ارزیابی اثرات توسعه بر محیط زیست استان همدان با کاربرد مدل تخریب

چکیده پایان نامه زیست محیطی

ارزیابی اثرات توسعه بر محیط زیست استان همدان با کاربرد مدل تخریب

دانشجو:
عاطفه چمنی

استاد راهنما:
مجید مخدوم
محمد جعفری

 استاد مشاور:
مهرداد چراغی
نعمت الله خراسانی

مدل تصمیم گیری (Decision making model ) یکی از انواع روشهای ارزیابی اثرات توسعه بر محیط زیست (EIA) می باشد. مدل تصمیم گیری تجلی ارتباط بین کمیت ها و کیفیت های بخشی از جهان هستی به صورت فیزیکی و ریاضی است ، به صورتیکه نشان دهنده یک هستی و یا یک پدیده موجود در دنیای واقعی باشد. از این قرار، مدلها روابط بین داده ها را برای پیش بینی چگونگی رویدادها درجهان واقعی تشریح می کنند. مدل تخریب (Makhdoum,2002) یکی از انواع مدلهای ریاضی است که در این بررسی برای مطالعه آثار توسعه بر محیط زیست استان همدان از آن استفاده شده است . در این روش برای نمایاندن تخریب در واحدهای نشانزد – که بسته به مورد می تواند آبخیز، زیر حوزه ، شهر و شهرستان ، واحد زیست محیطی ، زیستگاهها و یا شبکه باشد – از مدلهای خطی استفاده می گردد.

رابطة تخریب عبارت است از :

H= ( ΣI + Dp)/ V₀

H = ضریب تخریب هر واحد نشانزد
ΣI = مجموع شدت عوامل تخریب هر واحد نشانزد
Dp = تراکم فیزیولوژیک ( نسبت جمعیت بر وسعت زمین های قابل کشت ) V₀ = آسیب پذیری بوم شناختی

برای دستیابی به این مهم ابتدا محدوده استان همدان ( مرزسیاسی) به 849 شبکه 2500 هکتاری ( 2×2 سانتی متر روی نقشه توپوگرافی 250000 :1 ) تقسیم شد.آسیب پذیری اکولوژیکی با استفاده از نقشه های شیب، ارتفاع، اقلیم، حساسیت سنگ مادر به فرسایش، خطر زمین لرزه، طبقات آسیب پذیری خاک، حساسیت هیدرولوژیک، پوشش گیاهی و زیستگاه محاسبه شده و طبقه بندی گردید. در مرحله بعد با استفاده از نقشه توپوگرافی، مشاهدات میدانی و نظرات کارشناسان و افراد محلی تعداد 19 عامل تخریب در کل استان شناسائی و شدت آنها تعیین گردید. تراکم فیزیولوژیک هم از تقسیم جمعیت موجود در هر شبکه کاری بر وسعت زمینهای قابل کشت در هر شبکه به دست آمد. در نهایت با استفاده از جدول نهائی تخریب و وارد کردن پارامترهای مدل در نرم افزارExcell، ضریب تخریب در هر یک از شبکه های کاری استان مورد محاسبه و تحلیل قرار گرفت. ضرائب تخریب به دست آمده برای کلیه شبکه ها بر اساس تئوری فازی در6 طبقه و3 دسته طبقه بندی شدند .

بدین ترتیب کلیه شبکه ها از نظرشدت و میزان تخریب با یکدیگر مقایسه شدند و کل استان به سه پهنه با قابلیت توسعه بیشتر، نیازمند بازسازی و نیازمند اقدامات حفاظتی تقسیم شد. در مجموع 59/87 درصد از مساحت کل استان مستعد توسعه بیشتر، 083/12 درصد نیازمند بازسازی و 513/0 نیازمند اقدامات حفاظتی شناسایی شد.