جایگاه تغذیه در صنعت آبزی پروری

تغذیه در آبزیان پرورشی از اهمیت وجایگاه خاصی برخوردار است. اهمیت تغذیه از تغذیه صحیح مولدین ماهی ومیگو شروع وتا زمان بازاری شدن وصید آنان از مزارع آبزیان پرورشی ادامه پیدا می کند .تغذیه رکن اصلی در بیشترین هزینه را در مزارع آبزیان پرورشی هزینه غذا به خود اختصاص می دهد .تغذیه تاثیر مستقیم بر رشد و کیفیت لاشه آبزیان پرورشی دارد. تغذیه مناسب آبزیان پرورشی را در برابر بیماریها مقاوم می سازد تغذیه تاثیر بسیار زیادی بر اقتصاد آبزی پروری دارد .
نبود تغذیه مناسب و عدم مدیریت صحیح تغذیه در مزارع باعث ضررو زیان جدی مزارع پرورش آبزیان می شود . با توجه به اهمیت تغذیه در صنعت آبزی پروری جا دارد بهای لازم به این بخش مهم ازآبزی پروری داده شود .
قبل از راه اندازی وبهره برداری از سایت های مختلف آبزی پروری وتوسعه صنعت آبزی پروری باید با تشکیلات قوی ومنسجم ودارای نیروهای متخصص زمینه مناسب را برای مطالعه وبررسی تغذیه آبزیان پرورشی فراهم نمود و شرائط را برای تولید خوراک با کیفیت ومناسب برای آبزیان پرورشی آماده ساخت نبود تشکیلات منسجم و قوی در امر تغذیه آبزیان پرورشی به صنعت آبزی پروری خسارات بسیار سنگینی وارد خواهد نمود تشکیلات موجود در زمینه تغذیه آبزیان پرورشی تناسبی با صنعت آبزی پروری وتوسعه این صنعت ندارد . قبل از بوجود آمدن مشکلات بر سر راه آبزی پروری باید بفکر قوی و کارآمد نمودن تشکیلات موجود در امر تغذیه بود. عدم توجه به تغذیه آبزیان پرورشی صنعت آبزی پروری را با مشکل روبرو خواهد ساخت .تغذیه آبزیان پرورشی در کشورهای پیشرفته رشد زیادی کرده است در حا لی که ما هنوز در ابتدای راه هستیم

فرآوری انواع محصولات آرتمیا و کاربرد آنها در آبزی پروری

استفاده از آرتمیا از سال 1930 زمانی که محققان آنرا یک غذای عالی  و برتر جهت تغذیه لاروهای بچه ماهیان و لاروهای سخت پوستان معرفی کردند شروع شد و اولین استفاده آن مربوط به تغذیه ناپلیوس آرتمیا در بچه ماهی بوده است. امروزه علاوه بر ناپلیوس های تازه تفریخ شده سیست آرتمیا ازاشکال متنوع محصولات آرتمیا در تغذیه مراحل مختلف زندگی آبزیان از جمله پست لارو میگو و سخت پوستان ، بچه ماهیان خاویاری و قزل آلا و ماهیان آکوآریومی و دریایی و غیره نیز استفاده می شود. بنابراین یکی از عوامل بسیار مهم در آبزی پروری اعم از ماهی و میگو، غذای زنده یا کنسانتره است که بایستی از کمیت و کیفیت مناسبی برخوردار باشد. آرتمیا بعنوان یکی از مهمترین ارگانیسم های غذایی می تواند بسیاری از نیازهای غذایی لارو ماهی و میگو را تامین نماید ولی برخلاف بهره برداری تجاری از منابع طبیعی( دریاچه ها) و یا مصنوعی ( حوضچه های نمک و استخرهای پرورشی) و استفاده گسترده از ناپلیوس آرتمیا در آبزی پروری، بکارگیری فرآورده های مختلف آرتمیا مانند آرتمیای خشک (پودر و پولکی)، انسایل، منجمد و سیست دکپسوله بعنوان غذای اصلی یا کمکی در آبزی پروری محدود است. دلیل اصلی این موضوع نیز عدم وجود روشهای عمل آوری مناسب و اقتصادی می باشد بر همین اساس در طی سالهای اخیر مطالعات ارزنده ای در مرکز تحقیقات آرتمیای کشور انجام شده که در این مقاله به چگونگی تولید و فرآوری انواع محصولات آرتمیا پرداخته خواهد شد که از لحاظ علمی و عملی برای آبزی پروران کاربرد جنبه کاربردی  دارد.

بیومس آرتمیا برای اولین بار در سال 1976در کنفرانس آبزی پروری FAO در کیوتوی ژاپن به دلیل محدودیت ذخایر سیست آرتمیا مطرح گردید ولی امروزه از آرتمیا در کار گاههای مختلف تکثیر و پرورش آبزیان در دنیا و به مقاصد مختلف استفاده می نمایند. این حقیقت که سیست های دیاپوز ( خفته) آرتمیا را می توان به مدت طولانی در قوطی ها بسته بندی کرد و سپس بعنوان غذایی که بعد از 24 ساعت انکوباسیون در دسترس باشد استفاده کرد می تواند آنها را بعنوان یک غذای زنده قابل دسترس و کم زحمت برای پرورش چندین گونه از سخت پوستان مثل میگوها، لابستر و خرچنگ مبدل نماید (Leger et al. 1986). اهمیت اقتصادی و ارزش غذایی  آرتمیا و تخم مقاوم آن در صنعت آبزی پروری بر کسی پوشیده نیست و گسترش استفاده روز افزون از آن در پرورش آبزیان بدلیل ارزش غذایی بالا و کاربردهای متنوع آن علاوه بر جهانی نمودن تجارت آن توام با افزایش تقاضا و رشد و توسعه صنعت آبزی پروری را نیز تحت تاثیر قرارمی دهد.

با توجه به اینکه یکی از مهمترین وظایف کار گاه های تکثیر میگو داشتن تضمین های لازم برای دسترسی به مولد آماده تخمریزی است از طرف دیگر مقدار هورمون های جنسی آرتمیا نسبت به سایر موجودات بالا می باشد و همچنین از نظر داشتن اسید های آمینه مختلف و اسید های چرب غیر اشباع غنی می باشد لذا جهت تسریع در امر رسیدگی جنسی میگو در طی مدت آماده سازی مولدین از بیو مس آرتمیا استفاده میگردد. حتی در کشور چین بعضی کارگاه ها بجای قطع پایه چشمی  صرفا با استفاده از بیومس آرتمیا نسبت به رساندن مولدین به مرحله تخمریزی اقدام می نمایند همچنین از بیومس آرتمیا در صورت دسترسی به مقدار کافی بعنوان جیره غذایی میگوی پرورشی استفاده می کنند. ودر صورت عدم دسترسی به مقدار مکفی به مقدارکم، جهت پایین آوردن ظریب تبدیل غذایی(( F.C.R و تنظیم جیره غذایی استفاده می گردد. همچنین از بیومس آرتمیا برای خوشرنگ شدن گوشت قزل آلا هنگام عرضه به بازار نیز استفاده می نمایند.

با توجه به اینکه تامین  سیست تازه و توده زنده آرتمیا در طول سال برای پرورش دهندگان ماهی و میگو امکان پذیر نیست، لذا لازم است بعد از جمع آوری سیست و بیومس آرتمیا، شستشو داده و خالص سازی نمود و بر حسب امکانات موجود به روشهای مختلف عمل آوری و فرآوری کرد و بدین ترتیب محصولات متنوعی از جمله سیست، سیست دکپسوله، بیومس منجمد،  پودر ، پولکی و ترشی آرتمیا حاصل می گردد که زمان ماندگاری هر کدام از آنها متفاوت بوده و می توان در مواقع لزوم ، به هر میزانی و درهر نقطه یا مکانی مورد استفاده قرار داد.