تاثیرات سودمند فناوری نانو بر محیط زیست

یکی از تاثیرات سودمند فناوری نانو بر محیط زیست که  می توان برای رسیدن به اهداف توسعه پایدارموثر باشد کاهش پدیده گرمایش جهانی است.

با توجه به رشد روز افزون استفاده از منابع سوخت های فسیلی برای مقاصد گوناگون حمل و نقل ،صنایع،تولید برق،گازهای گلخانه ای از جمله co2 با سرعت بیشتری نسبت به قبل در حال انتشار در اتمسفر زمین است که این امر موجب بروز لطمات و صدمات جدی به لایه محافظ ازن شده است ،کارشناسان بر این باورند که پیدایش پدیده گرمایش جهانی در دهه های اخیر به اعتیاد بیش از حد انسان به استفاده از سوخت های فسیل به عنوان منبع اصلی تامین انرژی باز می گردد ،بر همین اساس به کمک نانو فناوری می توان منابع تامین انرژی را از سوخت های فسیلی به سوی انرژی های نو و تجدید پذیر مثل انرژی خورشید ،باد و آب سوق داد و از این طریق به تدریج منابع عمده آلایندهرا محدود تر کرد ،به طوری که تا ۲۰ سال آینده نانو فناوری نقش بسیار عمده ای در جایگزینی سوخت های فسیلی از طریق انرژی های نو خواهد داشت بویژه که توانمندی فوق العاده ای برای حضور و ظهور درسلول های خورشیدی (فتوسل) دارد.

به نظر می رسد که دو راه کاهش آلودگی های ناشی از سوخت های فسیلی وجود دارد:نخستین راه استفاده از فناوری های جدید و از جمله نانو فناوری برای افزایش بهره وری صنایع و دومین راه نیز کنار گذاشتن کامل منابع سوخت های فسلی است که البته در دسترس نیست.محققان برای استفاده از سوخت های رایج هم اکنون نانو فیلتر هایی را طراحی کرده اند که می تواند مولکول های زیان آور و سمی سوخت و فرآورده های سوختی را از انهاجدا کند همچنین این فیلتر ها می توانن مانع خروج گاز co2 حاصل از فعالیت های صنعتی و تولیدی به اتمسفر شوند. از دیگر کاربردهای نانو فناوری در کاهش پدیده گرمایش جهانی ، تولید مواد افزودنی است که با اضافه کردن آنها به سوخت ، هم میزان انتشار گازهای گلخانه ای و هم میزان مصرف سوخت کاهش می یابد ،برای مثال نانو اکسید سریم که با استفاده از نانو فناوری در کشور انگلستان تولید شده است می تواند در حدود پنج درصد میزان مصرف سوخت و انتشار آلاینده ها را کاهش دهد.

از مهمترین کاربردهای علمی شناخته شده فناوری نانو در محیط زیست ، نانوحسگرها ،نانو فیلترها و کاتالیزورهای زیست محیطی است. نانوحسگر وسیله ای بسیار ریز است که قاذر به شناسایی و ارائهپاسخ به محرک های فیزیکی در مقیاس یک نانو متر است . هم اکنون یکی از نیازهای مهم و اساسی برای کنترل آلودگی محیط زیست ، پایش مستمر آلودگی هواست که از طریق نانو حسگرها پیشرفت موثری درباره کنترل آلودگی هوا صورت گرفته،به طوری که با اختراع نخستین نمونه های غبار هوشمند ،تولید این گونه حسگرها به مرحله کاربرد علمی نزدیک شده است . نشت گازهای مهلک یکی از خطرات روزمره زندگی صنعتی است . متاسفانه هشداردهنده های موجود در صنعت اغلب بسیار دیر موفق به شناسایی اینگونه گازهای نشتی می شوند .این نوع حسگرها از نانو تیوب های تک لایه به ضخامت حدود یک نانومتر ساخته شده اند و می توانند مولکول های گازهای سمی را جذب کنند. آنها همچنین قادر به شناسایی تعداد معدودی از مولکول های گازهای مهلک در محیط هستند .یکی دیگر از کاربردهای مهم فناوری نانو در محیط زیست ،استفاده از نانو فیلترها در تصفیه آب و پساب است . این فرایند قادر است انواع باکتری ها ،ویروس ها،آفت کش ها ،آلاینده هایی با منشا آلی و املاح کلسیم و منیزیم را ازآب جدا کند و از آنجا که در فرآیند نانوفیلتراسیون از هیچ ماده شیمیایی برلی سختی گیری آب استفاده نمی شود ،بنابراین اثرات منفی زیست محیطی آن به مراتب کمتر از روش های شیمیایی معمول است . همچنین تحقیقات نشان می دهد استفاده از فناوری نانو در تصفیه آب می تواند هزینه های تصفیه تا حدود زیادی کاهش دهد.

منبع روزنامه ایران نوشته دکتر فرزاد کلانتری مدرس دانشگاه

در همین رابطه :

کاربردهای فناوری نانو در محیط زیست و انرژی های نو