مقاله : طراحی پارک جنگلی با استفاده از سیستم اطلاعات مکانی

طراحی پارک جنگلی با استفاده از سیستم اطلاعات مکانی

داود اکبری 

محمد علی رجبی

چکیده

ضرورت ایجاد پارک جنگل ی در اکثر مناطق کشور ، ما را بر آن واداشت تا به طراح ی آن از طر ی ق س ی ستم اطلاعات مکانی بپرداز یم. منطقه مورد مطالعه پارک جنگلی باغو است که در اطراف شهرستان مینو دشت واقع گردیده , وسعت آن بالغ بر ۱۰۰ هکتار و ارتفاع آن از سطح دریای آزاد از ۲۰ تا ۴۳ متر در نوسان است. شیب عمومی باغو بین ۳ ۰ درصد و فاقد پستی و بلندی می باشد.

در این تحقیق ابتدا مناطق قابل برنام ه ریزی برای تفرج و مناطق غیر قابل برنامه ریزی مشخص گردید، سپس برای مناطق قابل برنام ه ریزی برای تفرج با توجه به جاد ه های اصلی و فرعی موجود، تی پ های درختی و در مواردی با دخالت نظر طراح واحدهای ارزیابی انتخاب گرد ید. آنگاه با توجه به مطالعات انجام شده و نقش ه هایی که تهیه گردیده است و همچنین با عملیات میدانی و جنگل گردشی فاکتورها یی به عنوان عوامل ارزیابی واحد ها تعیین گردیدند و برای هر یک از عوامل فوق مدل مربوط به آن با توجه به شرایط رویشگاهی مشخص و ار ائه گردید. تشریح هر واحد جداگانه انجام و با تشکیل جدول مربوطه، هر کدام از واحدها با عوامل مذکور مورد محک قرار گرفت و نمره های کمی و کیفی برای آن منظور و با جمع بندی نمرات مربوطه، توان هر یک از واحدها تعیین و در پایان با وصل نمودن واحدهای مربوط به هر یک از طبقات، نقشه طبقه بندی توان تفرجی تهیه گردید.

دانلود فایل PDF  مقاله (متن کامل) در ادامه مطلب

کاربرد تصاویر و داده های ماهواره ای

کاربرد در کشاورزی و خاکشناسی:

شناسایی اراضی کشاورزی
شناسایی نوع محصول
تعیین سطح زیر کشت
شناسایی مناطق مستعد کشت
تخمین عملکرد محصول
شناسایی محدودیت های کشت
شناسایی اراضی شور
شناسایی اراضی تحت فرسایش
شناسایی خاک های مرطوب
شناسایی باطلاق ها
شناسایی افات و امراض گیاهی
تخمین مواد موجود در خاک
نظارت بر رشد محصول

کاربرد در زمین شناسی واکتشاف زمین:

تهیه نقشه های زمین شناسی
زمین شناسی ساختمانی و تکنوتیک
زمین شناسی مهندسی(تونل سازی،پل سازی...)
بررسی نواحی کویری وبیابانی
مطالعات اکتشافات معدن،نفت،گاز
مطالعات مربوط به ژئوترمال و فعالیتهای اتشفشانی
مطالعات بلایای زمینی،زلزله،اتشفشان...
مطالعات یخچالها
زمین شناسی دریایی و ساحلی

کاربرد در جنگل و مرتع:

شناسایی مناطق جنگلی
شناسایی گونه های جنگلی
شناسایی اراضی مرتعی از نظر تراکم پوشش
شناسایی مناطق از بین رفته ی جنگلی و مستعد جنگلکاری
شناسایی مناطق جنگل کاری شده
مطالعه مربوط به ابخیز داری وحفاظت خاک
تشخیص اتش سوزی های جنگلی
تفکیک اراضی مرتعی از نظر ارتفاع

کاربرد در مطالعات شهری:

تهیه و تولید نقشه های کاربری اراضی و واحدهای فزیوگرافی
تهیه DTM برای شهرها
مطلعات زمین شناسی شهرها
تهیه نقشه شکستگی ها و گسل های مناطق شهری
تعیین زونهای لرزه خیز در مناطق مختلف
تهیه نقشه ی حرارتی کلان شهر ها
شناسایی دینامیسم زون های ساحلی و بررسی توسعه انها
مطالعات فرسایشی شهرها و تعیین زونهای سیل خیز

کاربرد در محیط زیست:

شناسایی چشمه های اب سرد سواحل
شناسایی محل تخلی زباله های اتمی
شناسایی کوههای اتفشانی و تغیرات حاصله در انها
شناسایی مواد معدنی رادیو اکتیو
شناسایی مناطق مناسب برای ایجاد پارک های زیست محیطی و حیات وحش
مطاله جزر ومد وجریانات سطحی
مطالعات زیست محیطی

کاربرد در تهیه نقشه های موضوعی:

تهیه نقشه های کشاورزی،جمعیت،جنگل...
تهیه نقشه های عکسی (فتومپ)
تهیه نقشه های پوشش گیاهی
تهیه نقشه های کوچک و بزرگ مقیاس در سطح استان,کشور و قاره وغیره
تهیه نقشه های جهت شیب عمومی و کلی
تهیه نقشه های فرم اراضی(land form)
تعیین و تصحیح حد و مکانهای جغرافیایی و تنظیم نقشه تقسیمات کشوری
تهیه اطلس های کشوری در مقیاس های مختلف

کاربرد در هواشناسی واقلیم شناسی:

تخمین میزان بارندگی
پیش بینی خشکسالی
شناخت انواع ابرها و پوشش های ابری یا تعیین درصد پوشش
تعیین دمای سطح ابها و خشکسالی
تهیه نقشه های اقلیمی منطقه ای وجهانی
ردیابی طوفانهای حاره ای،تورنادو وهشداردهی
هشدار در مورد اتش سوزی جنگلها و چاه های نفتی
تهیه نقشه پوشش برفی و یخی
بررسی وضعیت اقیانوس ها
بررسی اثرات فعالیتهای جوی بر روی هوا و اقلیم
ردیابی الودگی های نفتی در ابها در مقیاس منطقه ای و جهانی

کاربرد در منابع اب،اقیانوس شناسی وشیلات:

تعیین عمق نسبی اب
شناسایی و تفکیک رنگ اب
تعیین درجه حرارت سطح اب(SST)
تعییین میزان گل الودگی اب
شناسایی محل تجمع کلرو فیها و موجودات دریایی
تعیین شوری اب
شناسایی دریاچه ها ی فصلی و باتلاقها
شناسایی اراضی گود(LOW LAND)
مطالعه جنگلهای مانگرو
مطالعه دریاچه های پشت سد ها

سیر تکامل ماهواره ها

ماهواره هایی که از زمین تصویر برداری می کنند به دو دسته تقسیم می شوند:

_ماهواره های منابع زمینی:مانند لندست(land sat)اسپات(spot)،IRS ،JERS1

_ماهواره های محیطی:مانندGOES،NOAA،DMSP(امریکا)،INSAT(هندوستان)

Priroda،mteor،metro  (روسیه)را نام برد که در حال حاضر فعال هستند.

ماهواره های نسل اول لندست 1و2و3 (1970-1980 )

اولین ماهواره منابع زمینی در 23 ژوئیه 1972(اول مرداد 1351 )با نامERTS1 به فضا پرتاب شد که بعدابه نام لندست 1 تغییر نام یافت و در تاریخ 6 ژانویه 1978(16 دی ماه 1356) از کار افتاد.قبل از ان در 22 ژانویه 1975(20 بهمن 1353 )لندست 2 به فضا فرستاده شد؛این ماهواره در25 فوریه1982 (6 اسفند 1360)از کار افتاد.و لندست 3 در 5 مارس 1978 (15 اسفند1356)به فضا پرتاب شد،ماهواره فوق نیزدر تاریخ 31 مارس1983(11 فروردین1362)از کار افتاد.

ماهوارهای نسل دوم لندست 4و5 (1980-1990)

پس از خاتمه فعالیت ماهواره ی نسل اول در سال1983 سازمان فضا نوردی امریکا ضمن تکامل بعضی از قابلیتهای ماهواره ای نسل اول با طراحی لندست 4و5 تحت عنوان نسل دوم وسپس لندست 6و7 فعالیتهای خود را دنبال نمود.

لندست 4

در16ژوئیه 1962 (25 تیر 1361)قبل از توقف فعالیت لندست 3 به فضا فرستاده و در مدار زمین قرار گرفت.

لتدست 5

در اول مارس1984(18 اسفند 1362)به فضا پرتاب و در مدار زمین قرار گرفت.نوع سنجنده های بکار رفته در نسل دوم ماهواره های لندست(4و5)شامل سنجنده هایTM وMSS می باشد.عرض تصویر برداری در هر یک از سنجنده های مذکور 185 کیلومتر می باشد.

لندست 6

این ماهواره در اکتبر 1993 (مهر1372) پس از پرتاب از مدار وکنترل خارج گردید و ناپدید شد.سنجنده نصب شده روی ان نقشه بردار موضوعی بهسازی شده یا+ETM نام دارد.این سنجنده مانندTM دارای 7 باند طیفی با قدرت تفکیک مکانی 30 متر می باشد.

لندست7

سازمان فضا نوردی امریکا(NASA) پس از سقوط لندست 6 برای جلوگیری از ایجاد فاصله زمانی(GAP)در برنامه ریزی مربوط به سری ماهواره های لندست، ماهواره لندست 7 را در 15 اوریل 1999 (26 فروردین 1378) به فضا پرتاب نمود.این ماواره در یک مدار خورشید اهنگ در ارتفاع 705 کیلومتری از زمین قرار داد.زاویه تمایل مدار1/98 درجه و عبور ماهواره از خط استوا ساعت 10 صبح به وقت محلی است،زمان پوشش کامل زمین 16 روز و پهنای نوار برداشت 185 کیلومتر می باشد.این ماهواره دارای یک سنجنده به نام+ETM میباشد.لازم به ذکر است اسن ماهواره در حال حاضر از مدار خارج و غیر فعال است.دوره تکرار تصویر برداری این سنجنده 16 روز است،بدین معنی که هر 16 روز یکبار از یک مکان معین تصویر برداری مینماید.

ماهواره های SPOT

ماهواره اسپات توسط کشور فرانسه و با همکاری کشور سوئد و بلژیک طراحی و ساخته شده است.ماهواره های 1و2و3و4 اسپات به ترتیب در سالهای1998،1993،1990،1986 به فضا پرتاب شدند.این ماهواره ها دارای دو سنجنده کاملا مشابه به نامهای 1,2 HRVI میباشد.که همزمان و بدون وابستگی به یکدیگر کار میکنند و در طول موج نوری قابل دید و مادون قرمز نزدیک تصویر برداری میکنند.سنجنده HRVاز نوع اسکنر خطی بوده و فاقد ایینه دوران یا نوسان کننده می باشد. هر یک از دو دستگاه دارای دو ردیف یا پژوهنده یا اشکار ساز هستند که تعداد انها در هر طرح به 6000 عدد میرسد.

اسپات4

این ماهواره در سال 1999 به فضا پرتاب شد و در مدار شبه قطبی در ارتفاع 823 کیلومتری با زاویه میل 98 درجه مستقر گردید. مدت زمان لازم برای پوشش کامل زمین 26 روز می باشد.عرض تصویر برداری 60 کیلومتر.دارای دو سنجنده به نام HRVR با قدرت تفکیک زمینی 20 متر و تعداد 4 باند وPAN با یک باند پانکرو ماتیک با قدرت تفکیک زمینی 10 متر می باشد.

اسپات5

این ماهواره در سال 2002 توسط کشور فرانسه به فضا پرتاب شد.و در مدار شبه قطبی با ارتفاع 822 کیلومتر با زاویه میل 98 درجه و دوره پوشش کامل زمین 26 روز مستقر گردید.شامل دو سنجنده HRVR با عرض تصویر برداری 60 کیلومتر، تعداد 4 باند و قدرت تفکیک زمینی 10 متر و سنجنده PAN با عرض تصویر برداری 60 کیلومتر، تعداد یک باند و قدرت تفکیک زمینی 5 متر و 5/2 متر می باشد.

قابلیت های ماهواره اسپات نسبت به لندست:

توان قدرت تفکیک زمینی بالاتر_امکان تهیه تصاویر زوج و متعاقبا دید سه بعدی از زمین به کمک تصاویر ماهواره ای_ استفاده از سیستم اسکن خطی_امکان کاهش پریود تکرار.

ماهواره1JERS

1JERS یا ماهواره منابع زمینی ژاپن در 11 فوریه 1992 به یک مدار خورشید اهنگ در ارتفاع 568 کیلومتری پرتاب شد. این ماهواره دارای دو سنجنده یکیOPS و دیگری سنجنده دارای RIS می باشد.

ماهواره های هندیIRS

از سری ماهواره های منابع زمینی هندوستان تا کنون irs p3(1988)irs p2 )1991)irs ib(1994)irs ic(1995)irs ia (1996)irs id(1997)irs p6(2003)به فضا پرتاب شده اند.ماهواره های irs id و irs ic در یک مدار شبه قطبی وخورشید اهنگ در ارتفاع 904 کیلومتری از زمین قرار دارند. زاویه تمایل مدار 71/98 درجه و زمان یک دور گردش ان به دور زمین 101 دقیقه می باشد.عبور ماهواره ها از خط استوا به وقت محلی همواره در ساعت 30/10 انجام میگیرد.

در این ماهواره ها سه سنجنده به نام های زیر نسب شده است:

Liss3: تعداد 4 باند، قدرت تفکیک زمینی 5/22 متر،عرض تصویربرداری 127 کیلومتر.
Pan: تعداد یک باند،قدرت تفکیک زمینی 8/5 متر،عرض تصویر برداری 70-63 کیلومتر.
Wifs:تعداد 3 باند،قدرت تفکیک زمینی 188 متر،عرض تصویر برداری 800-728 کیلومتر.

سنجنده پانکروماتیک این ماهواره اولین سیستم ماهواره ای است که تصاویر با تفکیک مکانی کمتر از 10 متر(8/5 متر) در سطح تجاری تولید می نماید.

ماهواره p6که به نام resourcesat1 نیز موسوم است در تاریخ17 اکتبر 2003 در مدار زمین قرار گرفته است.این ماهواره دارای سه سنجنده به نامهای liss-III با 4 باند طیفی و قدرت تفکیک مکانی 5/23 متر،liss-iv با سه باند چند طیفی 8/5 متری و یک باند پانکروماتیک 8/5 متری و سنجنده سوم به نام waifs دارای 4 باند طیفی با قدرت تفکیک 70 متر است.دوره تکرار تصویر برداری سنجنده های liss-III و liss-IV 24 روز است.

ماهواره ikonos

این ماهواره توسط کشور امریکا ساخته شده است و در 24 سپتامبر 1999 به فضا پرتاب و در مدار شبه قطبی در ارتفاع 681 کیلومتری زمین با زاویه میل 1/98 درجه،باسرعت 7 کیومتری در ثانیه قرار گرفته است.سنجنده های نسب شده در این ماهواره شامل پانکروماتیک با ابلیت تفکیک زمینی یک متر و عرض تصویربرداری 11 کیلومتر با یک باند و سنجنده چند طیفی (4 باند) 90/0 – 45/0 میکرومتر می باشد،مدت زمان لازم برای برگشت به محل اول 9/2 روز برای قدرت تفکیک 4 متری باند چند طیفی می باشد.

ماهواره Quick bird

این ماهواره توسط امریکا در18 اکتبر 2001 در مدار 450 کیلومتری زمین قرار گرفته و دارای دو سنجنده؛چند طیفی با 4 باند طیفی ابی، سبز،قرمز و مادون قرمز نزدیک و قدرت تفکیک مکانی 5/2 متر وسنجنده پانکروماتیک با یک باند و قدرت تفکیک مکانی 61 سانتی متر است.دارا ی دو ایستگاه گیرنده زمینی در الاسکا و نروژ است.دوره بازگشت،یک تا 5/3 روز بسته به عرض جغرافیایی است.

ماهواره terra

امریکا در سال 1999 این ماهوره را در ارتفاع 705 کیلومتری زمین قرار داد.دو سنجنده مهم این ماهواره به نام modis وasetr هستند.سنجنده aster دارای 14 باند طیفی است که 3 باند ان دارای قدرت تفکیک مکانی 15 متر،6 باند ان دارای قدرت تفکیک مکانی 30 متر و 5 باند دیگر ان دارای قدرت تفکیک مکانی 90 متر هستند.سنجنده modis دارای 36 باند طیفی که 2 باند ان دارای قدرت تفکیک مکانی 250متر ،4 باند 500 متری و دیگر باندهای ان دارای قدرت تفکیک مکانی 1000 متر هستند.دوره تکرار تصویر برداری این سنجنده 16 روز است.

تعریف سنجش از دور

عمل بازیابی،شناسایی وتشخیص عوارض و اشیای واقع در فاصله دور که با استفاده از تصاویر و ابزار شناسایی انجام میگیرد سنجش از دور نام میگیرد.به عبارت دیگر سنجش از دور را ممکن است شناسایی از فاصله نیز تعریف نمود که این فاصله می تواند چند متر یا چند هزار کیلومتر باشد.
می توان سنجش از دور را اینچنین تعریف کرد:علم و هنرکسب اطلاعات در مورد اجسام،اراضی یا پدیده های مختلف به کمک جمع اوری اطلاعات از انها از فاصله دور(ارتفاعی)به کمک ابزار الات و دستگاههای مربوطه بدون تماس فیزیکی با انها.
کاربرد سنجش از دور:
سنجش از دور در بسیاری از زمینه های علمی و تحقیقاتی کاربردهای گسترده ای دارد. از جمله کاربردهای فن سنجش از دور می توان به استفاده از آن در زمین شناسی، آب شناسی، معدن، شیلات، کارتوگرافی، جغرافیا، مطالعات زیست شناسی، مطالعات زیست محیطی، سیستم های اطلاعات جغرافیایی، هواشناسی، کشاورزی، جنگلداری، توسعه اراضی و به طورکلی مدیریت منابع زمینی و غیره اشاره کرد.
سنجش از دورمی تواند تغییرات دوره ای پدیده های سطح زمین را نشان دهد و در مواردی چون بررسی تغییر مسیر رودخانه ها، تغییر حد و مرز پیکره های آبی چون دریاچه ها، دریاها و اقیانوسها، تغییر مورفولوژی سطح زمین و غیره بسیار کارساز است. افزون بر این یک سیستم سنجش از دور با توجه به این که بر اساس ثبت تغییرات واختلافهای بازتابش الکترومغناطیسی از پدیده های مختلف کار می کند، میتواند حد و مرز پدیده های
زمینی اعم از مرز انواع خاکها، سنگها، گیاهان، محصولات کشاورزی گوناگون و ... را مشخص کند. سنجش از دور در پیش بینی وضع هوا و اندازه گیری میزان خسارت ناشی ازبلایای طبیعی،کشف آلودگی آبها و لکه های نفتی در سطح دریا، اکتشافات معدنی نیز کاربرد دارد. بدون شک استفاده از این فن در مطالعات اکتشافی و منابع طبیعی و سایر موارد پیش گفته نه تنها سرعت انجام مطالعات را بیشتر می کند،بلکه از نظر دقت و هزینه و نیروی انسانی نیز بسیار با صرفه تر است.
در زمینه کاربردهای داده های ماهواره ای می توان به طور اختصار به موارد زیر اشاره کرد:
الف: مطالعه تغییرات دوره ای
برخی از پدیده ها و عوارض سطح زمین در طی دوره زمانی تغییر می یابد. علت این تغییرات می تواند عوامل طبیعی مانند سیل، آتشفشان، زلزله، تغییرات آب و هوایی، یا عوامل مصنوعی مانند دخالت انسان در محیط زیست باشد. برای مثال تغییر سطح آب دریای خزر در طی یک دوره ۱۰ تا ۲۰ ساله، تغییر میزان سطح پوشش و جنگلها درشمال کشور و تغییر پوشش گیاهی نخل در جنوب کشور و میزان آسیب آنها در دوران جنگ را می توان با استفاده از داده های ماهواره ای با دقت بسیار زیادی مطالعه کرد.
ب: مطالعات زمین شناسی
با استفاده از داده های ماهواره ای می توان مرزهای بسیاری از سازندهای زمین شناسی را از یکدیگر تفکیک کرد، گسله ها را مورد مطالعه قرار داد ونقشه های گوناگون زمین شناسی تهیه کرد. از جمله نقشه های زمین شناسی گوناگون که با استفاده از داده های ماهواره ای می توان تهیه کرد، نقشه گسله ها و شکستگی ها، نقشه سازندهای سنگی مختلف، نقشه خاکشناسی و نقشه پتانسیل ذخایر تبخیری سطحی را میتوان نام برد. افزون براین با توجه به گستره بسیار وسیع زیر پوشش هر تصویر ماهواره ای، چنین تصاویری برای مطالعات کلان منطقه ای برای زمین شناسان بسیار مفید است.
ج: مطالعات کشاورزی وجنگلی
تشخیص وتمایزگونه های گیاهی مختلف، محاسبه سطح زیر کشت محصولات کشاورزی، مطالعه مناطق آسیب دیده کشاورزی براثرکم آبی یا حمله آفتهای مختلف به آنها از جمله مهمترین کاربردهای داده های ماهواره ای است. تهیه تقشه جامع پوشش گیاهی هر منطقه، تهیه نقشه آبراهه ها و ارتباط آنها با مناطق مستعدکشت و برآورد میزان محصول زیر کشت از کاربردهای دیگر چنین اطلاعاتی است. لازم به ذکر است که وزارت بازرگانی و کشاورزی کشور ایالات متحده آمریکا از ابتدای تکوین تکنولوژی سنجش از دور همه ساله محصول کشاورزی کشور آمریکا وتمام کشورهای جهان را با استفاده ازتصاویر ماهواره ای برآورد
می کند تا برای برنامه ریزی بازار و تولید اطلاعات مفید و لازم را بدست آورد. افزون بر این مطالعه میزان انهدام جنگلها و یا میزان پیشرفت جنگل کاری از کاربردهای دیگر این تصاویر است.
د- مطالعات منابع آب
مطالعه آبهای سطحی منطقه و تهیه نقشه آبراهه ها، بررسی تغییر مسیر رودخانه ها بر اثر عوامل طبیعی یا مصنوعی، تخمین میزان آب سطحی هر منطقه از جمله جالبترین کاربرد داده های ماهواره ای است.کشور ما از جمله کشورهایی است که با وجود داشتن منابع آبهای سطحی در بسیاری مناطق از مشکل کم آبی رنج می برد، که استفاده از تکنولوژی نوین وبه دست آوردن اطلاعات دقیق می تواند راهگشای استفاده بهتر ازمنابع آب کشور باشد.
ح- مطالعات دریایی
از تکنولوژی سنجش از دور بخصوص در چند زمینه مهم کاربردهای دریایی می توان استفاده کرد که ازآن جمله مطالعات دوره های پیشروی و پسروی کرانه دریا؛ مطالعات عمومی ویژگیها و خصوصیات توده های آبی مثل نقشه دمای سطح و رنگ آب و نقشه تراکم میزان کلروفیل و پلانکتون و مطالعات مربوط به تأثیر سایر پدیده ها بر دریا، از جمله وضعیت حرکت وتندی امواج دریا و غیره هستند.
تابحال سنجنده ها و ماهواره های مخصوصی فقط برای مطالعات دریاها و اقیانوسها طراحی وساخته شده است. مهمترین این ماهواره هاعبارتند از ماهواره “ موس” ژاپن وماهواره “ سی ست” آمریکا.
برای آگاهی بیشتر از جزئیات سنجنده ها و کاربردهای آن به بخش مربوط به این ماهواره در همین گزارش رجوع کنید.
و- مطالعه بلایای طبیعی
امروزه برآورد میزان خسارت ناشی از بلایای طبیعی از قبیل سیل، زلزله، آتشفشان، طوفان وغیره با استفاده از داده های ماهواره ای بسیار متداول است. تعیین راهبرد مناسب برای جلوگیری وکاهش خسارت بلایای طبیعی از جمله دیگر کاربردهای داده های ماهواره ای است.
مهمترین قابلیتهای داده های سنجش از دور
داده های سنجش از دور به دلیل یکپارچه و وسیع بودن،تنوع طیفی، تهیه پوشش های تکراری و ارزان بودن، درمقایسه با سایر روشهای گردآوری اطلاعات از قابلیت های ویژه ای برخوردار است که امروزه عامل نخستین در مطالعه سطح زمین و عوامل تشکیل دهنده آن محسوب می شود. امکان رقومی بودن داده ها موجب شده است که سیستم های کامپیوتری بتوانند از این داده ها به طور مستقیم استفاده کنند وسیستم های داده ها جغرافیایی و سیستم های پردازش داده ها ماهواره ای با استفاده از این قابلیت طراحی و تهیه شده است. سهل الوصول بودن داده ها، دسترسی سریع به نقاط دور افتاده و دقت بالای آنها از امتیازات خاص این فن محسوب می شود.

---

سنجنده ها(sensor)
هر وسیله ای که اشعه الکترو مغناطیسی منعکس شده از پدیده های مختلف یا سایر انرژی های ساطع شده(مثل مادون قرمز حرارتی)را جمع اوری نموده و به شکلی مناسب برای کسب اطلاعات از محیط اطراف ارائه دهد سنجنده نامیده میشود.
سنجنده ها را بر اساس منبع انرژی یا بازده اطلاعاتی به شرح زیر تقسیم می کنند:
تقسیم بندی بر اساس منبع انرژی:
1-سنجنده های فعال(active)
این سنجنده ها خود دارای مولد های الکترو مغناطیسی هستند.این انرژی به طرف پدیده های مورد نظر فرستاده شده وبازتاب انها جمع اوری می شود و ثبت میگردد.(مانند:عکاسی با فلاش،میکروویو فعال و رادار یا تشخیص یا مسافت یابی رادیویی.)
2-سنجنده های غیر فعال(passive)
این سنجنده ها خود دارای مولد انرژی الکترو مغناطیسی نبوده بلکه انرژی منعکس شده از پدیده ها ی مختلف زمین را که اشعه الکترو مغناطیسی خورشید به انها تابیده،جمع اوری میکنند.(مانند:عکس برداری در روز با انواع دوربینها،اسکنر ها،مایکروویو های غیر فعال)
تقسیم بندی بر اساس بازده ی اطلاعاتی:
الف:سنجنده های تصویری
بازده اطلاعاتی این سنجنده ها قابل تبدیل به عکس بوده و خود به دو دسته تقسیم می شوند:
ب:سنجنده های مصور یا فتو اپتیکی(optical)
بازده این سنجنده ها مستقیما قابل تبدیل شدن به عکس هستند،مانند دوربین های عکاسی(اولین و شناخته شده ترین سنجنده ها هستند)
ج:سنجنده های عددی یا رقومی(digital)
بازده اطلاعاتی این سنجنده ها رقومی بوده و پس از طی مراحل خواص میتوانند تبدیل به عکس شوند و یا از طریق تبدیل به تصاویر تلویزیون و با روش های کامپیوتری مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرند.مزیت این سنجنده ها نسبت به سنجنده های مصور این است که نیازی به برگرداندن انها به زمین نیست و اطلاعات به زمین مخابره می شوند.بنابراین میتوان انها را در ماهواره نسب کرد.
مثالها یی از این سنجنده ها که روی ماهواره نسب شده اند عبارتند از:
_سنجنده mss یا اسکن چند طیفی در ماهواره لندست
_سنجنده tm
این سنجنده ها در حقیقت نوع پیشرفته ی mss است،که قدرت شکلی،قدرت تفکیک طیفی و قدرت رادیو متری ان بهبود یافته است.
قدرت تفکیک طیفی از 4 باند در سنجندهmss به 7 باند در سنجنده tm افزایش یافته است.قدرت تفکیک رادیومتری از 0 تا 64 گام خاکستری در سنجنده mss به 0 تا 256 در سنجنده tm افزایش یافته است.قدرت تفکیک مکانی از 80 متر در سنجنده mss به 30 متر در باند های 1 الی5 و7 و120 متر در باند 6(حرارتی)در سنجنده tmافزایش یافته است.
_سنجنده +etm
این سنجنده در لندست 7 طراحی و نسب شده است.مشخصات این سنجنده در محدوده طیف مرئی همانند سنجنده tm میباشد.با این تفاوت که قدرت تفکیک مکانی باند حرارتی (6)ان بجای 120 متر به 60 متر کاهش یافته است و به علاوه دارای یک باند پانکروماتیک با تفکیک مکانی 15 متر در محدوده طیفی 9/0 -52/0 میکرومتر و عرض تصویر برداری در این سنجنده 185 کیلومتر می باشد.
_سنجنده xs
این سنجنده در ماهواره های اسپات 1 تا 4 با عرض تصویر برداری 60 کیلومتر،تعداد 4 باند،و قدرت تفکیک زمینی 20 متر در شماره 5 با همین مشخصات ولی با قدرت تفکیک زمینی 10 متر فعال است.
_سنجنده pan در ماهواره اسپات
با عرض تصویر برداری 60 کیلومتر،تعداد یک باند و با قدرت تفکیک زمینی 10 متر در ماهواره اسپات شماره 1 تا 4 و5 متر و 5/2 متر در اسپات شماره 5 می باشد.
د:سنجنده های غیر تصویری:
بازده اطلاعاتی این سنجنده ها به صورت جدول و نمودار است و قابلیت تبدیل شدن به عکس را ندارند.اطلاعات این سنجنده ها بیشتر در کارهای تحقیقاتی و مطالعات اتمسفر و ازمایشگاه کاربرد دارد.از انواع این سنجنده ها می توان اشعه سنج،نور سنج و طیف سنج را نام برد.

GIS چیست؟

۱ـ سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) 

استفاده از سیستم های جغرافیایی در دهه ۱۹۸۰ گسترش فوق العاده ای یافته است بطوری که در کشورهای پیشرفته، اکثر دانشگاهها، سازمانهای تجاری و دولتها از این سیستم برای مقاصد گوناگونی استفاده می کنند.

تعاریف مختلفی از سیستم اطلاعات جغرافیایی ارائه شده است که جامع ترین آن بشرح زیر است:

مجموعه سازمان یافته ای از سخت افزار و نرم افزار کامپیوتری، اطلاعات جغرافیایی و افراد متخصصی است که به منظورکسب، ذخیره، بهنگام سازی، پردازش، تحلیل و ارائه کلیه اشکال اطلاعات جغرافیایی طراحی و ایجاد شده است.

توانایی سیستم اطلاعات جغرافیایی عبارتست از:

انجام عملیات فضایی:

در یک سیستم اطلاعات جغرافیایی امکان تحلیل همگانی و فضایی عوارض و روابط میان آنها، براساس مختصات جغرافیایی وجود دارد.

ارتباط و پیوند انواع اطلاعات :

در یک سیستم جغرافیایی امکان پیوند میان مجموعه های گوناگونی از اطلاعات جغرافیایی با اهداف مختلف تحلیلی وجود دارد.

ذخیره اطلاعات نقشه ای :

در این سیستم، امکان ذخیره انواع نقشه های شماتیک به شکل فایل های کامپیوتری وجود دارد به طوری که قابل استفاده برای تلفیق و تحلیل کامپیوتری می باشند.

سؤالاتی که سیستم اطلاعات جغرافیایی قادر به پاسخ گوئی می باشد:

سؤالات مربوط به یک مکان :

در یک مکان مشخص چه چیزی وجود دارد؟ این اولین سؤالی است که در یک سیستم GIS قادر به جوابگویی به آن می باشد. یک مکان می تواند به طرق مختلفی در سیستم تعریف شود مثلاً با نام مکان، کد مختصات جغرافیایی(طول و عرض جغرافیایی).

سؤالات شرطی :

یافتن مکانی که شرایط معینی را در بر دارد. این سؤال بر عکس سؤال اول است که با مشخص کردن یک مکان، آنچه که در آن مکان وجود دارد شناسایی می شود. در حالی که طبق این سؤال، می خواهید مکانی را پیدا کنید که پدیده ویژه ای در آن وجود دارد. پاسخ گوئی به این سؤال به تحلیل فضائی نیاز دارد. به عنوان مثال، پیدا کردن منطقه ای که جنگل نباشد، مساحت آن حداقل یک هکتار باشد، در فاصله ۱۰۰ متری جاده قرار گرفته باشد و خاک آن نیز برای ساختمان سازی مناسب باشد. در این سؤال چهار شرط مطرح شده است که نماینده ویژگیهای همگان مورد نظر می باشد. GIS قادر به یافتن چنین مکانی با توجه به شرایط تعیین شده می باشد.

بررسی روند (Trend) :

از گذشته تاکنون چه تغییراتی درمکان یا در سطح معینی به وقوع پیوسته است؟ در واقع این سؤال ترکیبی از دو سؤال قبل است یعنی سیستم باید مکان هائی را که طی دوره معین زمانی دچار تغییراتی شده اند (شرط) شناسائی نماید. به عبارت دیگر ترکیب سؤال مکان وشرط معین (تغییر) که با ذخیره اطلاعات نقشه ای یک منطقه در دو دوره زمانی متفاوت قابل پرسش است.

الگو (Pattern) :

چه الگوی فضائی وجود دارد؟ این سؤال بسیار پیچیده است. به عنوان مثال می توان پرسید که آیا سرطان عامل عمده مرگ و میر در بین ساکنان مناطق نزدیک به یک نیروگاه اتمی است؟ در این رابطه سؤالات متعددی بسته به نوع سیستم و کاربرد آن قابل طرح می باشد، که سیستم قادر به پاسخگوئی به آنها می باشد. در این تحلیل مجموعه ای از اطلاعات مکانی (نقشه) و سایر اطلاعات تشریحی در زمینه مورد بررسی بایستی در سیستم ذخیره شوند.

مدل سازی :

سؤال چه خواهد شد اگر؟ این سؤال عمدتاً به برنامه ریزی و همچنین به بررسی اثرات اجرای برنامه ها مربوط می شود. به عنوان مثال احداث یک جاده چه اثراتی بر پیرامون خواهد داشت؟ پاسخگوئی به اینگونه سؤالات به در دسترس بودن مجموعه ای از اطلاعات جغرافیایی وسایر اطلاعات(اطلاعات علمی) بستگی دارد، که در یک سیستم اطلاعات جغرافیایی به شکل مناسبی گرد آوری، ذخیره، نگهداری و سازمان دهی می شود به طوری که بتواند در تحلیل های مختلف مورد استفاده قرار گیرد.

GIS کاربردهای

کاربرد GIS بسته به نیازهای هر منطقه یا کشور در بخشهای مختلفی توسعه یافته است، به طوری که در ابتدا در اروپا ازاین سیستم در پایگاه های اطلاعات ثبت اسناد و املاک، محیط زیست، نگهداری نقشه های توپوگرافی، در کانادا، در برنامه ریزی جنگل ها، حجم درختان وچوب قابل برداشت، شناسائی راههای دسترسی به جنگل، در چین و ژاپن، نظارت و مدل سازی تغییرات زیست محیطی و در آمریکا، در رشته های گوناگونی از جمله در برنامه ریزی شهری و شهرداری ها از این سیستم استفاده شده است و با گذشت زمان و توسعه سیستم ها استفاده از آن به کلیه بخش های مرتبط با زمین گسترش یافته است.

استفاده ازاین سیستم درکلیه رشته هائی که به نحوی از انحاء با زمین، نقشه وبه طورکلی با اطلاعات جغرافیائی مکان دار و تحلیل های فضائی ارتباط دارند، امکان پذیر می باشد.

ویژگیهای یک سیستم اطلاعات جغرافیایی

GIS به سادگی یک سیستم کامپیوتری صرفاً برای تولید نقشه نیست گرچه قادر به تولید انواع نقشه ها در مقیاس های مختلف و در سیستم های تصویر متفاوت و با رنگهای متنوع می باشد. GIS یک ابزار تحلیلی اطلاعات فضائی است. مهمترین ویژگی این سیستم اینست که امکان شناسائی روابط فضائی میان عوارض مختلف روی نقشه را فراهم می سازد.

GIS صرفاً وسیله ای برای ذخیره و نگهداری نقشه نیست (ثبت اسناد نقشه ای)، بلکه ابزاری است که برای اهداف خاصی، اطلاعات را نیز ذخیره می سازد.

GIS اطلاعات مکان دار فضائی را با اطلاعات جغرافیائی یک پدیده خاص روی نقشه مرتبط می سازد. اطلاعات به شکل عوارض جغرافیائی در کامپیوتر ذخیره می شود.مثلاً شبکه راهها بایک سری خطوط روی نقشه مشخص می گردد که به تنهائی اطلاعات چندانی راجع به جاده ارائه نمی کند. برای دستیابی به اطلاعات مربوط به جاده ها مانند عرض جاده، نوع جاده، طول جاده، سال احداث و غیره بایستی به پایگاه اطلاعاتی مربوطه مراجعه نمود و سپس با تلفیقی از این دو نوع اطلاعات، نقشه جدیدی با اطلاعات بیشتر تولید نمود.

به عبارت ساده، یک GIS صرفاً نقشه با عکس ها را نگهداری نمی کند، بلکه یک پایگاه اطلاعاتی با توجه به کلیه اصول و معیارهای فنی و علمی آن ایجاد می نماید. مفهوم پایگاه اطلاعاتی در یک GIS بسیار مهم است و آن را از یک سیستم ساده یا کامپیوتری نقشه کشی متفاوت می سازد. در GIS سیستم مدیریت اطلاعات نیز به صورت جزء پیوسته آن در آمده است.

عوارض مکان دار جغرافیائی ثبت شده در کامپیوتر باید دارای ویژگیهایی باشد که عبارتند از:

الف) نام یا نوع هر پدیده
ب) مکان استقرار آن
ج) ارتباط آن با سایر پدیده ها یا عوارض

سیستم پایگاه اطلاعاتی، امکانات ذخیره و بهنگام سازی انواع گوناگونی از چنین اطلاعاتی را فراهم می سازد. در یک GIS، در پایگاه اطلاعات جغرافیائی آن، مکان پدیده ها و در سیستم پایگاه اطلاعاتی، مشخصات پدیده و ارتباطات آن با سایر پدیده ها نگهداری می شود و با ایجاد ارتباط میان این اطلاعات امکان پردازش تحلیلی مجموعه اطلاعاتی فراهم می گردد.

مجموعه عناصر GIS امکانات تحلیلی فوق العاده قدرتمندی را در اختیار استفاده کنندگان قرار می دهد تا بتوانند از تلفیق انواع اطلاعات جغرافیائی و سایر اطلاعات، نتیجه گیری مناسب را بنمایند.

ارتباط سنجش از دور و GIS

تمامی مطالعات و تجزیه و تحلیل ها در منابع طبیعی بر پایه و اساس اطلاعات محیطی استوارند. از آنجائیکه این مطالعات به طور فزاینده ای با استفاده از سامانه های اطلاعات جغرافیایی انجام می شوند و بخش مهمی از اطلاعات مورد نیاز نیز از طریق عملیات دور سنجی کسب می شوند، این دو فن آوری قرابت زیادی با یکدیگر یافته اند. در واقع سنجش از دور به عنوان منبع تامین بسیاری از داده های مورد نیاز و GIS به عنوان سامانه ای که عمدتا مدیریت، تحلیل و ارائه مجدد اطلاعات را بر عهده دارند، ارتباط تنگاتنگی پیدا نموده اند. ماهیت رقومی داده های سنجش از دور و اطلاعات حاصله از آنها که قابلیت ورود مستقیم آنها به سامانه های اطلاعات جغرافیایی را میسر ساخته است، این ارتباط را تسهیل نموده است. ضرورت به کار گیری از داده های بهنگام در مطالعات و برنامه ریزی ها و امکاناتی که سنجش از دور در این ارتباط فراهم می سازد، پیوند این دو فن آوری را مستحکم تر می نماید.

علاوه بر این دلایل و زمینه های یاد شده برای ارتباط بین سنجش از دور و GIS تشابه و همپوشانی هایی نیز بین قابلیت و توانایی های (توابع) این دو سامانه وجود دارد که زمینه های تلفیق، جمع بندی و یکپارچگی این دو مقوله را فراهم می سازد، از جمله این تشابه ها می توان موارد ذیل را بر شمرد :

• خروجی : خروجی به عنوان رکن چهارم وظایف GIS نیز به نوعی در سامانه های تجزیه و تحلیل سنجش از دور وجود دارد. در واقع در سنجش از دور نیز همواره این ضرورت محسوس بوده است که تصاویر و نتایج تجزیه و تحلیل آنها با کیفیتی مناسب و مطابق با اصول کارتوگرافی ارائه شوند.

• تهیه مدل رقومی ارتفاع :هر چند که مدل رقومی زمین معمولا" از طریق درونیابی داده های ارتفاعی در GIS تهیه می شوند ولی امروزه امکان آن از طریق تحلیل تصاویر ماهواره ای استریوسکوپی نیز فراهم شده است.

• توابع : بعضی از توابع نظیر طبقه بندی، فیلتر، تبدیل، تغییر پروژکسون و تطابق هندسی در سنجش در سنجش از دور و GIS به کار گرفته می شوند.

از این روست که نسخه های جدید بسته های نرم افزاری نظیر IDRISI و ERDAS توابع و قابلیت های مورد نیاز هر دو زمینه را به طور یکجا ارائه می دهند.

---

منبع : کتاب ارزیابی و برنامه ریزی محیط زیست با سامانه های اطلاعات جغرافیایی (GIS)

تالیف دکتر مجید مخدوم - دکتر علی اصغر درویش صفت - مهندس هور فر جعفر زاده - مهندس عبدالرضا مخدوم

انتشارات دانشگاه تهران

وارونگی تابشی چیست؟

وارونگی تابشی در شب های زمستان در نزدیکی سطح زمین رخ می دهد و چند ساعت به طول می انجامد. این مسئله به ویژه در ساعات اولیه شب که ترافیک شهری نیز افزایش م ییابد، باعث بالا رفتن غلظت آلایند هها در نزدیکی سطح زمین خواهد شد. اگر چه با غروب خورشید واکن شهای فتوشیمیایی نیز متوقف می شود ولی بروز وارونگی هوا باعث افزایش شدید غلظت مواد آلاینده هوا به ویژه منواکسید کربن می گردد.

عوامل کاهش دهنده تنوع در محیط زیست

عوامل کاهش دهنده تنوع عبارتند از:

1- تنش های زیست محیطی

2- محیط های سخت و شدید (شرایط نزدیک به حد طاقت حیات)

3- کمبود شدید منابع اساسی

4-آشفتگی های شدید و فراوان

5- ورود گونه های بیگانه

6 - انزوای جغرافیایی (واقع شدن در یک جزیره واقعی یا یک جزیره بوم شناختی)

عجیب ترین نتایج گرمایش جهانی

1- آلرژی‌های غیرعادی

آیا حملات عطسه و خارش‌ چشم‌‌ها که در هر بهار برای‌تان رخ می‌‌دهد، در سال‌های اخیر بدتر شده است.

در طول چند دهه گذشته تعداد بیشتر و بیشتری از آمریکاییان به آلرژی‌های فصلی و اسم مبتلا شده‌اند. گرچه تغییرات سبک زندگی و آلودگی ننمن است نهایتا افراد بیشتر به عوامل آلرژی‌زای هوابرد مستعد کند، پژوهش‌ها نشان داده‌اند میزان بالاتر دی‌اکسید کربن و درجه حرارت بالاتر ناشی از گرمایش جهانی باعث می‌شود که گیاهان زودتر شکوفا شوند و گرده‌های بیشتری تولید کنند.

با وجود مواد آلرژی‌زای بیشتر، فصلالرژی می‌تواند بیشتر به طول انجامد.

2- کشیدن توپی وان آب

125 دریاچه در مناطق قطبی در چند دهه گذشته ناپدید شده‌اند، و این وضعیت نشان می‌دهد که گرمایش جهانی به سرعت در نواحی نزدیک قطب در حال عمل کردن است.

پژوهش‌ها در مورد اینکه این آب‌های ناپدیدشده به کجا رفته به احتمال اشاره می‌کند، این دریاچه‌ها به زمین زیر خود فرورفته‌ند. هنگامی زمین‌های به طول دائم یخ‌زده ذوب می‌شوند، آب دریاچه می‌تواند از طریق خاک نشت کند، و آب دریاچه خالی شود.

یک پژوهشگر این پدیده را به درآوردن توپی وان آب تشبیه می‌کند. هنگامی دریاچه‌ها ناپدید می‌شوند، زیست‌بوم‌ها از بین می‌روند و جاندارانی که در آنها زندگی می‌کنند، نیز خانه‌شان را از دست می‌دهند.

3- شکوفایی در قطب‌ها

در حالیکه ذوب شدن یخ‌ها در مناطق قطبی باعث مشکلاتی برای گیاهان و حیوانات در عرض‌های جغرافیایی پایین‌تر می‌شود، گیاهان مناطق قطبی که معمولا برای اغلب سال در میان یخ گیرافتاده‌اند، هنگامی که یخ در بهار زودتر ذوب می‌شود، فرصت بیشتری برای رشد پیدا می‌کنند.
پژوهش‌های نشان داده‌اند در خاک‌های جدید در این مناطق نسبت به خاک‌های قدیمی میزان بالاتری کلروفیل- فراورده فتوسنتز- دیده می‌شود.

4 – پوست‌های کلفت‌تر

یک نگرانی مرتبط با افزایش میزان دی‌اکسیدکربن جو افزایش همگام در میزان دی‌اکسید کربن در اقیانوس‌هاست، زیرا آب اقیانوس‌ها این گاز را از هوا در خود حل می‌کنند. افزایش میزان دی‌اکسیدکربن آب اقیانوس‌ها را اسیدی‌تر می‌کند، و این امر به نوبه خود برخی از جانداران صدف‌دار دریایی را وادار می‌کند که زره‌ محافظتی‌شان را تقویت کنند.

اما یک بررسی نشان داده است برخی از این جانداران صدف‌دار در هنگام وجود دی‌اکسیدکربن بیشتر راحت‌تر غلاف‌های‌شان را می‌‌سازند. بنابراین اثرات دی‌اکسیدکربن ممکن است میان حیوانات متفاوت کاملا فرق کند.

5- ویرانه‌های ویران‌شده

در سراسر جهان،‌ معابد، ساختمان‌های باستانی و سایر مصنوعات؛ به عنوان یادگارهای تمدن‌های گذشته وجود دارند، تا به حال آزمون‌های زمان را تاب آورده‌اند. اما اثرات فوری گرمایش جهانی ممکن است نهایتا آنها را ویران کند.

افزایش سطح دریاها و تحولات جوی شدیدتر بالقوه می‌تواند این مکان‌های جایگزین‌ناپذیر را تخریب کند. سیلاب‌های ناشی از گرمایش جهانی از پیش به یک محل با سابقه 600 ساله، سوکوتایی،‌ را که زمانی پایتخت پادشاهی تایی (تایلند باستانی)‌ بود، آسیب رسانده است.

6- بقای اصلح

در حالیکه گرمایش جهانی باعث شروع زودتر بهار می‌شود، پرنده‌ای که زودتر از تخم درآمده است، نه تنها کرم‌ها را نصیب خود می‌کند، بلکه همچنین ممکن است ژن‌هایش را به نسل بعدی هم منتقل کند.

از انجایی که گیاهان زودتر شکوفا می‌شوند، حیواناتی که منتظر می‌مانند تا زمان معمول مهاجرت‌شان شروع شود، بعید است این همه غذا را از دست بدهند و بروند. جانورانی که می‌توانند ساعت درونی زیستی‌شان را دوباره تنظیم کنند و آنها به جلو بکشند،‌ بخت بهتری برای تولید بچه‌هایی دارند که می‌توانند زنده بمانند و اطلاعات ژنتیکی‌شان را منتقل کنند، و به این ترتیب مشخصات ژنتیکی کل جمعیت آنها تغییر می‌کند.

7- آب‌رفتن گونه‌های جانوری

در حالیکه درجه حرارت افزایش می‌یابد، به نظر می‌رسد برخی از گونه‌های حیوانی در حال کوچک‌تر شدن هستند. به نظر می‌رسد این تغییر در مقیاس کل اجتماعات جانوری و نیز گونه‌های منفرد حیوانات در حال رخ دادن است.

گونه‌های کوچکتر در رقابت با گونه‌های برنده می‌شوند؛ به نظر می‌رسد حیوانات کم‌سن‌تری حضور دارند، و برخی از حیوانات برای سن خود کوچکتر هستند.

این پدیده در گونه‌های مختلف جانوری از ماهی گرفته تا گوسفند استرالیایی دیده شده است.

8- ماهواره‌ای پرسرعت‌تر

بالارفتن میزان دی‌اکسید کربن در جو زمین حتی اثراتی درفضا داشته است. هوا در بیرونی‌ترین لایه اتمسفر بسیار رقیق است، اما مولکول های هوا هنوز اصطکاکی ایجاد می‌کنند که سرعت ماهواره‌ها را کند می‌کند، و مهندسان را وامی‌دارد تا به طور دوره‌ای این ماهواره‌ها را به مدار مناسب‌شان باز گردانند.

اما در میزان دی‌اکسیدکربن در لایه بیرونی اتمسفر در حال افزایش است. هنگامی که مولکول‌های دی‌اکسید کربن در لایه‌های پایین‌تر هنگام برخورد با یکدیگر انرژی را به صورت حرارت آزاد می‌کنند، هوا گرمتر می‌شود، اما در بیرونی‌ترین لایه اتمسفر مولکول‌ای پراکنده به ندرت برخورد می‌کند، و انرژی خود را به صورت پرتوتابی آزاد می‌کند، و هوای اطراف‌شان را سرد می‌کند.

هنگامی که دی‌اکسیدکربن بیشتری در این لایه فوقانی اتمسفر وجود داشته باشد، این پدیده سرد شدن شدت می‌گیرد، و باعث می شود هوا به سمت پایین بیاید. بنابراین اتمسفر در این ناحیه رقیق‌تر می‌شود و اصطکاک کمتری بر ماهواره‌ها وارد می‌‌آورد.

9- کوه‌های سربرآورنده

گرچه یک کوهنورد معمولی متوجه نیست، ‌اما آلپ و سایر رشته‌ کوه‌های جهان در طول قرن گذشته دچار افزایش تدریجی ارتفاع شده‌اند که در نتیجه ذوب شدن یخچال‌های روی آنهاست. برای هزاران سال، وزن این یخچال‌ها روی سطح زمین فشار می‌آورده و باعث فرورفتن آن می‌شده است.

در حالیکه یخچال‌ها ذوب می‌شوند، این وزن آزاد می‌شود، و سطح زمین به تدریج به بالا باز می‌گردد. به علت اینکه گرمایش جهانی ذوب این یخچال‌ها را سرعت بخشیده است، این کوه‌ها با سرعت بیشتری بالا می‌آیند.

10- آتش‌سوزهای شدید جنگلی

گرمایش جهانی، علاوه برذوب کردن یخچال‌ها و ایجاد توفان‌های حاره‌ای شدیدتر، ایجاد آتش‌سوزهای جنگلی را هم در آمریکا افزوده است. در ایالات غربی امریکا، در طول چند دهه گذشته، آتش‌سوزی‌های جنگلی بیشتری رخ داده است، و مناطق وسیع‌تری را برای مدت طولانی‌‌تری سوزانده است.دانشمندان این آتش‌سوزی‌ها را درجه‌حرارت‌های بالاتر و ذوب زودرس یخ‌ها مرتبط می‌دانند.

هنگامی که بهار زودتر شروع شود و باعث ذوب زودتر یخ‌ها شود، مناطق جنگلی خشک‌تر می‌شوند و برای مدت طولانی‌تری به این حال باقی می‌مانند، و در نتیجه احتمال آتش‌سوزی‌ آنها افزایش می‌یابد.


همشهری انلاین

اثر گلخانه ای

وقتی نور خورشید به سطح زمین میرسد، بخشی از آن جذب می شود و زمین را گرم می کند و بیشتر بخش باقی مانده به سمت جو با طول موج بالاتری نسبت به نور خورشید بازتابش می شود که بخشی از این طول موجهای بلند توسط گازهای گلخانه ای در جو جذب می شوند. جذب انرژی این تشعشعات امواج، جو را گرم می کند. این گازهای گلخانه ای مثل آینه عمل کرده و مقداری از این انرژی گرمایی که باید به فضا میرفته را به زمین بر می گردانند. این برگردانده شدن انرژی گرمایی توسط جو "اثر گلخانه ای " نامیده می شود. هر چه غلظت گازهای گلخانه ای مانند دی اکسید کربن در اتمسفر بالاتر باشد، انرژی گرمای بیشتری به زمین منعکس می شود. نشر دی اکسید کربن به جو عمدتا توسط احتراق سوختهای فسیلی (نفت، گاز ، بنزین، کروزین و ...) در 50 سال گذشته به گونه اسف باری افزایش یافته است.

استفاده از فناوری های سبز برای کمک به کاهش گرمایش زمین

تا اوایل سده بیستم میلادی به‌دلیل پایین‌بودن تعداد کارخانه‌های آلاینده در جهان و استفاده از اسب و درشکه و استفاده بسیار کم یا ناچیز از سوخت‌های فسیلی و پایین بودن میزان جمعیت جهان نسبت به عصر حاضر، دمای هوا در شرایط متعادلی قرار داشت و وضعیت بارش در فصول پربارش سال مناسب بود و تغییرات جوی و اقلیمی و حوادث مخرب و مرگباری نظیر سونامی و زلزله کمتر از عصر حاضر در دنیا به‌وقوع می‌پیوست.

اما در سده بیستم اوضاع به گونه‌ای دیگر رقم خورد. افزایش کارخانه‌ها و از میان بردن فضای سبز جنگل‌ها به بهانه استفاده از چوب درختان برای کارخانه‌های کاغذ‌سازی و پرورش بی رویه دام ها ،‌ عدم اجماع جهانی بر سر رعایت مفاد پروتکل کیوتو، افزایش میزان صنایع آلاینده محیط‌زیست در سراسر جهان و عدم پایبندی آمریکا و تعداد دیگری از کشورهای صنعتی به کاهش میزان آلایندگی صنایع خود، همه و همه سبب بروز پدیده‌ای نوین به نام گرمایش جهانی شده است.البته طی دهه‌های اخیر دولت‌ها گام‌هایی در این زمینه برداشته و برای کم‌کردن تأثیر عوامل مخرب بر محیط‌زیست، قوانین جدیدی وضع کرده‌اند.

تمرکز فناوری اطلاعات سبز یا رایانش سبز بر استفاده از منابع رایانشی به شیوه‌هایی کارآمدتر است. فناوری اطلاعات سبز حوزه عمل خود را از تولیدکنندگان محصولات دوستدار محیط زیست شروع می‌کند و تا ترغیب واحدهای فناوری اطلاعات به انتخاب گزینه‌های دوستانه‌تری چون مجازی‌سازی، مدیریت انرژی مصرفی و بازیافت ضایعات ادامه می‌دهد. اخیرا برخی از دولت‌ها نیز قوانینی برای زدن مهر سبز به مراکز داده وضع کرده‌اند. معیارهای اصلی این قوانین عبارت‌اند از: به‌کارگیری موادی که منجر به تولید کمتر گازهای گلخانه‌ای ‌شود، بازیافت بیشتر، استفاده از انرژی‌های جایگزین مانند باد و خورشید و دیگر فناوری‌های سبز.

تمرکز بر فناوری اطلاعات سبز منجر به معرفی ایده‌های جدیدی در مورد فناوری و شیوه‌های استفاده از آن در فعالیت‌های روزمره‌ می‌شود که عمدتا مربوط به کاهش ضایعات و هزینه‌های آن است. اصول اساسی این معادله را می‌توان به قرار زیر خلاصه کرد:

1 - کاهش مصرف انرژی یا سوخت به معنی استفاده از کامپیوترها و تجهیزات کم‌مصرف‌تر، به‌کارگیری سرورهای کمتر اما کارآمدتر و استفاده از منابع انرژی دوستدار محیط‌زیست.

2 - کاهش دوباره‌کاری. دوباره‌کاری به کاغذبازی و ایجاد و گردش داده‌های بیشتری منجر می‌شود. تنها با خلاصه و مفید کردن فرایندها می‌توان ضایعات را کمتر و بهره‌وری را بیشتر کرد.

3 - بازیافت. برای مثال بسیاری از تولیدکنندگان تونر چاپگر برنامه‌های خوبی برای بازیافت تونر اجرا کرده‌اند و گاهی حتی هزینه پست را هم می‌پردازند. شرکت‌هایی هم هستند که سخت‌افزارهای مستعمل کامپیوتر را بازیافت می‌کنند.

4 - بیشینه‌سازی استفاده از سرور و مجازی‌سازی یکی از اصلی‌ترین فناوری‌های این رده است. مجازی‌سازی امکان تجزیه یک سرور بزرگ و قدرتمند را به چندین سرور مجازی کوچک‌تر فراهم می‌کند.

وقتی بحث بر سر فناوری اطلاعات سبز است، برای کاهش ضربه به محیط‌زیست 2راهبرد اصلی مطرح می‌شود:

ابتدا حذف و سپس جایگزینی؛ راهبرد اول ناظر به حذف یک وظیفه، کارکرد یا فرایند برای کاهش اثر مخرب آن است. درصورتی که این راهبرد امکان‌پذیر نباشد، جایگزینی آن با مشابه کم‌اثرتر دیگر گزینه قابل طرح است.

به منظور آشنایی با تعدادی از فناوری‌های جدید دوستدار محیط‌زیست و جایگزین لوازم و دستگاه‌های پرمصرف‌تر به بررسی تعدادی از آنها می‌پردازیم.

مانیتور دوستدار محیط‌زیست

مانیتور سامسونگ با کنتراست دینامیک 50000:1 که بالاترین میزان کنتراست در میان مانیتورهای موجود است، عرضه می‌شود. دستیابی به چنین نسبت کنتراستی به کمک تنظیم خودکار میزان نور صفحه نسبت به نوع تصویر مورد نمایش امکان‌پذیر شده است. این مانیتور 22اینچ از امکانات خاص دیگری همچون رزولوشن‌پلاس بهره می‌برد که به کاربر اجازه می‌دهد رزولوشن صفحه را تا 1920× 1200 بالا ببرد.

قاب شیشه مانند این مانیتور، تلفیقی زیبا و متمایز از رنگ‌های مشکی و قرمز است. استفاده از فناوری تزریق دوگانه سبب شده این طراحی بدون استفاده از رنگ‌های اسپری که دارای ترکیبات فرار مضر برای سلامت هستند انجام شود. همچنین به سبب استفاده از مواد برگشت‌پذیر به طبیعت، این محصول در رده محصولات ( Eco Friendly) سازگار با محیط‌زیست قرار می‌گیرد. این دستگاه از نظر پایین بودن مصرف برق نیز مقرون به صرفه‌تر از سایر محصولات بازار است به‌طوری که در زمان استند بای تنها 0/3وات برق مصرف می‌کند.

تلفن همراه دوستدار محیط‌زیست

یک شرکت تولیدکننده تجهیزات ورزشی، تلفن همراه دوستدار محیط‌زیستی را با گرایش به ورزش در موبایل توسعه داده است. شرکت پوما نخستین تلفن همراه خود را با همکاری شرکت ساژم وایرلس تولید کرده است.

در این خصوص رئیس پوما گفت: هدف ما از عرضه این تلفن همراه وارد کردن ارزش‌های ورزشی در سبک زندگی و فناوری‌های روز است.

این تلفن همراه که پوما‌فون نام دارد، یک تلفن همراه کاملا لمسی 2/8 اینچی است که برخلاف گوشی‌های تلفن همراه معمولی که شارژ باتری خود را از برق تامین می‌کنند، انرژی خود را از طریق یک پانل کوچک فتوولتائیک به دست می‌آورد به‌طوری که سراسر صفحه پشت این تلفن همراه یک پانل فتوولتائیک است که می‌تواند شارژ باتری را تضمین کند.

پوما‌فون مجهز به گزینه‌های ورود مستقیم به شبکه‌های اجتماعی و یک ردیاب جی.پی.اس است. این ردیاب جی.‌پی.‌اس با نرم‌افزارهایی که یک سری از فعالیت‌های ورزشی متفاوت را اندازه‌گیری می‌کنند، ارتباط برقرار می‌کند. با یک کلیک ساده، کاربر می‌تواند از طریق اتصالات Umts/Hsdpa وارد دنیای اینترنت شود.

فلش‌های کاغذی دوستدار محیط‌زیست

اما شاید عجیب‌ترین خبر مربوط به فناوری‌های دوستدار محیط‌زیست خبری باشد درباره ساخت فلش مموری‌های کاغذی.بنابر اخبار انتشار یافته، به تازگی نمونه‌ای از حافظه‌های متحرک با استفاده از کاغذ روزنامه باطله ساخته شده است که البته از حیث کارایی هیچ تفاوتی با مدل‌های پرزرق و برق فعلی ندارد. البته در نگاه نخست این فناوری دوستدار محیط‌زیست شباهت چندانی به حافظه متحرک ندارد، اما با بازکردن آن طرح اصلی حافظه متحرک پدیدار می‌شود. این حافظه جدید از 512مگابایت تا 16گیگابایت اطلاعات را در خود ذخیره می‌کند که در نوع خود جالب توجه است. با این حال متمایزترین بخش ارائه این فناوری جدید استفاده از کاغذ دورریز در ساخت آن است.

منبع : همشهری

تخریب منطقه آمازون و تشدید گرمایش جهانی

تخریب آمازون کم کم ما را به درون یک چرخه خطرناک خواهد برد.

تخریب آمازون منبع اصلی گازهای گلخانه ای این منطقه است و به گرمایش جهانی در برزیل کمک می کند.

گرمایش جهانی، جنگل را به محیط زیستی خشک تر تبدیل می کند، که آنوقت نسبت به آتش و تخریب آسیب پذیرتر است، بنابراین کم کم این تخریب تشدید و تسریع می شود.

موقعیت جنگل آمازون


جنگل آمازون که به سرعت در حال نابودی است و به "ریه های زمین" شهرت دارد جواهر طبیعت است و برای حفظ توازن آب و هوای جهان، حیاتی می باشد.

منطقه آمازون که مساحتی برابر با ۷٫۵ میلیون متر مربع دارد شامل بزرگترین جنگل بارانی و حوزه ی رودخانه دنیا می باشد.این منطقه وسیع پائین خط استوا و در ۸ کشور از جمله، برزیل، پرو، اکوادور، کلمبیا، ونزوئلا، گینه، سورینام و بولیوی و همچنین گینه فرانسه، یک قلمرو خارج از فرانسه، گسترده شده است.

بزرگترین بخش این جنگل بارانی، یعنی %۶۰ از آن در برزیل قرار داشته و نیمی از کشور پوشیده از جنگل است و پس از آن %۱۳ در پرو قرار دارد.
نام منطقه "آمازون" یا "آمازونیا" از نام رودخانه آمازون گرفته شده که طولانی ترین رود جهان است و طول آن ۷ هزار کیلومتر میباشد. سرچشمه رودخانه در ارتفاع ۵ هزار متری در رشته کوهای آند پرو است و از آنجا به طرف شرق رفته و نهایتاً به اقیانوس اطلس میریزد.

نقش جنگل های آمازون در تنظیم آب و هوای کره ی زمین

جنگل های مرطوب پهن برگ آمازون با زندگی گیاهی شان نقشی اساسی در حفظ اکوسفر سیاره مان بازی میکنند وهر ساله بیش از %۲۰ از اکسیژن موجود در دنیا را تولید نموده و ۱٫۵ میلیارد تن دی اکسید کربن را از اتمسفر جذب میکنند.

این ها بالاترین منابع جذب دی اکسید کربن هستند و تنظیم کنندۀ حرارت، میزان بارندگی، باد و خصوصیات آب و هوایی مناطق آب و هوایی هستند. و اگر آمازون نابود شود، ما دیگر ریه نداریم، ما دیگر کبد نداریم، ما دیگر قلب نخواهیم داشت. ما % ۲۰ از آب شیرین قابل دسترس در سطح این سیاره را در آمازون داریم.

عوامل ایجاد جنگل زدایی

از سال ۱۹۷۰ برزیل تقریباً ۶۰۰ هزار کیلومتر مربع از جنگل ها را از دست داده که مساحتی بزرگتر از مجموع اسپانیا و پرتغال است. و در ۱۰ سال گذشته، سالانه میانگین ۲٫۸ میلیون هکتار یا % ۰٫۴۸ از آن از بین میرود.

دلیل اصلی این جنگل زدایی پاکسازی زمین ها برای پرورش دام و کشت علوفه برای دام هاست. دانشمندان اخطار نموده اند که اگر تخریب جنگلهای بارانی در اینجا و در سراسر کره زمین با همین روند ادامه پیدا کند، نهایتا همه جنگل ها تا آخر قرن ناپدید خواهند شد. گرمایش جهانی، آتش سوزی های ایجاد شده توسط انسان و جنگل زدایی را افزایش می دهد؛ این سه با هم می تواند منجر به گسترش زیاد دشت های گرمسیری یا بیابان در آمازون شود. شاید از یک سوم تا % ۵۰ از منطقه جنگلی بتواند نوعی دشت بی درخت یا چمن زار شود.

اهمیت جنگل آمازون

حفظ آمازون برای حفظ گوناگونی زیستی زمین ضروری است. این منطقه زیستگاه یک دهم همه گونه های جانوری و گیاهی شناخته شده در روی سیاره است. دانشمندان تخمین می زنند که آمازون دارای۴۰ هزار گونه گیاهی، ۴۲۷ نوع پستاندار، ۱۲۹۴ نوع پرنده، ۳۷۸ نوع خزنده، ۴۲۷ گونه دوزیست و ۳ هزار نوع ماهی است.

ما % ۳۰ از تنوع زیستی سیاره را در عرض ۴۰ سال از دست داده ایم و در مناطق استوایی، در تنوع زیستی % ۶۰ کاهش داشته ایم و این نباید ادامه یابد. اگر چنین شود، دیگر چیزی برای خوردن نداریم و نمی توانیم سوخت لازم برای اقتصادمان را تأمین کنیم.

احتمالاً دوبرابر تعداد گونه هائی که در مناطق استوائی وجود دارند در مناطق معتدل وجود دارد و آنها زیاد شناخته شده نیستند. بنابراین در آمازون احتمالاً دانشمندان ۱۹ گونه از ۲۰ گونه را هرگز ندیده اند و هرگز به آن نامی نداده اند.

بخاطر خشکی طولانی و عقب نشینی یخ ها در رشته کوه های آند خشکسالی شدید در آمازون بیشتر از قبل رخ میدهد. بعد از خشکسالی "یکبار در قرن" سال ۲۰۰۵ خشکسالی های گسترده تری بیش از ۷ میلیون کیلومتر مربع از منطقه را در سال ۲۰۱۰ ویران نمود و یکی از مهمترین رودخانه های آمازون به کمترین میزان آب خود در ۴۰ سال اخیر رسید. دانشمندان دانشگاه لیدز و شفیلد در بریتانیا و انستیتوی تحقیقات زیست محیطی آمازون در برزیل (آی پی اِی ام)، میگویند، خشکسالی سال ۲۰۱۰ در کوتاه مدت، آمازون را به یک تولید کننده دی اکسید کربن در مقایسه با نقش معمول آن بعنوان جذب کننده اصلی کربن روی سیاره تبدیل خواهد نمود. محققان تخمین میزنند که در سال های آینده که میلیون ها درخت در حوزه آمازون از بین خواهند رفت، پنج میلیارد تن دی اکسید کربن در اتمسفر آزاد خواهد شد و ۳ میلیارد تن از دی اکسید کربن از هوا جذب نمی شود چون رشد تقلیل یافته درختان گیاهان منطقه را کاهش خواهد داد.

برای درک این موضوع که بطور معمول آمازون ۸ میلیارد تن دی اکسید کربن را جذب میکند، این مطلب را در نظر داشته باشید که آمریکا در سال ۲۰۰۹، پنج و چهار دهم میلیارد تن دی اکسید کربن را تنها از سوخت های فسیلی ایجاد کرد.

تغییر الگوی رطوبت آمازون و تاثیر آن بر گرمایش جهانی

اکثر پیش بینی های گرمایش جهانی آشکارا، دماهای بالاتر را در آمازون نشان می دهند و برخی از پیش بینی ها روندی به سمت آب و هوای خشک تر، با بارانی کم تر در آمازون را نشان می دهند. تغییرات آب و هوایی یا تغییرات در الگوهای چرخه رطوبت آمازون، بر روی جنوب برزیل تاثیر می گذارد. اکثر خشکسالی هایی که در سال گذشته در قسمت جنوبی برزیل ثبت کرده ایم با فقدان رطوبتی که از آمازون می آید همراه شده است.

کربن سیاه یا دوده، عامل قوی گازهای گلخانه ای است که به ذوب شدن لایه های یخ و یخچال های طبیعی شتاب می دهد و ناشی از سوخت ناقص سوخت های فسیلی و پاکسازی جنگل ها در اثر آتش سوزی است. برآورد شده است که عامل گرمایش جهانی ِ دوده یا کربن سیاه نسبت به دی اکسید کربن طی یک دوره ۲۰ ساله، بیش از ۴۷۰۰ برابر، اثر گرمایی دارد.

کلمبیا بخاطر جنگل هایش که حدود 60 درصد از کشور را پوشانده است، معروف است. 40 درصد از این پوشش جنگلی، جنگل بارانی آمازون است. این نواحی سبز باشکوه، مقادیر انبوهی از اکسیژن تازه را آزاد می کنند و مانند ریه های زمین عمل میکنند. آن جنگل ها همچنین خانه ای برای تنوع زیستی بسیار غنی است که 10 درصد از کل گونه های دنیا در کلمبیا یافت شده است.

اما، از اوایل دهۀ 1980، جنگل زدایی جنگل بارانی آمازون به یک مساله جدی در آمریکای جنوبی تبدیل شده زیرا هر ساله ده ها میلیون هکتار از آن عمدتا برای ایجاد زمین چرای دام یا مزرعه برای تولید غذای دام از بین می رود. چنین جنگل زدایی ای سبب از بین رفتن بخش عظیمی از زیستگاه حیات وحش، گسترش فرسایش خاک، و تغییر الگوهای آب و هوایی زمین شده است. بعلاوه، سوزاندن جنگل بارانی منبع اصلیِ انتشار گازهای گلخانه ای و در نتیجه گسترش دوده برای یخچال های طبیعی در قارۀ قطب جنوب است که بطور عظیمی سرعتِ آب شدن شان را شدت می بخشد. متاسفانه، این فعالیت های انسانی بشدت مخرب، تغییر آب و هوای جهانی را تسریع بخشیده است.

ما شاهد سوختن زیست توده ها در آمازون هستیم. در واقع این اتفاق در ساوانای برزیل و در مرز بین ساوانا و جنگل آمازون در حال رخ دادن است و آن واقعاً به گسترش محصولات درآمد زا و مزارع پرورش گاو مربوط است.

کربن سیاه چگونه می تواند به قطب جنوب منتقل شود؟ مسیر طولانی ای به نظر می آید.

اما اکنون می دانیم که فعالیت گردبادها میتواند این مواد را ظرف مدت کوتاهی طی حدود یک هفته از نواحی اصلی احتراق زیست توده ها به جنوب و سپس اغلب به شمالی ترین نقطه قطب جنوب منتقل کند، یعنی به شبه جزیره ی قطب جنوب.

غرب قطب جنوب، سریع ترین مکان روی زمین است که درحال گرمایش می باشد. ذوب شدن در آنجا در حد هشدار دهنده ای در حال وقوع است و آنها چیزهای زیادی را کشف می کنند که محققین را شگفت زده میکند مبنی بر اینکه کربن سیاه، در مقادیر وسیع در آنجا نیز وجود دارد.

یک تحقیق که در سال ۲۰۰۹ توسط دانشگاه تورنتو، در کانادا و انستیتوی کانادائی تحقیقات پیشرفته انجام شد پیش بینی میکند که اگر صفحات یخی غرب قطب جنوب از بین بروند، سطح آب اقیانوس ها ۶ تا ۷ متر بالا می آید. چنین واقعه ویرانگری به معنی زیر آب رفتن بسیاری از شهرهای ساحلی در آمریکا است.

دامداری ها، مسبب ایجاد گرمایش جهانی

در سال ۲۰۰۵، برزیل تقریباً ۲۰۷ میلیون راس گاو داشت که بعد از جمعیت گاوهای هند بالاترین رقم تعداد گاوها را دارد. گرین پیس (صلح سبز) برزیل در سال ۲۰۰۹ برآورد کرد که صنایع دام پروری مسئول %۸۰ از جنگل زدائی ها در منطقه آمازون هستند. بخش دام پروری تا کنون هنوز هم بزرگترین مصرف کنندۀ زمین است.

تولید فرآورده های دامی مسئول استفاده از ۷۰ درصد از تمام زمین های کشاورزی و ۳۰ درصد از خشکی دنیا است و ۷۰ درصد از زمین های جنگلی سابق در آمازون، اکنون بخاطر چراگاه گاوها اشغال شده و محصولات برای تغذیۀ حیوانات بخش بزرگی از قسمت باقی مانده را اشغال کرده است.

دوره ای در دهۀ ۱۹۸۰وجود داشت که در آن زمان برزیل بدهی خارجی بزرگی داشت، چیزی مانند ۱۲۰ میلیارد دلار در آن زمان بدهکار بود و یکی از روشهایی که آنها تصمیم گرفتند تا آن را بپردازند و بدهی را به صفر برسانند، از طریق تبدیل ناحیۀ بزرگی از زمین جنگل به چراگاه بود. این زمانی است که کل مشکل آغاز گردید، اما هنوزهم ادامه دارد. گزارش مهم "سایه بلند احشام" در سال ۲۰۰۶ که توسط سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد منتشر شد نشان میدهد که پرورش دام منبع شماره یک متان ایجاد شده توسط فعالیت انسان در جهان است که مسئول %۳۷ از گازهای گلخانه ای است. برزیل یک تولید کننده بسیار کوچکی از گازهای گلخانه ای است. بنابراین برزیل فقط یک درصد از آلاینده های جهان را دارد. اگر آمازون را به حساب نیاوریم برزیل در لیست سقوط می کند و چهارمین تولید کننده جهان می شود.

آلاینده های ایجاد شده از طریق جنگل زدایی، سه برابر بیشتر از باقی همه آلاینده ها برزیل است. این وضعیت در واقع بزرگترین مشکل زیست محیطی است که برزیل با آن روبرو است و باید به آن پرداخته شود، نه تنها بخاطر مشکلات زیست محیطی بلکه بخاطر ۲۰ میلیون برزیلی که در آمازون زندگی می کنند و اگر اقداماتی صورت نگیرد، آنها قادر نخواهند بود در این ناحیه بمانند.

اهمیت نجات ریه های زمین

نجات جنگل های استوایی جهان، ریه های زمین، یکی از مهمترین اولویت ها است. زیرا هنگامی که جنگل های بارانی استوایی نابود شوند، عوارض جانبی وحشتناکی پدید می آیند.

موضوع، تنها تغییرات دائمی دمای جهان، بارندگی و الگوهای آب و هوایی نیست که جنگل ها آن را تنظیم می کنند. موضوع تنها میلیون ها نفری نیستند که ممکن است معیشت خود را که متکی به این جنگل ها است از دست بدهند.

خود جنگل های استوایی معمولاً محافظین ما هستند، اما با گرم تر شدن آب و هوا، آنها به جای جذب دی اکسید کربن برای حفاظت از آب و هوای سیاره، دی اکسید کربن به هوا منتشر می کنند. اگر آب و هوا گرم تر شود، جنگل های استوایی به ما کمک نخواهد کرد بلکه به جای آن، مشکل گرمایش جهانی را وخیم تر خواهند کرد.

صنعت دام را متوقف کنید- این موثر ترین راه برای توقف گرمایش جهانی و احیای سیاره ی ما خواهد بود. این کار جنگل های گرانبهای ما را نجات خواهد داد.

چطور باید به صنایع دامداری پایان دهیم؟

جواب روشن به این سوال رژیم وگان ارگانیک است. اگر مردم دنیا شیوه زندگی بدون محصولات حیوانی را انتخاب کنند،

فعالیت های مخرب این صنعت سریعاً پایان می یابد و درختان و حیوانات حفظ خواهند شد.

چنین تغییر شریفی توسط بشریت اثرات مفید و خنک کننده ای را با کاهش چشمگیر تولید متان و دیگر گازهای گلخانه ای خطرناک ایجاد خواهد نمود و متعاقب آن سیاره مان حفظ می گردد.

منبع :www.phce.org

ظروف یکبار مصرف گیاهی همسو با محیط زیست

رفع آلودگی محیط‌زیست از تقریباً دو دهه قبل با ورود بی‌رویه مواد پلاستیکی غیرقابل برگشت به طبیعت به حالت بغرنجی رسیده است. شاید کمتر محل و نقطه‌ای از شهرهای کشورمان را بتوان یافت که در آن یک ظرف پلاستیکی و یا یک کیسه پلاستیکی وجود نداشته باشد. ضایعات پلاستیکی که سالها باقی می‌مانند و نابود نمی‌شوند. حتی وقتی برای استراحت و تفریح به کوه و دشت هم می‌رویم منظره کیسه‌ها، ظروف و ضایعات پلاستیکی چشم‌انداز زیبایمان را مخدوش می‌کند.

شیوع مصرف مواد یک‌بار مصرف پلاستیکی چنان گستردگی یافته که حتی برخی افراد ترجیح می‌دهند در خانه نیز از این ظروف استفاده کنند، در حالی که نمی‌دانند آیا این ظروف مانند سایر زباله‌های تولیدی قابل تجزیه و بازگشت به طبیعت هست یا نه!

عمده ضرر این مصرف‌گرایی بدون تدبیر، آسیب جدی به محیط‌زیست، منابع ملی و سلامت انسانی است.

دکتر امیررضا هاشمی که طراح تهیه ظروف یکبارمصرف گیاهی است و آن را به نام خود به ثبت رسانده است، در این‌باره می‌گوید: کشور ما در دنیا جزو پنج کشور اول در زمینه مصرف سرانه پلاستیک است، این در حالی است که برای تجزیه ظروف پلاستیکی 30 تا 50 سال زمان لازم است که این زمان آسیب جدی و فاجعه به محیط‌زیست وارد می‌کند.

وی می‌افزاید: مزیت پلیمر گیاهی و تولید ظروف و کیسه یک‌بارمصرف از آن، قابلیت تجزیه شدن در مدت 6 تا 8 ماه را دارد که زیانی نیز متوجه طبیعت نمی‌کند.

هاشمی مزیت اصلی استفاده از این مواد گیاهی را حفظ سلامتی افراد و کاستن از آلودگی محیط‌زیست می‌داند.

وی با بیان اینکه محدودیتی برای بسته‌بندی و استفاده از ظروف یک بار مصرف گیاهی از نظر خطرات بهداشتی وجود ندارد، خاطرنشان می‌کند: ظروف یکبار مصرف پلاستیکی در تماس با مواد غذایی گرم، مواد شیمیایی از خود آزاد و وارد غذا می‌کنند و سبب بروز بسیاری از بیماری‌ها با علائمی از قبیل خستگی عضلانی، تحریک سیستم عصبی و... می‌شوند و در درازمدت می‌توانند سرطان‌زا باشند، به طوری که بیماریهایی مانند یرقان و سرطان ریه، کبد و پروستات در کسانی که استفاده مستمر از ظروف یکبارمصرف پلاستیکی داشته‌اند، مشاهده شده است.

هاشمی جایگزینی ظروف گیاهی را عامل مؤثر برای کاهش این خطرات عنوان می‌کند و می‌افزاید: مواد تشکیل‌دهنده این ظروف طبیعی هستند و اثر شیمیایی ندارند.

وی با اشاره به اینکه ظروف گیاهی تولید شده از استاندارد وزارت بهداشت برخوردار است، می‌گوید: براساس بخشنامه‌های وزارت بهداشت به تمامی سازمان‌ها درخصوص جایگزینی ظروف یکبارمصرف گیاهی با پلاستیکی توجه و تأکید شده است.

مخترع ظروف یک بار مصرف گیاهی اضافه می‌کند: این ظروف براساس استاندارد اروپایی فرموله شده و باید ظرف 6 ماه تا 90درصد آن از بین برود.

وی با اشاره به اینکه سازمان محیط‌زیست در حمایت از ظروف یکبارمصرف گیاهی ماده واحده‌ای به هیأت دولت ارائه کرده است، می‌گوید: در این ماده واحده به جایگزین کردن استفاده از این ظروف به جای ظروف یک بار مصرف پلاستیکی در تمامی ادارات، حمایت وزارت صنایع از تولید این محصولات و سرمایه‌گذاری در این بخش، همکاری صدا و سیما در فرهنگ‌سازی برای استفاده از این ظروف با وزارت بهداشت تأکید شده است.

هاشمی با اشاره به اینکه در حال حاضر 10 کارخانه در کشور در کار تولید ظروف یکبار مصرف گیاهی فعال هستند، می‌گوید: قیمت این ظروف تفاوتی با ظروف پلاستیکی ندارد و نکته مهم در این میان این است که ظروف پلاستیکی ممکن است از مواد کهنه تهیه شود و با قیمت بالا عرضه شود، اما درخصوص ظروف گیاهی این امر شدنی نیست.

وی در ادامه با اشاره به اینکه فرآیند تجزیه‌پذیری این ظروف گیاهی در دانشگاه شهید بهشتی با همکاری محیط‌زیست بررسی شده است، خاطرنشان می‌کند 4 عامل در این خصوص تأثیرگذار است؛ میکروارگانیسم خاک، تأثیرپذیری دمای خاک، رطوبت خاک و عمق دفن پسماند.هاشمی می‌افزاید: این عوامل در تشدید سرعت تجزیه شدن این ظروف بسیار تأثیرگذار است و حتی می‌تواند در بهترین شرایط زمان تجزیه را کوتاه‌تر نیز کند.

وی با اعلام اینکه پس از آمریکا، انگلیس و آلمان، ایران نیز از سال 84 جزو کشورهای تولیدکننده این ظروف گیاهی شده است، می‌گوید: تولید این ظروف در ژاپن نیز شروع شده است.

هاشمی درخصوص کاربردهای دیگر پلیمرهای گیاهی می‌گوید: این ظروف می‌توانند به صورت گلدان نشا و روکش نشاکاری و سبزی‌کاریها در تولید محصولات کشاورزی باغی و جنگلی استفاده شوند و هنگام کاشت نیز نیازی به خارج کردن نهال و نشاء از داخل گلدان نیست.

وی می‌افزاید: در صنایع پزشکی نیز از این پلیمرها می‌توان در ساخت ظروف یکبار مصرف پزشکی، روکش هوشمند داروها استفاده کرد.

ساخت اسباب‌بازیهایی از جنس گیاهی نیز می‌تواند خطر مواد شیمیایی را به خصوص برای کودکان کاهش دهد.مخترع ظروف یک بار مصرف گیاهی عرضه کیسه‌های دستی گیاهی در مراکز فروش را از دیگر اقدام‌ها برای همه‌گیری استفاده از این پلیمرهای گیاهی اعلام می‌کند و می‌افزاید: در تمامی مراکز عرضه و فروش می‌توان برای بسته‌بندی از این پلیمرهای گیاهی استفاده کرد.هاشمی در پایان اظهار امیدواری می‌کند که همزمان با سال 2015 که 70درصد از مواد گیاهی جایگزین مواد پلاستیکی در دنیا می‌شود، کشور ما نیز در ردیف اول استفاده‌کنندگان از این محصولات کم‌خطر باشد.