برنامه توسعه ملل متحد و ایران تحت عنوان پروژه بزرگ منارید

این پروژه با همکاری سازمان جنگل ها (اداره منابع طبیعی و آبخیزداری)

از مهمترین عناوین این پروژه که با توافق طرفین خارجی و ایرانی انجام شده متن ذیل می باشد :

تقویت و انسجام سازمانی به منظور مدیریت یکپارچه منابع

به زودی اطلاعات زیادی از این پروژه بین المللی در این وب منتشر خواهد شد

این پروژه در ایران در چند نقطه برگزار می شود که یکی از این مناطق زابل (سیستان و بلوچستان) می باشد .

در ابتدا اطلاعاتی از این منطقه کاری در اختیار شما قرار می گیرید .

"سایت زابل "

محدوده پیشنهادی پروژه منارید دراستان سیستان و بلوچستان و در بخش شیب آب شهرستان زابل، منطقه نسبتاً وسیعی است با وسعت حدود 24000 هکتار که در قسمت جنوب غربی شهر زابل قرار گرفته است و بیشترین مساحت آن را (حدود 10000 هکتار) اراضی کشاورزی تشکیل داده است. 27 سکونت گاه روستایی با جمعیتی در حدود 9000 نفردر این محدوده واقع شده است که پرجمعیت ترین روستا - شهر آن هامون شهر نام دارد.



از مجموعه تالابهای هامون (پوزک، صابری و هیرمند)، هامون هیرمند قسمت های شمالی و غربی محدوده سایت پیشنهادی را در برگرفته است که در واقع بخش مرتعی منطقه را نیز شامل می گردد.



عمده ترین فعالیت های امرار معاش اهالی روستاهای منطقه کشاورزی، صیادی و دامپروری می باشند. در حال حاضر هیچ یک از روستاهای محدوده طرح خالی از سکنه نبوده و در سال‌های اخیر با وجود خشکسالی حاکم بر منطقه، مردم همچنان در روستاها حضور داشته‌اند.



منطقه پیشنهادی همچنین بخشی از کانون بحرانی فرسایش بادی جزینک با مساحتی در حدود ١٣٩٠٥ هکتار می باشد.



فرسایش بادی از جمله معضلات موجود در محدوده می باشد که خساراتی را متوجه سلامت مردم و زیرساخت های موجود از جمله خانه های روستایی، انهار و کانال های آبرسانی، مزارع و باغات، جاده ها، خطوط ارتباطی و .... می نماید.



مهمترین رودخانه موجود در منطقه، رودخانه سیستان می باشد که در قسمت شمال شرقی منطقه واقع شده است. کانال بتونی و ذوزنقه‌ای شکل درجه 2 باغک که در قسمت جنوبی محدوده پیشنهادی از شرق به سمت غرب امتداد دارد، امکان استفاده از شیوه های نوین وسیستم جدید آبرسانی را برای بخش اعظم منطقه فراهم کرده است.در مجموع آبراهه ها ورودخانه های منطقه طولی بیش از 163 کیلومتر دارند.



به طور کلی می توان نقاط قوت، نقاط ضعف، فرصت ها و تهدیدهای موجود در سطح حوضه و استان در راستای اجرای فعالیت های پروژه منارید را در قالب موارد ذیل بیان نمود:

نقاط قوت:



 - وجود روحیه همکاری و مشارکت میان اهالی بومی


 - دارا بودن شرایط مناسب جهت کشت گونه های بیابانی بویژه گز


 - وجود بانوان و زنان مشتاق جهت مشارکت در اقتصاد خانواده


 - دارا بودن سابقه صنایع دستی از جمله سوزن دوزی، ملیله دوزی و گلدوزی


- وجود گونه های جانوری سازگار (گاو سیستانی و مرغ خزک) با شرایط ویژه اقلیمی منطقه


- دارا بودن پتانسیل گیاهان دارویی بومی


 - وجود چاه نیمه ها جهت تامین آب 


 - وجود دریاچه هامون بعنوان بزرگترین دریاچه آب شیرین شرق فلات ایران و پتانسیل طبیعی آن بعنوان مکان گردشگری منبع تولید نی، علوفه و ......


 - وجود کوه خواجه بعنوان عارضه ارتفاعی و منطقه با اهمیت میراث فرهنگی – مذهبی و گردشگری موجود در منطقه 

- دارا بودن اعتبارات مالی مناسب استانی و شهرستانی


وجود دانش بومی در میان روستاییان منطقه در زمینه روشهای کشاورزی سازگار با شرایط ویژه اقلیمی منطقه


نقاط ضعف:

- عدم مدیریت در جهت استفاده مناسب از منابع موجود

- مهار نشدن مناسب فرسایش بادی



- قول دادن مسئولین و عمل نکردن به وعده ها



- عدم سهولت دسترسی به تسهیلات از جمله وام و اعتبارات جهت اجرای فعالیتهایی نظیر احداث گلخانه و همچنین عدم بازاریابی فروش محصولات



- عدم کنترل مناسب ورود و خروج دامها از کشور افغانستان



- عدم آشنایی کشاورزان با شیوه های نوین کشت و کار از جمله روش های کاشت با خداقل شخم و راندمان آبیاری بالا



- تکمیل نشدن کانال های فرعی آبیاری و در نتیجه عدم کارایی مورد انتظار



- عدم هماهنگی سیاست های اجرایی و وجود تضادهای قانونی در زمینه تعیین حریم دریاچه



- وجود دام مازاد و چرای بی رویه در مراتع





فرصت ها

- استفاده از نقاط قوت منطقه در جهت احداث کارخانه های تبدیلی صنایع چوب

- استفاده از بادخیز بودن و آفتابی بودن منطقه جهت توسعه کاربرد انرژی های نو

- مدیریت مناسب کشاورزی جهت استفاده از پتانسیل طبیعی منطقه در کاشت درختان میوه

- استفاده از پتانسیل زنان منطقه جهت انجام فعالیتهای معیشت جایگزین

 - استفاده از پتانسیل تولیدات دامی و گیاهان دارویی در منطقه در راستای فعالیتهای معیشت جایگزین و کمک اقتصاد خانوا

- اموزش کشاورزان در راستای آشنایی با روش های بهینه کشاورزی و آبیاری جهت افزایش بهره وری تولیدات کشاورزی

- مدیریت استفاده مناسب از منابع آبی موجود

 - امکان سنجی ایجاد امکانات گردشگری در منطقه اطراف کوه خواجه

- توسعه ورزش های بومی مناسب با شرایط طبیعی منطقه از جمله شن نوردی، گل نوردی ،ماهیگیری، قایق رانی و...

 - کنترل فرسایش بادی در منطقه از طریق احیاء مراتع و کاشت گونه های گیاهی سازگار

- بکارگیری امکانات و توانمندی های سازمان ها و ارگان های ذیربط

- مستند سازی دانش محلی


تهدیدها

 - عدم استفاده از پتانسیل بادخیز بودن منطقه و در نتیجه افزایش فرسایش بادی، خسارت به تسهیلات و کشاورزی و....

 - عدم مدیریت مناسب کشاورزی در منطقه، ادامه وضعیت موجود کشاورزی منطقه بدون توجه به توان اراضی و در نتیجه سیر قهقرایی راندمان و تولیدات کشاورزی در منطقه و افزایش فرسایش خاک

- عدم اصلاح الگوی استفاده از منابع آب موجود و در نتیجه افزایش آسیب پذیری منطقه در اثر خشکسالی

 - عدم مدیریت مناسب در جهت استفاده از پتانسیل های فرهنگی (صنایع دستی) و تولیدات دامی منطقه و در نتیجه افزایش بیکاری، فقر و ترک روستاها

- افزایش فرسایش بادی در نتیجه مهار نامناسب و تشدید بیماری هایی همچون نابینایی موسوم به کراتیت شنی، تراخم، آسم و بیماری های عصبی