. به‌طوری ‌که گفته شد در برخی کشورها بی توجهی به مسائل زیست محیطی موجب توقف کامل پروژه از سوی مسئولین شده است. در هر پروژه زمین‌گرمایی حفاریهای اکتشافی و توسعه‌ای از قبیل حفر چاه‌های کم ژرفا برای اندازه‌گیری شیب حرارتی و یا حفاری چاه‌های عمیق، موجب اندکی آلودگی در محیط می گردد. نصب و برقراری دکل‌های حفاری و دسترسی به آنها مستلزم تسطیح راه، ساخت سکوهای حفاری، انبار، محل سکونت کارکنان وغیره می‌باشد و لازم است درتسطیح راه‌ها امکان حمل تجهیزات سنگین با تریلر‌های بزرگ را در نظر گرفت.

جهت نصب دکل‌های متحرک مستقر بر روی تراکهای کوچک (که قادر به حفاری چاه‌های 300 تا 700 متری می‌باشند) محلی در حدود 300 تا 500 مترمربع زمین مورد نیاز است. برای حفاریهای عمیق بالاتر از 2000 متر نیاز به محلی به مساحت 1200 تا 1500 متر مربع می‌باشد. در عملیات تسطیح، آماده سازی محل و اصلاح پستی و بلندها توجه به حفظ طبیعت موجود و سلامت گیاهان و جانوران موجود الزامی است.

در مواردی که حفاری چاه مواجه با سفره های آبی ‌شود لازم است در آن لایه لوله جداری گذاشته شود تا از نفوذ مواد گل حفاری به آبهای زیرزمینی جلوگیری شود. درصورت فوران چاه زمین‌گرمایی آلودگی آبهای سطحی و زیرزمینی دور از انتظار نیست لذا نصب فورانگیر در حفاریهای زمین گرمایی الزامی است. در طول زمان حفاری و زمان آزمایش چاه ممکن است گازهای ناخوشایند و بدبو به هوا پخش گردد که لازم است اقدامات لازم در خصوص کاهش میزان این گازها صورت گیرد.

مواد گل حفاری ترکیبی از بنتونیت و سایر مواد افزودنی زیان بخش برای محیط زیست می‌باشند، لذا پس از اتمام کار باید گل حفاری از سیال جداسازی شده و دو باره به مصرف برسد. اما مواد جامد (گل حفاری) و خرده سنگ های خارج شده از چاه باید در چاله مخصوصی جمع‌آوری ‌شود.

  منبع : وبلاگ دکتر یونس نوراللهی هشترودی