بررسی تغییرات اقلیمی و پدیده گرمایش جهانی و تاثیر آن

بررسی تغییرات اقلیمی و پدیده گرمایش جهانی و تاثیر آن

 بهاره چکشی

چکیده:

گرمایش جهانی و بحث تغییر اقلیم  ناشی از فعالیت های بشر یکی از مشکلات و معضلات عمده محیط زیستی است که در دو دهه اخیر توجه بسیاری از محافل علمی و سیاسی جهان را بخود جلب کرده است.

در حال حاضر این حقیقت که بشر وضعیت جو کره زمین را تغییر میدهد، به وضوح روشن شده است. هرچند با توجه به ابعاد گسترده کره زمین امکان وقوع چنین تغییراتی بعید به نظر میرسد اما متاسفانه در عمل شاهد بروز این تحولات مخرب زیست محیطی هستیم.

در این مجموعه پس از معرفی اجمالی پدیده گرمایش جهانی و اثرات گازهای گلخانه ای، به عواقب و پیامدهای تغییرات اقلیمی بر تنوع زیستی اکوسیستم های مختلف کره زمین، مباحث کشاورزی و منابع طبیعی، شبکه های هیدرولوژیکی، مسائل اقتصادی و اجتماعی، گسترش شیوع آفات و بیماری ها و ایجاد اختلال در شبکه های حیات و سایر موارد مرتبط با این مساله اشاره شده است. در پایان پس از جمع بندی مطالب، نسبت به ارایه راه حل های جدید و تاکید بیشتر بر لزوم اجرای روشهای موثر موجود، اقدام شده است.

منبع : سایت اداره کل منابع طبیعی خراسان جنوبی

دانلود pdf و همچنین متن کامل مقاله در ادامه مطلب ....

برای مشاهده سایر مقالات زیست محیطی این وب اینجا کلیک نمایید .

 

 مقدمه :

در سال‌های اخیر تغییرات آب و هوایی، تمام مناطق جهان را درگیر مسائل و بحران‌های خود کرده است. سازمان ملل نیز در مورد بلایای طبیعی سال ۲۰۰۷ معتقد است که %۹۰ بدترین بلایا در نتیجه تغییرات آب و هوایی رخ داده اند.

تشدید روزافزون معضلات زیست محیطی همچون گرمایش جهانی، کاهش منابع آب و نابودی تنوع زیستی در قرن آتی، به یکی از مهم ترین دغدغه های بسیاری از کشورهای جهان و سازمانهای بین المللی تبدیل شده است.  این بحران‌ها به قدری گسترش یافته اند که دیگر راهی جز پیشگیری از شدت این تغییرات برای بشر نمانده است. در صورتی که میزان گازهای گلخانه‏ای موجود در جو به همین منوال افزایش یابند، نتیجه آن خیلی بیشتر از انقراض گونه ها و افزایش سطح آب دریاها خواهد بود.  به اعتقاد دکتربسکی ما اکنون از مرحله بحرانی گذشته ایم و به مرحله «جبران ناپذیر» نزدیک میشویم.

در آستانه هزاره سوم، حفاظت از محیط زیست بعنوان محدوده مشترک عقلانیت، تفکر و عمل انسان ها برای دستیابی به توسعه پایدار و آینده ای روشن که در پرتو آن حقوق نسلهای آینده تضمین شود، مهمترین وظیفه و مسوولیت دولتها به شمار می رود

.

شعار روز جهانی محیط زیست، "گرمایش جهانی و ذوب شدن یخها" نشانگر اهمیت توجه به این مساله است که تهدیدی جهانی برای تمام سرزمین ها به شمار می رود؛ چراکه تغییرات آب و هوایی بر تمام ابعاد زندگی بشر تاثیر می گذارد.

 معرفی پدیده  گرمایش جهانی:

آنچه این روزها از آن به عنوان گرمایش جهانی (Global warming) نام برده می‌شود، در حقیقت افزایش میانگین درجه حرارت زمین در نزدیکی سطح آن است

.

تحقیقات دانشمندان نشان می‌دهد در طول یکصد سال گذشته میانگین دمای هوا در نزدیکی سطح زمین بین 18/0 تا 74/0 درجه سانتیگراد افزایش یافته است

.

هیئت بین‌الدولی تغییرات آب و هوایی (IPCC) که مرجعی معتبر در زمینه تغییرات آب و هوایی و تاثیرات گرمایش جهانی است، در گزارشی اعلام کرد: «بیشتر افزایش دمایی که از اواسط قرن بیستم در کره زمین مشاهده شده، مربوط به گازهای گلخانه‌ای است که انسان‌ها تولید کرده‌اند.»این هیئت در گزارش خود نقش عوامل طبیعی چون آتشفشان‌های خورشیدی را رد نکرده اما معتقد است این اثرات تا اوایل دهه 50 میلادی که دنیا هنوز صنعتی نشده بود، قابل بررسی است. تقریباً  ۲۰ % از گازهای گلخانه ای جهان، از مساله نابودی جنگلها نشأت گرفته اند، زیرا زمین جنگلهای صاف شده، اغلب جهت چراگاه دامها و پرورش محصولات غذایی برای حیوانات و یا تهیه سوخت های زیستی به کار میروند.

مدل‌های تغییرات آب و هوایی که IPCC طراحی کرده است، نشان می‌دهد در فاصله سال‌های 1990 تا 2100 میلادی میانگین دمای هوای سطح زمین بین 1/1 تا 4/6درجه سانتیگراد افزایش می‌یابد. هرچند اغلب بررسی‌ها تنها به نشان دادن نتایج گرمایش جهانی تا سال 2100 میلادی اکتفا می‌کنند، اما دانشمندان معتقدند حتی اگر میزان گازهای گلخانه‌ای جو زمین ثابت بماند، اثرات آن تا پایان هزاره سوم پابرجا خواهد بود

.

گرمایش جهانی اثرات ناخوشایند فراوانی بر زندگی انسان‌ها و جانوران می‌گذارد. با گرم شدن زمین، یخ‌های قطبی آب می‌شوند، سطح آب دریاها بالا می‌آید و فصل‌ها شدت بیشتری می‌گیرند. یعنی زمستان‌ها سردتر از همیشه خواهد بود و تابستان‌ها گرمتر و خشکتر میشوند. این ماجرا بر کشاورزی که یکی از کلیدی‌ترین فعالیت های تولیدی کره زمین است تاثیر ناخوشایند می‌گذارد. تغییر اقلیم موجب افزایش دمای میانگین زمین شده و در نتیجه فصل رشد و نمو محصولات را طولانی‌تر می‌کند. در مناطقی که گرمای تابستانی در شرایط معمول نیز زیاد و برای رشد محصولات زیان‌آور است، افزایش دما شرایط را باز هم سخت‌تر می‌کند. با افزایش دما، احتمال خشکسالی افزایش می‌یابد و میزان تبخیر رطوبت خاک زیاد می‌شود. بنا به گفته دفتر طرح ملی تغییر آب و هوا افزایش دمای پیش‌بینی شده تغییرات آب و هوایی باعث کاهش باروری نشاء برنج، کاهش طول عمر ذرت، نارسی گندم و کاهش جوانه زنی سیب زمینی می‌شود

.

از طرف دیگر، گرمایش زمین میزان بارش را در مناطق مختلف تغییر می‌دهد. تغییر میزان و زمان وقوع بارش بر روی فرسایش و رطوبت خاک تاثیر می‌گذارد؛ عواملی که هر دو در کشاورزی بسیار مهم هستند. پیش‌بینی می‌شود اگر روند گرمایش همین‌گونه افزایش ‌یابد، میزان بارش در عرض‌های شمالی افزایش و در مناطق نزدیک استوا (مثل ایران) کاهش یابد.

دفتر ملی تغییر آب و هوای ایران در این باره می‌گوید: «کاهش میزان و زمان بارش، بر اساس داده‌های تاریخی، باعث کاهش تولید گندم و پنبه می‌گردد. به طوری که خشکسالی‌های اخیر در محدوده سال‌های78  1377 باعث کاهش000/050/1 تن محصول گندم آبی و000/543/2 تن محصول گندم دیم شد. این نتایج نشان می‌دهند بخش کشاورزی ایران در برابر پدیده تغییر آب و هوا بسیار آسیب‌پذیر است.

افزایش میزان دی‌اکسید کربن جو، ممکن است محصولاتی مانند گندم و برنج را بیشتر بارور کند؛ از طرفی محدودیت آب و افزایش دما اجازه نمی‌دهد عامل دی‌اکسید کربن موجب افزایش محصول شود. همچنین افزایش آلاینده‌های دیگری مانند ازن در لایه‌های جوی نزدیک سطح زمین، که گرمایش زمین آن را به وجود می‌آورد، رشد محصولات کشاورزی را دچار اختلال می‌کند.

دانشمندان پیش‌بینی در مورد اثرات سوء گرمایش جهانی را تا آنجا پیش برده‌اند که می‌گویند با گرم شدن تدریجی زمین، به زودی نوع محصولات کشاورزی زمین‌ها هم تغییر خواهد کرد.

کره زمین تاکنون بارها و بارها گرم و سرد شدن را تجربه کرده است. نزدیک‌ترین این تغییرات 800 هزار سال پیش بود (800 هزار سال در زمین‌شناسی، گذشته بسیار نزدیک محسوب می‌شود) که زمین هشت دوره یخبندان را تجربه کرد.

پدید آمدن سریع گازهای گلخانه‌ای در اوایل دوران ژوراسیک (حدود 180 میلیون سال پیش) هم سبب شد میانگین درجه حرارت زمین بین5 تا 9 درجه سانتیگراد افزایش یابد.

تحقیقات کارشناسان دانشگاه انگلیسی اپن Open نشان می‌دهد گرما سرعت فرسایش سنگ‌ها را تا چهار برابر افزایش می‌دهد. همین دلیل سبب شد تا در دوران ژوراسیک، با افزایش دما، دی اکسید کربن هوا با سنگ‌ها ترکیب شود و پس از مدتی (البته نه چندان کوتاه) میزان کربن هوا به سطح متعادلش بازگردد.

نوع فایل : pdf

حجم فایل : 375.35  KB

دانلود متن کامل مقاله