جهانی شدن و حفاظت محیط زیست

محمد پناهنده

 

عضو هیأت علمی پژوهشکده محیط زیست جهاد دانشگاهی

 m_ [e-mail]

---

چکیده

جهانی شدن اقتصاد از طریق فرایند آزاد سازی روابط تجاری و باز شدن هر چه بیشتر سیستم های اقتصادی در بسیاری از کشورها در کنار افزایش نگرانی های عمومی در مورد پیامدهای زیست محیطی فعالیت های  قتصادی ، دو پدیده غالب در عرصه روابط بین الملل می باشند. امروزه دامنه تهدیداتی که روند جهانی شدن و آزاد سازی اقتصادی را متوجه محیط زیست می نماید، تبدیل به یک بحث بسیار داغ شده است .

طرفداران محیط زیست بر این باورند که: جهانی شدن اقتصاد و آزاد سازی تجاری و سرمایه گذاری، تهدیدات جدی و بالقوه ای را برای سلامت محیط زیست کشورهای در حال توسعه ایجاد می کند. بنابراین مهمترین خطری که محیط زیست گرایان مطرح می نمایند، خطر «مامن و پناهگاه شدن برای صنایع آلاینده» توسط کشورهای کمتر توسعه یافته است.

این خطر بدان معناست که آزاد سازی اقتصادی و سرمایه گذاری باعث جابجایی فضایی و تغییر مکان صنایع به شدت آلاینده و کثیف از کشورهای پیشرفته دارای قوانین و مقررات زیست محیطی بسیار سخت و ضمانت های اجرایی قوی به کشورهای کمتر توسعه یافته که از حیث قوانین و مقررات زیست محیطی و ضمانت های اجرایی دارای ضعف های شدید هستند، می گردد. از طرف دیگر سیاست های آزاد سازی اقتصادی باعث تشویق سرمایه گذاری های خارجی در بخش منابع طبیعی کشورهای در حال توسعه    می شود که در نهایت منجر به افزایش نرخ برداشت و استخراج از اینگونه منابع می گردد.

همچنین این امکان وجود دارد که شرکت های صنعتی بزرگ فراملیتی در کشورهای در حال توسعه از تکنولوژی هایی استفاده کنند که دیگر در کشورهای پیشرفته به دلیل مسایل زیست محیطی و ناکارایی در مصرف انرژی ، اجازه فعالیت ندارند.در مقاله حاضر با تشریح خطر اشاره شده ، لزوم تدوین استراتژی حفاظت محیط زیست در مواجهه با   سرمایه گذاری های خارجی و چارچوبهای قانونی و مقررات لازم مورد بحث قرار می گیرد .

کلمات کلیدی :‌ جهانی شدن ، آزاد سازی اقتصادی ، محیط زیست

جلبکهای سبز- آبی، سموم تولیدی و مخاطرات ناشی از حضور آنها در منا

جلبکهای سبز- آبی، سموم تولیدی و مخاطرات ناشی از حضور آنها در منابع آب

 ادریس بذرافشان¹،  رامین نبی زاده²  ، محمد علی ززولی³ 

1- عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی زاهدان ودانشجوی مقطع دکتری بهداشت محیط دانشگاه علوم پزشکی تهران

  [e-mail]

   2- عضو هیأت علمی دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهرا

   3- عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی مازندران و دانشجوی مقطع دکتری بهداشت محیط دانشگاه علوم پزشکی تهران

---

چکیده

 

جلبکهای سبز- آبی که سیانوباکتر نیز نامیده می شوند، اعضاء معمول پلانکتونهای آبهای دریایی، لب شور و آب شیرین در سرتاسر دنیا هستند. سیانوباکترها ساختار ساده ای در سطح سلولی دارند و فاقد یک هسته حقیقی اند و در کنار باکتریها در زمره پروکاریوتها قرار می گیرند.

سیانوباکترها همچنین دارای ساختار فتوسنتتیک اند که آنها را قادر به انجام فرایند فتوسنتز همانند جلبکها و گیاهان عالی تر می نماید، اما در عین حال این دسته فاقد کلروپلاست هستند. توکسین های سیانوباکتریایی سموم طبیعی تولیدی ذخیره شده در سلولهای گونه های معین سیانوباکترهاست.

هپاتوتوکسین ها، نوروتوکسین ها، درماتوتوکسین ها و لیپوپلی ساکاریدها از جمله مهمترین سموم تولیدی توسط سیانوباکترها محسوب می شوند. انسانها هم به طریق شغلی و هم تفریحی می توانند در معرض تماس گوارشی، پوستی، استنشاقی و مصرف مکملهای غذایی سیانوباکتریایی قرار گیرند.گزارشهایی در باره  بیماریزایی و مرگ و میر در حیوانات خانگی از طریق آشامیدن آب آلوده به این سموم وجود دارد.

از طرفی ارتباطی نیز بین سرطان کبد و سایر عوارض آن و آشامیدن آبهای سطحی آلوده به این سموم در انسان وجود دارد. با توجه به اهمیت سموم سیانوباکتریایی در محیطهای آبی در این مقاله به بررسی منابع و شرایط تولید آنها، اثرات بهداشتی ، روشهای ممانعت از تولید و روشهای حذف آنها خواهیم پرداخت.

  کلید واژه ها: جلبک سبز- آبی، سموم سیانوباکتریایی، هپاتوتوکسین ها، نوروتوکسین ها

معرفی کتاب (ARC GIS 9. X )

راهنمای استفاده از Arc GIS 9.x (مقدماتی)

نویسندگان :

حمیدرضا مسکنی جیفرودی ( مدیر گروه GIS پژوهشکده محیط زیست جهاد دانشگاهی)

لیلا آریامنش

انتشارات :

جهاد دانشگاهی مشهد

سال انتشار :

1387

این کتاب و لوح فشرده همراه آن سعی دارد گام به گام شما را با نرم افزار Arc GIS و بخشی از مفاهیم پایه آن آشنا کند. این کتاب دارای دو قسمت راهنمای استفاده از Arc GIS و پیوست هاست. در بخش " راهنمای استفاده از Arc GIS" در 292 گام، مراحل کار برای کاربرانی که هیچگونه آشنایی با Arc GIS ندارند فراهم می شود. این کتاب شما را تا پایان مرحله مقدماتی Arc GIS راهنمایی خواهد کرد، به گونه ای که شما بعد از مطالعه این کتاب توانایی ایجاد یک نقشه GIS از نقشه کاغذی را خواهید داشت و تقریبا تمامی نیازهای موسسات اجرایی را پاسخگو خواهید بود.

گیاه پالایی در حذف آلودگیهای محیط زیست

گیاه پالایی در حذف آلودگیهای محیط زیست

علی معراجی، طوبی عابدی، نیلوفر عابدین زاده

Email: [e-mail]

چکیده

کیفیت زندگی بر روی زمین به عنوان جزئی جدا نشدنی از کیفیت محیط زیست است. در زمانهای گذشته انسانها تصور می کردند که زمین و منابع، نامحدود هستند، اما امروزه منابع روی زمین بسیار کاهش یافته اند و دلیل آن بی دقتی و بی توجهی انسانها در استفاده از آنهاست. مشکل کاهش منابع به همراه آلودگی از مهم ترین مشکلات بسیاری از کشورهاست. آینده بستگی به تکنولوژی های پایداری دارد که چرخه کامل زندگی در محیط زیست، اجتماع و شرایط اقتصادی را تضمین می کند، زیست پالایی با معنای کلی کاربرد موجودات زنده و میکروارگانیسمهای ابتدایی ازجمله قارچها، باکتریها و گیاهان برای از بین بردن آلاینده های زیست محیطی و کاهش اثرات سمی آنها بر سلامت انسانها و محیط زیست به حداقل مقدار ممکن است. زیست پالایی به عنوان یکی از تکنیکهای پاکسازی محیط زیست، روشی ارزشمند و سازگار با محیط زیست و از نظر اقتصادی نیز مقرون به صرفه می باشد. آلودگی خاک، آب و هوا از مهمترین مشکلات در بسیاری از کشورهاست. تصفیه خاک و هوا برای حذف عناصر آلاینده با استفاده از روشهای تکنولوژی محیط زیست در بسیاری از کشورها به کار می رود. این روشها بسیار پرهزینه هستند. از این روش می توان در رفع آلودگی انواع مختلف مناطق آلوده استفاده کرد. یکی از موارد کاربرد زیست پالایی، حذف آلاینده ها با استفاده از گیاهان است. گیاه پالایی استفاده از گیاهان برای پاک کردن محیط زیست از عناصر و اجزای خارجی است که در سالهای اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته است.

کلمات کلیدی: آلودگی، زیست پالایی، گیاه پالایی، محیط زیست

علت اصلی گرمایش زمین بشر نیست

رسوبات اعماق دریاچه های زمین، هزاران سال است که محل تجمع و نگهداری بخشی از کربن آزاد شده توسط فرایندهای زیستی است. اما با گرم شدن زمین، دریاچه ها دیگر نمی توانند کربن را درون خود نگه دارند شاید بتوان گفت که مهم ترین عامل افزایش دمای زمین یا همان به اصطلاح گرمایش جهانی، افزایش گازهای گلخانه ای در جو زمین، به خصوص گازهایی مانند دی اکسید کربن و متان است که دست کم یکی از عناصر اصلی تشکیل دهنده شان عنصر کربن است.

در سال های اخیر، میزان گازهای گلخانه ای که وارد اتمسفر زمین می شود، خیلی خیلی بالاتر رفته است، اما تمام این گازها حاصل کارخانه های صنعتی، خودروها و سوخت های فسیلی نیست. بلکه تغییر شرایط محیطی زمین، خود باعث فرایندهای جدیدی شده اند که بعضا هزاران سال است روی زمین اتفاق نیافتاده اند.

یکی از بخش های زمین که در خود کربن ذخیره دارد، دریاچه ها هستند.دریاچه های زمین بخشی از کربن حاصل از فرایندهای زیستی طبیعی را گاه تا هزاران سال در بین رسوبات خود مدفون شده نگه می دارند و بخش دیگری را به صورت گازهای متان و دی اکسید کربن به اتمسفر می فرستند.محققین سوئدی به این نتیجه رسیده اند که کربن مدفون در رسوبات ته دریاچه ها بسیار به دما حساس است.به نظر می رسد حالا که زمین دارد گرم تر می شود، دریاچه ها کم تر می توانند در اعماق خود کربن را نگه دارند و کربنی که شاید هزاران سال مدفون باقی مانده، حالا دارد آزاد می شود.

آزاد شدن کربن، خود بیشتر به گرمایش زمین دامن می زند و به نوعی چرخه ای به وجود می آید که مرتب رو به بدتر شدن اوضاع پیش خواهد رفت.

منبع: www.aftab.ir

دمای هوا در طول تاریخ تا این حد بالا نبوده است

پژوهشگران هشدار دادند، همه کره زمین در حال گرم شدن و دمای هوا دائما در حال بالا رفتن است. و  جامعه جهانی باید تلاش های مشترکی به منظور جلوگیری از گرمایش زمین به کار گیرد.  آژانس بررسی های مطالعات جوی و اقیانوسی آمریکا اعلام کرد : رکورد گرما در کره زمین در ماه ژوئن شکسته شد به گونه ای که میانگین دمای هوا در فاصله ماه های اوریل و ژوئن امسال در تاریخ زمین هیچ گاه این اندازه بالا نبوده است

میانگین دمای زمین از ماه جنوری تا جون سال ۲۰۱۰ تا ۵۷ درجه سانتیگراد (۱۴ درجه بالاتر از حد طبیعی) ، که از رکورد قرن بیستم که در سال ۱۹۹۸ گرمترین سال قرن ثبت شده بود، پیشی گرفته است .افزایش دمای هوای زمین و اقیانوسها در نیمه اول سال ۲۰۱۰ بلندترین رکورد را نسبت به سال ۱۸۸۰، زمانی که مرکز هواشناسی ایالات متحده کارش را شروع کرد، ثبت شده است .

رئیس هیئت بررسی پدیده تغییرات آب و هوای سازمان ملل هم اعلام هشدار داده است: اگر این روند ادامه یابد، نمی توانیم افزایش انتشار گازهای گلخانه ای در سطح جهان را در ۱۰ سال آینده متوقف کنیم. کارشناسان معتقدند که اگر هیچ تدبیری اندیشیده نشود در صد سال آینده دمای کره زمین به طرز قابل توجهی تغییر می کند و به طور متوسط بین پنج تا شش درجه افزایش می یابد و در کشورهایی مانند روسیه یا آلمان مردم دمای پنجاه درجه را تحمل خواهند کرد. گرمایش زمین تاثیر فوق العاده منفی بر اقتصاد جهانی خواهد گذاشت و موجب رکود بیش از پیش آن خواهد شد.این درحالی است که آمریکا و چین امروز بزرگ ترین تولیدکنندگان گازهای گلخانه ای در جهان هستند

.

افزایش گازهای گلخانه ای ساکنان بسیاری از مناطق کره زمین را با مشکلاتی روبه رو کرده است که دانشمندان پیش تر درباره آنها هشدار داده بودند. پژوهشگران می گویند دمای هوای زمین به ۵۰ درجه می رسد

.

بر اساس اعلام کارشناسان محیط زیست ، ایالات متحد آمریکا نیز در فهرست کشورهایی است که بیش از دیگران اکوسیستم سیاره زمین را تهدید می کنند . اما در حال حاضر  بیشترین مشکل از طرف کشورهای در حال توسعه است  .تمامی دانشمندان بر سر این موضوع که در قرنهای آینده انسان شاهد چنان افزایش حرارتی خواهد بود که طی ۱۰ هزار سال پیش با آن مواجه نشده است، اتفاق نظر دارند .

 

فهرست سایت های تخریب شده ایران و نام 7 تالاب در این فهرست

متخصصان محیط زیست ارزش اکولوژیک تالابها را 10 برابر جنگلها و دویست برابر زمینهای زراعی برآورد می کنند این در حالی است که از 33 تالاب ثبت شده ایران در فهرست کنوانسیون جهانی رامسر هفت سایت به دلیل تنشهای شدید اکولوژیک سر از لیست مونترو درآورده اند.

به گزارش خبرنگار مهر، تالاب‌ها و دریاچه‌های ایران مانند ارومیه، انزلی، گاوخونی، پریشان، هامون، چغاخور، شادگان، طشک، گندمان، هورالعظیم و... یا خشک شده اند و یا با بحران کم آبی مواجه‌اند. در واقع وضعیت تالاب‌های ایران در حالی موجب نگرانی بسیاری از حامیان محیط‌زیست کشور شده که در آستانه برگزاری چهلمین سال شکل گیری کنوانسیون رامسر در همین شهر، تعدادی از تالابهای ایران در حال خارج شدن از لیست کنوانسیون و تعدادی در حال ورود به این لیست هستند.

33 تالاب در لیست کنوانسیون رامسرکارشناس امور تالابهای معاونت محیط طبیعی سازمان محیط زیست در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: 33 تالاب در لیست کنوانسیون رامسر با 22 عنوان ثبت شده اند به طوری که گاهی سه تالاب با یک عنوان ثبت شده که می توان به تالابهای اقماری یادگارلو، درگه سنگی و حسنلو در حاشیه دریاچه ارومیه اشاره کرد.ایران به عنوان بنیانگذار کنوانسیون رامسر از میان 158 کشورهای عضو، کشور نوزدهم به سبب ثبت تعداد سایتها است که در این فهرست بیشترین تالابهای ثبت شده به ترتیب متعلق به انگلیس، مکزیک و استرالیا است. از سوی دیگر اما ایران بعد از یونان بیشترین تالاب در معرض تغیرات شدید اکولوژیک را برای خروج از لیست کنوانسیون دارد.

بزرگترین مزارع بادی جهان (گزارش تصویری)

---

خورشید و باد، دو منبع طبیعی بوده که از ظرفیت های بسیاری برای تامین انرژی مورد نیاز جهان برخوردار هستند. طی چند سال گذشته، پیشرفت های بسیاری را در این حوزه شاهد بوده و اخیرا نیز دانشمندان به پتانسیل بسیار بالای بادهای کره زمین برای تامین انرژی مورد نیاز جهان اشاره داشته اند.

---

تداوم روند تغییرات آب و هوایی و پیامدهای مخرب استفاده از سوخت های فسیلی برای محیط زیست، توسعه انرژی های پاک را بیش از پیش در کانون توجه جهان قرار داده است. انرژی پاک در واقع از منابعی تامین می شود که تجدید پذیر بوده و فاقد انتشار گازهای گلخانه ای است. 

بر همین اساس، خورشید و باد، دو منبع طبیعی بوده که از ظرفیت های بسیاری برای تامین انرژی مورد نیاز جهان برخوردار هستند. طی چند سال گذشته، پیشرفت های بسیاری را در این حوزه شاهد بوده و اخیرا نیز دانشمندان به پتانسیل بسیار بالای بادهای کره زمین برای تامین انرژی مورد نیاز جهان اشاره داشته اند. بنابر پژوهش های انجام شده، ظرفیت تولید برق توربین های بادی زمینی و هوایی به تریب برابر با 400 و 1800 تراوات است که در مقابل مجموع تقاضای 18 تراواتی فعلی جهان، ارقام چشمگیری محسوب می شوند.

به رغم پیشرفت و توسعه حاصل شده در بخش انرژی های پاک، برخی کارشناسان همچنان مسیری طولانی برای جایگزینی آنها با سوخت های سنتی و پرطرفدار فسیلی را متصور هستند. در ادامه این مطلب برخی از بزرگترین مزارع بادی جهان را معرفی می کنیم.

 

"Thanet Offshore Wind Project"

تانت، انگلیس - ظرفیت: 300 مگاوات

بزرگترین مزرعه بادی دریایی در انگلیس است که با برخورداری از 100 توربین در فاصله 12 کیلومتری از ساحل و میانگین عمق 20 متری آب احداث شده است. این مزرعه بادی می تواند برق لازم برای 240 هزار خانه را تامین کند.

"Panther Creek Wind Farm"

تگزاس، آمریکا - ظرفیت: 457.5 مگاوات

این مزرعه بادی دارای 305 توربین بوده و می تواند برق لازم برای 135 هزار خانه را تامین کند.

"Dabancheng Wind Farm"

شین جیانگ اویغور، چین - ظرفیت: 500 مگاوات

ساخت این مزرعه بادی بیش از 20 سال به طول انجامیده و دارای بیش از 300 توربین از مدل های قدیمی 20 کیلوواتی تا مدل های جدید 3 مگاواتی است.

"Bufallo Gap Wind Farm"

تگزاس، آمریکا - ظرفیت: 523.3 مگاوات

این مزرعه بادی در سه فاز ساخته شده و از توربین های شرکت های وستاس، زیمنس و جی‌ای بهره می برد.

"Sweetwater Wind Farm"

تگزاس، آمریکا - ظرفیت: 585.3 مگاوات

این مزرعه بادی دارای 350 توربین از تولیدات شرکت های جنرال الکتریک، میتسوبیشی و زیمنس است.

"Fowler Ridge Wind Farm"

ایندیانا، آمریکا - ظرفیت: 599.8 مگاوات

این مزرعه بادی ناحیه ای به مساحت 20 هزار هکتار را پوشش داده و دارای 355 توربین است. این مزرعه بادی می تواند برق لازم برای 200 هزار خانه را تامین کند.

"Capricorn Ridge Wind Farm"

تگزاس، آمریکا - ظرفیت: 662.5 مگاوات

این مزرعه بادی با 407 توربین خود می تواند برق لازم برای بیش از 220 هزار خانه را تامین کند.

"Horse Hollow Wind Energy Center"

تگزاس، آمریکا - ظرفیت 735.5 مگاوات

این مزرعه بادی دارای 421 توربین بوده و ناحیه به مساحت 19 هزار هکتار را به خود اختصاص داده است. این مزرعه می تواند برق لازم برای 180 هزار خانه را تامین کند. 

"Roscoe Wind Farm"

تگزاس، آمریکا - ظرفیت: 781.5 مگاوات

این مزرعه بادی دارای 627 توربین بوده و ناحیه ای به مساحت 40 هزار هکتار را پوشش داده است. این مزرعه بادی می تواند برق لازم برای 260 هزار خانه را تامین کند.

"Alta Wind Energy Center"

کالیفرنیا، آمریکا - ظرفیت: 1550 مگاوات

این پروژه که توسط شرکت "ترا-جن پاور" رهبری می شود از چندین مزرعه بادی تشکیل شده است. این مزارع بادی در مجموع می توانند برق لازم برای 275 هزار خانه را تامین کنند. از پیامدهای مثبت این پره کاهش انتشار سالانه 5.8 میلیارد پوند دی اکسید کربن، 28 میلیون پوند دی اکسید گوگرد و 13.2 میلیون پوند اکسید نیتروژن است.

نظر شما برای من مهمه پس نظر بدبد....

آیا نیمکره جنوبی زمین خشک‌تر می‌شود؟

---

کارشناسان مطالعات جوی می‌گویند: در ماه آوریل سال جاری میلادی (2012)، نیمکره شمالی زمین از بارندگی سیراب شد و پوشش گیاهی نواحی شمالی خط استوا، روند معمول رشد خود را در پیش گرفت اما در نیمکره جنوبی،‌ گسترش خشکسالی‌ها در ماه آوریل، نگرانی‌ها و تردیدهایی را در پی داشته است که باید پاسخ قانع کننده‌ای برای آن پیدا کرد.

---

مطالعات نشان می‌دهد که از دهه 1970 میلادی به بعد، در جنوب استرالیا و برخی نواحی دیگر در نیمکره جنوبی بین ماه‌های آوریل تا مه که فصل پاییز در این نیمکره از زمین و نیز فصل بارندگی است، حجم کلی بارش باران کاهش یافته است. اما چه عاملی موجب گسترش خشکی در این نواحی شده است؟ 

به نقل از ایسنا، به گزارش سایت اینترنتی اوور ایمیزینگ پلانت، مطالعات پیشین نشان داده است که در اواخر قرن بیستم میلادی در مسیر طوفانها به سمت جنوب و در الگوی سیستم‌های آب و هوایی جابجایی‌هایی اتفاق افتاده است. اما در مطالعه‌ای که اخیرا در مجله «Scientific Reports» به چاپ رسیده، این توضیح یک گام پیش‌تر رفته است. در این بررسی‌ها معلوم شد تغییر در الگوهای طوفان‌ها و نیز افزایش وقوع خشکسالی‌های جنوبی ناشی از جابجایی در یک الگوی وسیع چرخه اتمسفریک موسوم به Hadley cell است که گرما و حرارت را از نواحی استوایی به مناطق زیراستوایی منتقل می‌کند. 

بر اساس این مطالعه،‌ رژه این الگوی چرخشی به سمت جنوب در فصل پاییز به بالاترین حد خود رسیده است و به شکل نامتناسبی روی نواحی جنوب شرقی استرالیا تاثیر گذاشته است. در گام بعدی این کارشناسان تلاش می‌کنند تا بررسی علت تغییرات ایجاد شده در الگوی چرخشی     Hadley cel     بپردازند .

منبع : سبز نیوز

تصاویر شگفت انگیز اما واقعی (بدون شرح)

::  بزرگترین گل آفتابگردات جهان    ::

"بیگ جیک " بلند ترین اسب زنده جهان در ویکانسین آمریکا

لامبورگینی" سریع ترین گوسفند جهان که همیشه در مسابقات دو گوسفندان در بریتانیا اول می شود

"آرشی "کوچک ترین گاو نر جهان در شمال ایرلند

"سم " بلند قد ترین الاغ جهان در اوکلاهما آمریکا

"کاپ کیک " کوچک ترین سگ شاغل در جهان . قد این سگ کمتر از شش و نیم اینچ است

این طوطی یک بسکتبالیست حرفه ای است که در یک دقیقه 22 بار توپ را در سبد می اندازد

"زئوس" بلند قد ترین سگ زنده جهان با 120 سانتی متر قد در میشیگان آمریکا

نظر شما چیست ؟؟؟

مشاهده پلنگ ایرانی پس از 40 سال در طارم

---

کارشناس اداره‌کل حفاظت محیط‌زیست استان زنجان از مشاهده یک قلاده پلنگ ایرانی به همراه 3 توله خود در منطقه خرمنه‌سر طارم خبر داد. با شناسی 4 قلاده از این حیوان در منطقه شکار ممنوع خرمنه‌سر انتظار می‌رود برای حفاظت از آنها برنامه‌ریزی مناسبی شود.

---

«محمدهادی کاظمی» با بیان این مطلب، اظهار کرد: در 40 سال گذشته علی‌رغم وجود شواهد فراوان مبنی بر وجود پلنگ ایرانی در منطقه هیچ‌گونه مستندی در این‌باره وجود نداشت اما با اقدامات انجام شده فیلمی از این گونه نادر جانوری به همراه فرزندان خود تهیه شد تا ثابت کند طارم یکی از زیستگاه‌های این جانور است. وی تصریح کرد: مدت زمان فیلمبرداری از شیردهی این حیوان در معرض انقراض به فرزندان خود 5 دقیقه است و در این‌باره مستندات تهیه شده در اختیار مسوولان قرار داده شده است.

این مقام مسوول با اشاره به این‌که پلنگ ایرانی جزو حیوانات در معرض انقراض اعلام شده است، ادامه داد: با شناسی 4 قلاده از این حیوان در منطقه شکار ممنوع خرمنه‌سر انتظار می‌رود برای حفاظت از آنها برنامه‌ریزی مناسبی شود.

کاظمی با تاکید بر مطالعه بیشتر بر روی این حیوان، گفت: پلنگ ایرانی خصوصیات خاصی داشته و با توجه به از میان رفتن محل زندگی‌شان کمتر در معرض دید قرار می‌گیرد با این حال باید تلاش شود با حفاظت از محل زندگی‌شان شرایط برای ادامه حیات این جانور زیبا فراهم شود. این کارشناس محیط‌زیست با اشاره به فیلم‌برداری از یک قلاده خرس قهوه‌ای در منطقه سرخ‌آباد یادآور شد: این‌ حیوان نیز در معرض انقراض است و مشاهده آن در این منطقه بارقه امیدی برای دوستداران حیات وحش است

منبع : زیست نیوز

هیولاهایی در اعماق اقیانوس (عکس)

---

تصاویر ماهی دندان نیشی، جورپای غول پیکر و افعی ماهی نشان دهنده تنوع جذاب حیات در تاریکترین اعماق اقیانوس است.

---

ماهی دندان نیش، مارماهی با صورت سگ و نوزاد لابستر آبهای عمیق شاید نامهای جذابی نباشند این مجموعه تصاویر نشان می دهد که آنها در نمای نزدیک از زیبایی حقیقی برخوردارند.

به گزارش مهر، این مجموعه تصاویر که توسط بیولوژیستهای کالیفرنیا ارائه شده با هدف بررسی موجودات اعماق دریا بوده که کمتر توسط انسان مشاهده شده است، چرا که این موجودات به طور عادی در عمق صدها متری زیر دریاها زندگی می کنند، جایی که تاریکی مطلق حکمفرما است.

این ماهی دندان نیشی صدها متر زیر دریا در تاریکی مطلق زندگی می کند

دیوید وروبل عکاس این تصاویر اظهار داشت که اکنون دنیا یک چشم انداز منحصر به فرد به این موجودات دارد و کیفیت این چشم انداز به وضوح کریستال است.

تصاویر ماهی دندان نیشی، جورپای غول پیکر و افعی ماهی نشان دهنده تنوع جذاب حیات در تاریکترین اعماق اقیانوس است.

وروبل که پیشتر به عنوان زیست شناس کشاورزی در آکواریم منتری بی فعالیت می کرد درحالی که این موجودات را با فاصله کمتر از نیم متر در آکواریومهای کوچک نگاه داشته بود از آنها عکاسی کرده است.

نوزاد لابستر دریای عمیق که در آکواریوم و دور از زیستگاه طبیعی خود نگاه داشته می شود

وقتی نامی چون مارماهی جادوگر صورت سگی برای یک موجود انتخاب می شود زیبایی درخشان آن خیره کننده است

افعی ماهی که از سواحل کالیفرنیا گرفته شده است و بیولوژیست ها به منظور گرفتن آن نیازمند یک تور پیچ در پیچ بودند

عکاس این تصاویر به عنوان یک تحلیلگر اطلاعات در دانشکده پزشکی هاروارد اظهار داشت: من عاشق این تصاویر هستم چرا که آنها موجوداتی هستند که ما به ندرت دیده ایم و از آنها عکاسی کرده ایم. بسیاری از مردم از وجود چنین موجوداتی کاملا بی خبر هستند.

وی افزود: دریاهای تاریک محل سکونت ماهیها و بی مهرگان عجیب است. برای مردم مهم است که بدانند دریاهای تاریک و عمیق بی ثمر نیستند بلکه دربرگیرنده تنوع وسیعی از موجوداتی است که نیازمند حفاظت هستند.

                              شاخکهای این ستاره دریایی اقیانوسی به نظر نورانی می رسند

جورپای غول پیکر از گونه هایی است که در آبهای عمیق اقیانوس اطلس زندگی می کنند، درحالی که سایر موجودات این مجموعه از سواحل کالیفرنیا گرفته شده اند.

وروبل اظهار داشت که این موجودات با استفاده از تور یا دستگاه های زیر آبی با کنترل از راه دور گرفته شده اند، برای مثال گرفتن ستاره دریایی اقیانوسی توسط دستگاه ربات زیر آبی بوده است.

ماهی شکارچی کیسه داری که معمولا در اعماق اقیانوسها مشاهده می شود، این موجود در آبهای عمیق با دهان باز در انتظار حیوانات کوچک و موجودات ریز است تا آنها را ببلعد

جورپای غول پیکر که از پشت شیشه آکواریوم نگاه تهدید آمیزی به عکاس دارد

مار دو سر......

آبخیز چیست ؟ (تعریف)

آبخیز پهنه‌ای از زمین سراشیب است که تمام روان آب ناشی از بارش وارده بر روی آن را یک رودخانه،‌ آبرو، دریاچه و یا یک آب انباشت دریافت می‌نماید به عبارت دیگر محدوده‌ای توپوگرافی است که از طریق یک شبکه رودخانه زهکشی می‌شود. در تعریف فوق بیشتر بر خصوصیت فیزیکی حوضه آبخیز تاکید شده‌است، هرچند در تعاریف جدید مفاهیم گسترده‌تری را نیز دخالت می‌دهند بطوری که یک آبخیز را که معمولا یک واحد هیدرولوژیک محسوب می‌شود به عنوان یک واحد فیزیکی ـ بیولوژیکی می‌دانند و در بسیاری از موارد نیز به عنوان واحدی اجتماعی ـ اقتصادی و حتی سیاسی برای برنامه‌ریزی و اداره منابع طبیعی محسوب می‌شود.

مرتع و مرتعداری

انواع مراتع:

انواع مرتع بر اساس نحوه ی رویش و استقرار گیاه:      

مراتع بر حسب اینکه گیاه در آن ها به طور طبیعى روئیده یا استقرار یافته باشد یا انسان در کاشت آن دخالت داشته باشد، به دو دسته ی مراتع طبیعى و مراتع مصنوعی طبقه بندى می شوند. پسچر زمین های زراعتی و گیاهان روییده در زمینهای آیش نیز نوعی مرتع هستند.

مرتع طبیعى :  مرتع طبیعى زمینى است که به صورت طبیعى پوشیده از گیاهان علوفه ای و غیرعلوفه ای و خودرو باشد.

مرتع مصنوعی : مرتع مصنوعی زمینى است که هر سال یا هر چند سال یکبار با تجدد کشت از آن بهره بردارى می شود. مرتع مصنوعی ممکن است به شکل چراگاه یا به صورت کشت کارى مورد بهره بردارى قرار گیرد. مراتع مصنوعی را بر اساس چگونگی بهره برداری به اشکال زیر تقسیم بندی می کنند:

چراگاه: زمینی است که تحت عوامل زراعتی کشت و محصول آن مستقیماً مورد چرای دام واقع شود.

کشتزار: به زمینی اطلاق می شود که تحت عوامل زراعتی کشت می شود و محصول آن پس از برداشت به مصرف خوراک دام می رسد.

کشتزار چراگاه: زمینی است که به صورت منظم پس از هر چین، دام در آن چرا می کند.

چراگاه کشتزار: زمین کشت شده ای است که پس از چرای دام با اجرای عملیاتی نظیر کود دادن و آبیاری از آن محصول برداشت می شود.

انواع مرتع بر اساس نوع پوشش گیاهى:

بر این اساس که در مرتع درخت یا درختچه وجود داشته باشد یا نه، مرتع را به دو دسته ی: مرتع مشجر، مرتع غیرمشجر تقسیم می کنند.   

مرتع مشجر : در این نوع مرتع، انواع درختان خودرو به صورت پراکنده وجود دارد و گیاهان مرتعى در میان درختان روئیده اند. مانند جنگلهای غرب کشور واقع در رشته کوههای زاگرس.

بدیهى است که در جنگلهای انبوه به دلیل نرسیدن نور کافی، امکان رویش گیاهان مرتعى نیست ولی در همین جنگلها قطعات کم درختی نیز یافت می شود که دامداران از آن به عنوان مرتع استفاده می کنند گاوسراهائى که در جنگلهای شمال کشور هستند در چنین مکان‌هائى شکل گرفته‌اند. اصطلاحاً مرتع دارای درخت و درختچه، مرتع مشجر نامیده می شود. در شرایط و ضوابط که براساس قانون براى بهره بردارى صحیح از مراتع تنظیم گردیده است، مرتع مشجر چنین تعریف شده است: اگر مرتع دارای درختان جنگلی باشد مرتع مشجر نامیده می شود مشروط بر آن که حجم درختان موجود در هر هکتار، در شمال از حوزه آستارا تا حوزه گلیداغى بیش از پنجاه متر مکعب و در سایر مناطق بیش از بیست متر مکعب نباشد.

مرتع‌ غیرمشجر : زمینی‌ است‌ اعم‌ از کوه‌ و دامنه‌ یا زمین‌ مسطح‌ که‌ در فصل‌ چرا دارای‌پوششی‌ از نباتات‌ علوفه‌ای‌ خودرو بوده‌ و با توجه‌ به‌ سابقه‌ چرا عرفا مرتع‌ شناخته‌ شود. اراضی‌ که‌آیش‌ زراعتند ولو آنکه‌ دارای‌ پوشش‌ نباتات‌ علوفه‌ای‌ خودرو باشند مشمول‌ تعریف‌ مرتع‌ نیستند.

تبصره‌ - آن‌ قسمت‌ از اراضی‌ ماسه‌ای‌ ساحلی‌ دریا تا حدود سیصد متر از حریم‌ دریا مشروط برآنکه‌ از جاده‌ ساحلی‌ تجاوز نکند ولو آنکه‌ واجد شرایط فوق‌ باشد مشمول‌ تعریف‌ اراضی‌ جنگلی‌ ومرتع‌ (مشجر یا غیرمشجر) نخواهد بود.

سطح مراتع ایران

مساحت ایران بیش از 164 میلیون هکتار است که از این میزان 4/12 میلیون هکتار اراضی جنگلی، 90 میلیون هکتار مرتع، 2/43 میلیون هکتار بیابان و کویر و حدود 4/18 میلیون هکتار اراضی زراعی و باغها هستند. شایان توجه است که از کل مراتع ایران فقط 9/3 میلیون هکتار جزء مراتع خوب درجه بندی شده است.

دفتر فنی مرتع، سطح مراتع ایران را 80-70 میلیون هکتار برآورد کرده است. در کتاب جغرافیای کشاورزی ایران(دکتر تقی بهرامی 1333) سطح مراتع ایران را 15 میلیون هکتار، نیکنام در سال 1341 ، 100 میلیون هکتار شیدایی و نعمتی در سال 1357 ، 106 میلیون هکتار و شرکت اف ام سی آمریکا در سال 1975، با استفاده از تصاویر ماهواره ای مراتع ایران را 90 میلیون هکتار تخمین زده اند، که تخمین فوق با بهره گیری از عکسهای هوایی دارای صحت بالاتری نسبت به سایر تخمین ها است. حدود 46 میلیون واحد دامی مازاد در مراتع وجود دارد و این تعداد باعث افزایش فرسایش خاک در مراتع می گردند. جمعیت بهره بردار مرتع نیز 7/5 برابر توان مراتع برآورد شده است.

مرتعداری

با پیشرفت تکنولوژی نوین،‌ دیگر زمان آن گذشته است که دامداران همچنان به شیوه‌ی چوپانی در گذشته دام خود را وارد مرتع کنند و از امکانات محدود استفاده نمایند زیرا امروزه برای مرتعداری، به مقدار کافی سرمایه و آگاهی‌های علمی نیاز است و مرتعداری علمی علاوه بر تجربه و آگاهی لازم، ‌به علاقه و هنر نیز نیاز دارد. اساساً در تعریف مرتعداری تعبیر علم و هنر، بهروری عقلانی و مناسب و مستمر به کار گرفته شده است. افرادی که به صورت مبتدی به این حرفه علاقه مند هستند، لازم است مدت زیادی با علوم طبیعی و مرتعداری و موارد و زمینه های مربوط به آن آشنایی حاصل نمایند؛ از اثرات چرا بر گیاه مطلع باشند،‌ زمان ورود و خروج دام را به نسبت فصول سال بشناسند؛ مقدار برداشت علوفه از مرتع را بدانند تا به گیاهان که خود موجود زنده‌ای هستند خسارت وارد نشود. علاوه بر همه‌ی اینها در مرتعداری نباید توجیه اقتصادی را فراموش کرد.

در ایران ادارات منابع طبیعی در سراسر این خاک گسترده، آماده‌ی همکاری و انتقال مطالب علمی و تجربی هستند و مهندسان فن از هیچ گونه تلاشی در جهت آشنایی بیشتر دامداران دریغ نخواهند ورزید.

تعاریف مرتعداری (Range management)

مرتعداری دانشی است در طرح و هدایت مصارف مرتع جهت تداوم تولید حداکثر علوفه و محصولات دامی که در شرایط محیطی معینی امکان پذیر است. مشروط بر آنکه به حفظ و اصلاح سایر منابع طبیعی شامل آب و خاک و حیات وحش کوچکترین خللی وارد نیاید. (شیدائی ، فرهنگ مرتع مرتعداری-1375)

مرتعداری عبارتست از اداره ی یک منبع قابل تجدید به منظور دستیابی به ترکیب بهینه ای از تولیداتی نظیر تولید محصولات دامی، تولید گیاهان دارویی، ایجاد مناطق تفرجی، تولید گیاهان صنعتی، حفاظت خاک، حیات وحش و شکار و … ( مصداقی، منصور، 1374، مرتعداری ایران. ص 10).

مرتعداری عبارت است از نظام اداره ی زمین در چهارچوب مشخصه های دانشی تحت عنوان علم مرتع.(هدی - 1975،کتاب مدیریت مراتع)

مرتعداری علم و هنری برای ایجاد تناسب بین استفاده های حاصل از مرتع که مورد توجه و نیاز جامعه است از طریق اداره ی اکوسیستم مرتع. (استودارت، اسمیت و باکس- 1975، کتاب مدیرت مرتع)

مرتعداری را علم و هنر برنامه ریزی و مدیریت مرتع به منظور بدست آوردن حداکثر محصول دامی با حفظ دوام منابع طبیعی می دانند.( والنتین ،1971)

مرتعداری را تجزیه و تحلیل و به کارگیری اطلاعات مربوط به ساختمان و اعمال اکوسیستم مرتعی تعریف می کنند. (کوک 1983)

مرتعداری عبارتست از اداره‌ی اکوسیستم مرتع به منظور بدست آوردن استفاده ی بهینه از منابع و تولیدات و سرویسهای آن با تاکید بر حفاظت آب و خاک و سرانجام محیط زیست (مقدم، محمدرضا، 1377، مرتع و مرتعداری).

مرتعداری را علم نگهداری و بهره برداری از مراتع به گونه‌ای که جامعه ی گیاهی به نحو مطلوب حفظ شود و به سایر منابع چون آب، خاک و غیره زیانی وارد نشود، می‌دانند(پازوکی،منوچهرع 1380، مرتع، ص 5).

مدیریت مرتع مشتمل بر اداره کردن و اعمال نظر در جهت دستیابی به نتایج مطلوب در رابطه با حیوان، گیاه، زمین یا درآمدهای اقتصادی می‌باشد (کوچکی، عوض، 1372، مدیریت چرا در مراتع، ص 1).

همانگونه که مشاهده می‌شود در ابتدائی ترین مفاهیم مربوط به مرتع و مرتعداری اتفاق نظر وجود ندارد، ورود به بحثهای جدی تر در خصوص مرتع و خصوصا تحقیقات مرتع، پذیرش تعریفی مناسب و مستند به دلایل علمی را ضروری می‌سازد.

جهت درکی جامع توجه به اشتراکات بین تعاریف می‌تواند راهگشا باشد،  اداره و مدیریت عرصه مراتع به منظور نوعی استفاده از این اراضی در اکثر تعاریف ارائه شده در خصوص مرتعداری مستتر است، در خصوص نوع استفاده اتفاق نظر وجود ندارد، شیدائی (1375) تولید حداکثر علوفه و محصولات دامی و والنتین دستیابی به حداکثر محصولات دامی 1971 را هدف اصلی می داند، مصداقی، 1374 دستیابی به اهدافی چندمنظوره، استودارت  و همکاران تمام  توجهات  و نیازهای جامعه از مرتع و مقدم 1377، استفاده بهینه از منابع و تولیدات و سرویسهای مرتع را از اهداف این فعالیت برشمرده اند.

در مجموع می‌توان گفت بر اساس مجموع نظرات ارائه شده "مرتعداری علم اداره پایدار اکوسیستم های مرتعی به منظور تامین انتظارات جامعه" از این اراضی است، از گذشته‌ای دور نیازهای جامعه صرفا در محدوده تولید حداکثری علوفه و گوشت معنی می‌یافت، امروزه شاید تلفیقی از گزینه اول و انتظارات دیگر نظیر مدنظر باشد و بلطبع در آینده بر حسب نیاز جامعه توجهات و انتظارات جدیدی مطرح خواهد بود.

ذکر این نکته ضروریست اداره یک اکوسیستم به عنوان مرتع مبنای تعریف است (و بباید باشد)، نه نوع کاربری، ممکن است مرتعی بصورت چراگاه اداره شود و یا در جهت پرورش زنبور عسل و مرتعی به عنوان زیستگاه حیات وحش، مدیریت در تمام موارد ذکر شده نیازمند شناخت درستی از اکوسیستم مرتعی و مدیریت متناسب با نوع کاربری است.

اهداف مرتعداری

1- افزایش پوشش گیاهی مناسب در مرتع.

2- افزایش قدرت تولید علوفه و حفظ تولید.

3- افزایش بازده نگهداری آب در مرتع و جلوگیری از فرسایش.

4- افزایش عملکرد کمی و کیفی محصولات دامی.

5- افزایش بازده اقتصادی.

اهمیت مرتعداری

با یادگیری راه های بهره برداری صحیح از مراتع،‌ وضعیت پوشش گیاهی آنها بهتر شده و درنتیجه هنگام بارندگی از ایجاد رواناب کاسته شده و آب فرصت کافی برای نفوذ را پیدا می کند، سفره های آب زیرزمینی تغذیه شده و چشمه ها و قنات های روستاها پرآب می گردند. با نفوذ آب دیگر سیلاب به وجود نمی آید و به تبع آن از بسیاری از خسارات مالی و جانی جلوگیری به عمل می آید. علاوه بر موارد ذکر شده محصولات دارویی،‌ خوراکی و صنعتی برای بهره برداران زیاد خواهند شد و عواید دیگر که برای بهره برداران دربر خواهد داشت.

حال با دانستن اهمیت مرتعداری لازم است که تمام بهره برداران مراتع با روش های درست نگهداری و استفاده از مراتع که در قالب طرح های مرتع داری عنوان می گردد، آشنا شوند.

منابع

مرتع و مرتعداری، دکتر محمد رضا مقدم، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ چهارم 1386

مرتعداری در ایران، دکتر منصور مصداقی، انتشارات آستان قدس رضویی، چاپ اول 1372

مراتع مسائل و راه حل های آن در ایران، دکتر پرویز کردوانی، دانشگاه تهران، چاپ سوم 1381

مرتع و مرتعداری، مهندس منوچهر عابدی، مؤسسه فرهنگی همسایه چاپ اول 1374

آشنایی با مرتع و مرتعداری، مهندس سعید جفایی، انتشارات اداره کل ترویج ؛ معاونت ترویج و مشارکت مردمی، چاپ اول 1372

بروشور مرتع، سازمان جنگل ها و مراتع و آبخیزداری کشور؛ دفتر ترویج و مشارکت مردمی، 1383

مدیریت چرا در مراتع، جان . اف والنتاین، ترجمه؛ مهدی نصیری محلاتی – عوض کوچکی- محمد بنایان اول- علی کلاهی اهری، چاپ اول 1372

هادی کریمی،مرتعداری،انتشارات دانشگاه تهران( 1369)