پسماندهای الکتریکی

تعریف پسماندهای الکتریکی :

به پسماندهای ویژه ای اطلاق می شود که با نیروی الکتریسیته کار می کنند و فاقد قطعات حساس الکترونیکی مثل ؛ خازن ، ترانزیستور ، آی سی و امثال آنها بوده و یا در تعداد واندازه کوچک باشند.

تجهیزات و وسایل مولد پسماند الکتریکی :

تجهیزات صنایع و صنعت برق :

دریل هاو ترانسفورماتورها که در اثر کارکرد آنها میزان قابل توجهی روغن آسکارول که سمیت بسیار زیادی داشته تولید می شود و همچنین وسایل و تجهیزات انتقال و توزیع نیروی الکتریسیته نیز از این گروه می باشند.

  تجهیزات و وسایل سرمایشی و تهویه مطبوع :

یخچال و فریزرها ؛ گاز مورد استفاده در آنها کلروفلوروکربن ها (( CFCs است که مخرب لایه ازن می باشد . چیلر و انواع کولرها نیزاز این دست وسایل هستند که پسماندهای آنها شامل انواع پلاستیک و فلز می باشد.

 تجهیزات و وسایل مولد حرارتی و نوری: 

توستر، قهوه جوش ، اتو، بخاری برقی ، مایکروفر؛ وجود قطعات الکترومگنتیک که باعث ساطع شدن امواج الکترومغناطیسی می گردد باعث قابل توجه بودن این نوع پسماندها می باشد .

 انواع لامپها : 

شامل انواع لامپ فلوروسنت ، نئون ، لامپهای کم مصرف (فلئوکمپکت) و لامپهای LED می گردد . شکستگی یک لامپ خطر زیادی به وجود نمی‌آورد اما وقتی با تعداد دهها میلیون لامپ کم‌مصرف سروکار داریم، انتشار مواد سمی درون آنها در محیط زیست ، خطر جدی‌ محسوب می‌شود.

- ایراد این گونه لامپها این است که از گازهای نادر (هالوژن دار) و فلزات سنگین (مانند جیوه، نئون، زنون، سدیم و ...) ساخته شده‌اند بنابراین لامپهای فلورسنت، فلئوکمپکت (کم‌مصرف) و لامپهای تخلیه پس از مصرف جزء زباله‌های ویژه به شمار می‌روند و پس از استفاده باید طبق فرآیندهای خاصی بازیافت شوند و خصوصاً توجه شود که قبل از بازیافت و خرد نشوند.

- بازیافت لامپهای کم ‌مصرف از بازگشت فلزات سنگین به محیط جلوگیری می‌کند.

- مقدار جیوه موجود در یک لامپ فلورسنت 5 برابر بیشتر از مقداری است که سازمان بهداشت جهانی (WHo) برای جیوه موجود در مواد ،‌ تعیین کرده است .

 تجهیزات و وسایل الکتریکی حمل و نقل : 

کلیه قطعات الکتریکی از قبیل سیم لامپ مدارات و از این قبیل وسایل و دستگاههای ذیل شامل پسماندهای الکتریکی میشوند .

- تجهیزات الکتریکی هواپیما

- تجهیزات الکتریکی قطار

- تجهیزات الکتریکی اتوبوس

- تجهیزات الکتریکی انواع اتومبیل

- تجهیزات الکتریکی کشتیها وشناور ها

- تجهیزات الکتریکی نواع موتور سیکلت و دوچرخه

 سایر وسایل :

ماشین لباسشویی ، تجهیزات و وسایل ورزشی ، اسباب بازیها ، خشک کن ها، باتریهای قابل شارژو غیر قابل شارژ دارای کبالت ، نیکل و 15% کادمیوم می باشند که در عملیات بازیافت در اثر حرارت دهی بالا در کوره ها به میزان 9/99 % قابل جمع آوری هستند .

 شیوه های مدیریت پسماندهای الکتریکی :

بازیابی این نوع مواد بهترین شیوه ی برخورد با آنها است زیرا در اثر سوزاندن آنها منبع بزرگی برای تولید و رهاسازی گازهای دی اکسین Dioxin و فوران Furan به جو ایجاد کرده ایم که سرطانزا بودن آنها به اثبات رسیده است ، در ضمن باعث ورود فلزات سنگین به هوا ، نظیر جیوه هم می شود .

در صورت دفن در زمین نیز می تواند سبب ورود فلزات سنگین به خاک ودر نهایت به چرخه ی زندگی گیاه ، دام و انسان شود و به طبع در اثر شستشو توسط روانابها به آبهای زیرزمینی نیز نفوذ کند که بطور مثال هر عدد لامپ اشعه کاتدی که درمحل دفن رهاسازی شده است می تواند مقدار قابل توجهی سرب را وارد شیرابه محل دفن نماید و در ضمن احتمال آتش سوزی در این اماکن نیز وجود دارد، پس بطور کلی باید از دفن پسماندهای الکتریکی و الکترونیکی بدون انجام عملیات پردازش و بازیافت اجتناب کرد .

در امر بازیافت این نوع پسماندها امکان بازیابی فلزات ارزشمند نظیر ؛ مس ،طلا، نقره و پلاتین و ... وجود دارد و اندکی هم سرب ، جیوه و... که باید به جهت سمیت با دقت فراوان ضمن رعایت مسائل ایمنی جداسازی شود.

مهمترین مشکل در مسئله بازیابی این نوع پسماند مربوط به رعایت ایمنی و بهداشت کارگران و در مرحله دوم خود کارخانه هایی است که این عمل را انجام می دهند ، باید دانست که تا چه اندازه استانداردهای زیست محیطی را رعایت کرده اند این کارخانه ها باید دارای پیش تصفیه مواد و فیلترهای مناسب جهت تصفیه بخارات باشند و کنترل زواید خرد شده الکتریکی و الکترونیکی را نیز انجام دهند که در این میان باید هزینه ی انرژی مصرف شده را نیز از بهره ی اقتصادی کم کرد که روی هم رفته صرف کاهش خطرات زیست محیطی می تواند سود آور هم باشد.

در عمل بازیابی این نوع پسماندها نیز مقداری پسماند غیرقابل مصرف بوجود می آید که باید سعی نمود در حد امکان کمترین میزان را داشته باشند آنها را می توان پس از بی خطر سازی (پکیج سازی) بصورت دفن در ترانشه های فنی مهندسی و بهداشتی مدفون نمود.