بررسی حقوقی ریزگردها از منظر آلودگی های فرامرز با نگاهی گذرا به وضعیت ایران

بررسی حقوقی ریزگردها از منظر آلودگی های فرامرز با نگاهی گذرا به وضعیت ایران
سید محمد حسینی

چکیده:
در دهه های اخیر، توسعه شهرها و افزایش جمعیت انسانی و تغییرات اقلیمی و وقوع خشکسالی های مداوم و بلند مدت، باعث به وجود آمدن مسایل زیست محیطی و آلودگی های فراوان شده است. برخی از این نوع آلودگی ها دارای خصیصه فرامرزی هستند. بدین سبب امروزه حفاظت از محیط زیست، حوزه ی نسبتًا نوینی برای مقررات بین المللی به شمار می آید. حقوق بین الملل جهت پاسخگویی به مسایل و مشکلات زیست محیطی جهان و حل حقوقی آنها، اقدام به وضع قواعد و مقرراتی کرده که این امر، باعث پیدایش شاخه ای در حقوق بین الملل به نام حقوق بین الملل محیط زیست شده که یکی از جدیدترین شاخه های حقوق بین الملل می باشد. یکی از انواع آلودگی های فرامرزی پدیده ریزگردها یا همان گرد و غبار است، که عمدتاً منطقه­ای و بعضاً از قاره ای به قاره دیگر منتقل می شود. از عوامل اصلی ایجاد این گونه توفان ها، فرسایش زمین می باشد. پدیده گرد و غبار که در زمره آلودگی های از راه دور طبقه بندی می شود، از جمله موضوعاتی است که در حقوق بین الملل محیط زیست از جنبه آلودگی های فرامرزی بررسی می شود.

کلیدواژگان:
حقوق محیط زیست، آلودگی فرامرزی، ریزگرد، مسئولیت بین المللی

منبع : فصلنامه محیط زیست ، شماره 52

دانلود فایل pdf متن کامل مقاله در ادامه مطلب

برای مشاهده سایر مقالات زیست محیطی این وب اینجا کلیک نمایید .

اکوتوریسم سازگار با حفاظت از محیط زیست و پایداری منابع طبیعی

اکوتوریسم سازگار با حفاظت از محیط زیست و پایداری منابع طبیعی

عیوض عبدالهی

چکیده :
گردشگری از قدیم با انگیزههای متفاوت صورت میگرفت. در ایران گردشگری به معنای امروزی از دهه 1330 آغاز شد، بومگردی سبب رشد شخصیت و ارتقاء معرفت از فرهنگها میگردد. اسلام نیز سیر در طبیعت را تفکری برای اهل علم میداند. از جمله شاخههای گردشگری اکوتوریسم است. که از دهه 1970 وارد ادبیات جهان شده هر سال هم در مقایسه با گردشگری دو برابر رشد دارد و به معنای سفرهای مسوولانه و هدفمند به طبیعت است. در میان گزینههای مختلف گردشگری ، بومگردی با حفظ محیط زیست ، التزام به توسعه جوامع و احترام به ویژگیهای فرهنگی از جمله گزینهای است که بیشترین سازگاری با مفهوم پایداری را دارد. ازابعاد اکوتوریسم می توان دامنه نوردی، توریسم کوچ ، طبیعت درمانی ، ورزشهای ساحلی، شکار و از جاذبه های طبیعی کشور به قله های مرتفع، دریاچه ارومیه، جنگلهای شمال، رودخانهها، آبهای معدنی و … اشاره نمود، حفظ تنوع زیستی، مشارکت در تامین رفاه اجتماعی از اهداف اکوتوریسم میباشد، همچنین کمک به اقتصاد محلی و ترویج فرهنگ زیست محیطی از اثرات مثبت اکوتوریسم و آلودگی ، تخریب محیط و نابودی گونه های جانوری و گیاهی از اثرات منفی آن میباشد. برای حفظ اکوتوریسم پایداری آن بایستی مد نظر باشدکه با سازماندهی، برنامه ریزی درست، مشارکت مردم محلی و آموزش می توان به آن رسید. سازمان محیط زیست برای تحقق اصل پنجاه قانون اساسی در راستای توسعه پایدار وظایف دشواری دارد. بررسی اجمالی اکوتوریسم از اهداف تحقیق و نبود متولی مخصوص و ضعف مدیریت از یافته های آن است.

کلمات کلیدی :
گردشگری در طبیعت ، اکوتوریسم ، پایداری اکوتوریسم ، حفاظت از محیط زیست و اثرهای طبیعی، پایداری جوامع محلی

دانلود فایل pdf متن کامل مقاله در ادامه مطلب

برای مشاهده سایر مقالات زیست محیطی این وب اینجا کلیک نمایید .

پارک ملی یلو استون

پارک ملی یلوستون در ۱ مارس ۱۸۷۲ به وسیله کنگره ایالات متحده آمریکا و به عنوان یک پارک ملی در ایالت وایومینگ بنا نهاده شد و سپس در ایالت‌های مونتانا و آیداهو گسترش یافت.این پارک نخستین پارک ملی جهان محسوب می‌گردد و شهرتش را مدیون حیات وحش و ویژگی‌های انرژی زمین ګرمایی خود و به خصوص جلوه محبوب آن، آبفشان الد فیثفول است. این پارک ملی دارای اکوسیستم‌های متنوعی است ولی جنگل‌های کوهستانی اکوسیستم غالب را شکل می‌دهد.

بومیان آمریکا بیش از ۱۱٬۰۰۰ سال پیش در منطقه یلوستون زندگی می‌کردند.این منطقه در اوایل سده ۱۹ میلادی در جریان سفرهای لویس و کلارک کشف شد، گذشته از این مردان کوهستان (mountain men) در میانه سده ۱۹ میلادی بازدیدهایی را از منطقه داشتند ولی سازماندهی یلوستون تا دهه ۱۸۶۰ عملی نشد.بعد از تاسیس پارک مسئولیت نگهداری از آن به ارتش ایالات متحده سپرده شد، مدیریت پارک تا سال ۱۹۱۷ در اختیار ارتش باقی‌ماند و در آن سال به سازمان تازه تاسیس پارک‌های ملی منتقل گردید.صدها بنا در این منطقه ساخته شدند که به واسطه اهمیت تاریخی یا معماری مورد حفاظت قرار دارند، همچنین محققین بیش از ۱٬۰۰۰ محدوده باستانی را در محدوده پارک کشف کرده و مورد مطالعه قرار دادند.

---

پارک ملی یلواستون              

این پارک در امریکا نخستین پارک ملی جهان و شگفت انگیز ترین مناطق زمین محسوب می‌گردد که شهرتش را مدیون حیات وحش و ویژگی‌های انرژی زمین‌گرمایی خود و به خصوص جلوه محبوب آن، آبفشان الد فیثفول است که فوران های آن ، هر ۶۰ تا ۹۰ دقیقه چند هزار لیتر آب داغ را تا ارتفاع ۳۰ تا ۶۰ متری به هوا پرتاب می کند در یلواستون بیش از 10 هزار نمونه از پدیده‌های زمین ـ گرمایی (چشمه‌های آب گرم و...) یافت می‌شود که این تعداد بیش از نیمی از کل تعداد نمونه‌های این پدیده در جهان است. این پارک صاحب نیرومندترین آبفشان‌های دنیاست، حدوداً 300 آبفشان که دو سوم کل آبفشان‌های کره زمین است.

این پارک  9 هزار کیلومتر مربع مساحت دارد نام این پارک از سنگ‌های زرد رنگی گرفته شده است که در دره‌ بزرگ یلواستون، بر اثر فرسایش ناشی از رودخانه یلواستون در طول هزاران سال به وجود آمده است،. این سنگ‌‌ها به خاطر وجود ترکیبات آهن به این رنگ درآمده‌اند وبه خاطر فعالیت‌های زمین ـ گرمایی در بسیاری از نقاط پارک بوی گوگرد به مشام می‌رسد.

چگونگی فرایندابفشان الد فیثفول

آبهای سطحی که به تدریج در شکاف یا مجرای آبفشان وارد می‌شود، هر قدر که پایینتر می‌رود چون درجه حرارت زمین بیشتر می‌گردد لذا درجه حرارت آب نیز زیادتر می‌گردد تا بالاخره به نقطه‌ای می‌رسد که قسمتی از آب بخار می‌شود. بخار آب حاصله با ازدیاد حجم و فشار همراه بوده و به ناچار بر ستون آبی فوقانی خود فشار وارد می‌آورد، در این صورت آب به شکل فواره‌ای به خارج رانده می‌شود و پس از بیرون ریختن آب عمل فوران متوقف گشته ، دوباره پس از حصول شرایط عمل فوق تکرار می‌گردد.

حیات وحش

از جمله گونه‌هایی که در آن زندگی می‌کنند می‌توان به بوفالوی آمریکایی، خرس گریزلی، خرس سیاه، گوزن شاخ‌چنگالی، آهوی آمریکایی، قوچ و شیر کوهی اشاره کرد

پوشش گیاهی.

در پارک ملی یلواستون بیش از 600 گونه درخت و گیاه یافت می‌شود که بسیاری از آن‌ها منحصر به همین منطقه هستند و در دیگر نقاط جهان یافت نمی‌شوند. پوشش گیاهی غالب منطقه، از درختان کاج کوهی تشکیل شده است

چشمه آب گرم پارک ملی یلو استون در امریکا

یکی از مناظر خیره کننده در پارک ملی یلو استون، چشمه آب گرم آنست. درون این چشمه آب گرم زیبا باکتری های مختلفی زندگی میکنند و تجمع آنها در سطوح مختلف باعث ایجاد رنگ های فوق العاده ای در اطراف چشمه شده است که انگار آب در رنگ های شگفت انگیزی نقاشی شده است

 بقیه در ادامه مطلب...   

بررسی خسارت های ناشی از گرد و غبار در بخش کشاورزی

بررسی خسارت های ناشی از گرد و غبار در بخش کشاورزی

(مطالعه موردی:استان خوزستان)

آزاده خمان

کارشناسی ارشد مهندسی منابع طبیعی - ارزیابی و آمایش سرزمین

کارشناس تغییرات اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست

چکیده :

گرد و غبار یکی از پدیده های جوی است که آثار و پیامدهای زیست محیطی نامطلوبی برجای می گذارد.طوفانهای گرد و غباری اثرات منفی را بر سلامت ، اقتصاد جامعه و محیط زیست داشته و منجر به خسارت های زیادی بر منابع انسانی، بخش های بهداشت، صنعت ،ترابری ، نظامی و خصوصا کشاورزی می شود. با توجه به اینکه ایران یکی از کانون های متاثر از ریز گردهاست و خسارات زیست محیطی و انسانی ناشی از این پدیده هر ساله گریبان گیر کشور ما می شود، باید به موضوع افزایش ریزگردها توجه خاصی مبذول گردد. زیرا وقوع این پدیده در چند سال اخیر در برخی استانها، علاوه بر اثرات اجتماعی و سلامت جامعه بر روی تولیدات بخش کشاورزی نیز تاثیر گذاربوده به نحوی که برآوردها نشان می‌دهد موجب ایجاد خسارتی در حدود  7 الی 17 میلیون تن در سال 88 به تولیدات زراعی و باغی گردیده است. در سال زراعی 90 ـ 89 به محصولات کشاورزی استان خوزستان شامل گندم آبی، گندم دیم، جو آبی، جو دیم، کلزا آبی و کلزا دیم بیش از 1882میلیارد ریال خسارت وارد شد و 468 هزار و 416 تن محصول کشاورزی از بین رفت. با وقوع خشکسالی و ایجاد طوفان های گرد و غبار و محدودیت کشت در 38 هزار هکتار از اراضی حوزه رودخانه کرخه در تابستان 91، 2 هزار میلیارد ریال به کشاورزی این حوزه خسارت وارد شد که این مسئله ارتزاق 70 هزار نفر از کشاورزان را تحت تأثیر قرار داده و تعدادی از کشاورزان نیز از روستاها مهاجرت کرده اند.  در این راستا شناخت ماهیت، منشاء و اثرات طوفانهای گرد و غباری در تعیین روشهای کنترل و اتخاذ تدابیر پیش گیرانه موثر واقع می شود. در این مقاله در مورد عوامل ایجاد کننده گرد و غبار ،خسارات  ناشی ازآن بربخش کشاورزی  در استان خوزستان و همچنین روشهای کنترل آن بحث گردیده است.

کلید واژه ها: طوفان گرد و غبار ، پیامدهای زیست محیطی ،کشاورزی، اقتصاد، خسارت

منبع : همایش ریزګردها، پایش، اثرات و راهکارهای مقابله با آن

سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور

بزودی فایل pdf در ادامه مطلب

تاثیر خشکسالیها بر تخریب پوشش گیاهی منطقه سیستان

تاثیر خشکسالیها بر تخریب پوشش گیاهی منطقه سیستان

سید محمود حسینی
حامد شفیعی
محمدرضا اختصاصی
سعید محتشم نیا 

چکیده:

امروزه استفاده از سامانههای اطلاعات جغرافیایی و تصاویر ماهواره ای از جایگاه ویژه ای در مطالعات مربوط به منابع طبیعی و محیط زیست برخوردار است. مقایسه تصاویر بدست آمده از یک دوره زمانی مشخص می تواند روند تغییرات هر منطقه را نشان دهد. منطقه سیستان در جنوب شرقی ایران شاهد چندین دوره خشکسالی در طی قرن اخیر بوده و خشکسالی سالهای 1999 تا 2006 را می توان وخیم ترین شرایط خشکی در طی 600 سال گذشته عنوان نمود، که آثار زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی زیادی را به دنبال داشته است. در این تحقیق با استفاده از تصاویر سنجنده TM سال 1998 که مربوط به زمان قبل از خشکسالی بوده و نیز تصاویر سنجنده ETM+ سال 2002 که در زمان خشکسالی برداشت شده است، تغییرات پوشش گیاهی سیستان به کمک شاخص گیاهی WDVI (Weighted Difference Vegetation Index) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که سطح پوشش گیاهی سیستان از 101 هزار هکتار در سال 1998 به 24 هزار هکتار در سال 2002 کاهش یافته که عمدتاً کاهش در سطح اراضی زراعی و حذف کشت و کار بوده و احیا پوشش گیاهی منحصر به مناطقی نظیر چاه نیمه، نیاتک، قرقری و مراتع قرق شده لورگ باغ به صورت جنگلهای دست کاشت و مناطق حفاظتی بوده است.
کلیدواژگان:
خشکسالی، سیستان، WDVI، پوشش گیاهی، TM، ETM+

بررسی نیرو های محرک انسانی موثر بر تغییرات کاربری سرزمین

بررسی نیرو های محرک انسانی موثر بر تغییرات کاربری سرزمین
(مطالعه موردی: روستاهای سیدمحله و دراسرا- تنکابن)
علی اکبر مهرابی
محمد محمدی
محسن محسنی ساروی
محمد جعفری
مهدی قربانی

چکیده:

جهت مدیریت منابع طبیعی و محیط زیست و برنامه ریزی برای کاربری سرزمین، تهیه نقشه های کاربری سرزمین و، همچنین، شناخت توان و استعداد سرزمین ضروری است. از طرفی، شناخت نیرو های محرک انسانی نیز در تغییرات کاربری سرزمین لازم است. پژوهشِ حاضر در دو روستای سیدمحله و دراسرا، از توابع شهرستان تنکابن، انجام گرفت. نخست نقشه های کاربری سرزمین مربوط به سال های 1366 و 1387، به ترتیب، با استفاده از تصاویر ماهواره ای TM و IRS تهیه شد. سپس، با استفاده از روش پیمایشی، نیرو های محرک انسانی موثر بر تغییرات کاربری زمین در روستا ی سیدمحله و دراسرا بررسی گردید. بر اساس نتایج این پژوهش، می توان بیان نمود که در روستای سیدمحله و دراسرا درصد زیادی از جنگل ها تخریب شده و جای خود را به زمین های مسکونی و کشاورزی داده است. مهم ترین عامل تغییر کاربری در روستای سیدمحله و دراسرا مشکلات اقتصادی مردم (درآمد کم و نداشتن پشتوانه مالی) و به صرفه نبودن فعالیت های کشاورزی است. رکود بازار ملک و قیمت زمین، در چند سال اخیر، مهم ترین نیروی بازدارنده تغییرات کاربری سرزمین است که می توان با تدوین قانونی کارآمد در خصوص کاربری زمین و با حمایت (حمایتِ دولت) از کشاورزان و باغداران از تغییرات شدید کاربری اراضی در منطقه جلوگیری کرد. توریستی بودن منطقه، افزایش قیمت زمین، و بیکاری نیز جزو عوامل مهمی است که سبب تشدید تغییرات کاربری سرزمین، تخریب جنگل ها، و تبدیل آن ها به زمین های کشاورزی شده است.

کلیدواژگان:
جنگل، کاربری سرزمین، نیرو های محرک انسانی، قیمت زمین، تنکابن
منبع : فصلنامه مرتع و آبخیزداری، سال شصت و ششم، شماره 2 - تابستان 1392
فصلنامه دارای رتبه علمی - پژوهشی

دانلود فایل pdf متن کامل مقاله در ادامه مطلب

برای مشاهده سایر مقالات زیست محیطی این وب اینجا کلیک نمایید .

 

پایداری زیست محیطی در فضاهای باز شهری: ارزیابی کیفی محلات مسکونی در تبریز

پایداری زیست محیطی در فضاهای باز شهری

 ارزیابی کیفی محلات مسکونی در تبریز

سید باقر حسینی

راضیه رضا زاده

محمد باقری

حمید رضا عظمتی

عبدالحمید قنبران

چکیده :

یکی ازراهبردهای طراحی شهری پایدار، تاکید بر فضاهای  بازشهری است.هدف تحقیق حاضر،معرفی پایداری زیست محیطی درفضاهای باز شهری وارزیابی سه محله مسکونی در تبریز است. برای این کار پنج معیار اصلی وشاخص های فرعی آن ها برمبنای طراحی شهری پایدار( تحرک، انرژی، شکل فضایی،محیط زیست،طراحی وتوسعه) برای ارزیابی تعریف شدند.محلات انتخابی به روش پیمایش میدانی وبر اساس متغیر فاصله ای امتیازدهی شده و به صورت مقایسه ای ارزیابی وتحلیل شدند. براساس یافته های تحقیق، محله تاریخی مقصودیه در معیارهای تحرک، انرژی  و طراحی وتوسعه بالاترین امتیاز را کسب کرد. طرح ارگانیک ، بافت احیا شده، شبکه معابر وبناهای فشرده ،نزدیکی به مراکز شهری، برخورداری از خدمات محله ای، شبکه ارتباطی پیوسته ،فضاهای شهری پیاده و وابستگی کمتر به اتومبیل ، حفظ وباززنده سازی بناهاو فضاهای با ارزش ،استفاده مجدد از مصالح بومی  و سازگار با محیط زیست وتوجه به اقلیم محلی از مهم ترین مولفه های کالبدی این محله است.محله نوساز رشدیه، ساخته شده بر اساس اصول طراحی شهری ودارای فضاهای باز سرسبز،تنوع زیستی، چشم اندازها و منابع طبیعی وکیفیت های بصری، در معیار محیط زیست بالاترین امتیاز را کسب کرد.همین محله با ویژگی هایی چون خود اتکایی ، اختلاط کاربری های مختلف، جمعیت پذیری بالا و وجود فضاهای متنوع عمومی، درمعیار شکل فضایی، بالاترین امتیاز را کسب کرد و با فاصله اندکی پس از آن محله مقصودیه قرارگرفت. مجتمع آپارتمانی گلپارک - از بافت های سکونتی رایج با فضاهای شهری فاقد طراحی و دارای معضلات زیست محیطی - در معیار های پنج گانه امتیاز پایینی کسب کرد. نتیجه گیری  تحقیق آن است که بیشترفضاهای محله ای نوساز، فاقد طراحی شهری پایدار بوده وبه لحاظ زیست محیطی پاسخ گوی نیازها و علایق ساکنان نیستند.از این رو راهبردهای آسایش حرارتی، نوروتابش ودید،آسایش درپناه باد، آسایش صوتی و ارتقای کیفیت محیط و منظر محله، از طریق راهکارهای نوینی چون پیاده راه وباغ راه ، سبزراه وپل سبز، محله پیاده مدار، مسیر دوچرخه سواری واسکیت ، حمل ونقل عمومی ، بوستان های محله ای وهمسایگی ، ایستگاه های سلامت ومحیط زیست می توانند به پایداری زیست محیطی در محلات شهری  کمک کنند.

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

منبع : فصلنامه علوم و تکنولوژی محیط زیست - دوره 11 - شماره 4 - زمستان 1388 - صفحه 173 تا 184

دانلود فایل pdf متن کامل مقاله در ادامه مطلب

برای مشاهده سایر مقالات زیست محیطی این وب اینجا کلیک نمایید .

بررسی تطبیقی وضعیت حقوقی آلودگی صوتی در ایران و جهان

بررسی تطبیقی وضعیت حقوقی آلودگی صوتی در ایران و جهان

فرهاد دبیری

پروین نصیری

نوشین آهنربای

چکیده :

آلودگی صوتی یکی از معضلات فعلی شهر های بزرگ از جمله کلان شهر تهران می باشد که اثرات زیان باری بر سلامت جسمی و روحی افراد جامعه دارد. در برخی کشورهای بزرگ تدابیر قانونی برای کنترل و رفع آلودگی صوتی صورت گرفته است. از آن جا که تاکنون در خصوص وضعیت حقوقی آلودگی  صوتی در ایران تحقیقی انجام نیافته است، بررسی تطبیقی وضعیت حقوقی آلودگی صوتی چند کشور انتخابی با ایران می تواند زمینه مناسبی برای یافتن کاستی ها و مشکلات موجود برای کنترل آلودگی صوتی در ایران و کلان شهر تهران باشد. این مقاله با  هدف شناسایی این  کاستی ها از طریق بررسی وضعیت حقوقی آلودگی صوتی در ایران و مقایسه آن با چند کشور دیگر دنیا انجام گرفته است تا با استفاده از این یافته ها زمینه برای تدوین پیش نویس قانون نحوه جلوگیری از آلودگی صوتی که درقالب یک قانون مستقل در بر گیرنده تمام منابع آلاینده صوتی با ضمانت اجرایی کافی باشد مهیا گرد.

کلیدواژگان : آلودگی صوتی؛ وضعیت حقوقی؛ قوانین و مقررات

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

منبع : فصلنامه علوم و تکنولوژی محیط زیست - دوره 12 - شماره 3 - پاییز 1389 - صفحه 1 تا 12

دانلود فایل pdf متن کامل مقاله در ادامه مطلب

برای مشاهده سایر مقالات زیست محیطی این وب اینجا کلیک نمایید .

بررسی شاخص های کیفیت آب رودخانه بابلرود

چکیده پایان نامه کارشناسی ارشد

آلودگی های زیست محیطی

بررسی شاخص های کیفیت آب رودخانه بابلرود

معصومه پوراصغر

چکیده

پایش کیفی آب نقش مهمی در مدیریت پایدار اکوسیستم های رودخانه ای دارد. تغییرات زمانی و مکانی رودخانه متاثر از فعالیت های انسانی و کاربری های اراضی حاشیه رودخانه می باشد. ارزیابی کلی کیفیت آب با توجه به اینکه استانداردهای متفاوتی برای کاربردهای مختلف آب بکار گرفته می شود کار چندان آسانی نمی باشد. شاخص کیفیت آب(WQI) به عنوان ابزاری ساده و قابل فهم جهت تعیین کیفیت و کاربرد بالقوه آب برای مدیران و تصمیم گیران می باشد.

رودخانه بابلرود واقع در شمال ایران یکی از رودخانه های مهم از نظر آبزیان و مصارف کشاورزی بوده که به دلیل توسعه شهری و صنعتی در سالیان اخیر دچار افت کیفیت شده است.
در این تحقیق، با نمونه برداری و آنالیز کمی و کیفی آب رودخانه بابلرود و محاسبه شاخص های کیفیت آب، وضعیت کیفی رودخانه مورد بررسی قرار گرفت. نمونه برداری در طول یک سال از مهر ماه 85 تا شهریور 86 انجام گرفت و پارامتر های درجه حرارت، pH، EC، رنگ، کدورت، مواد جامد محلول، مواد جامد معلق، DO،COD، BOD₅، NO₃^-و PO₄^-، کلی فرم مدفوعی و کلی فرم کل اندازه گیری شد.

نتایج بدست آمده نشان داد که میانگین مقادیر اکسیژن محلول، BOD₅ و COD دربین ماه های سال و بین ایستگاه های مختلف، اختلاف معنی داری دارند(05/0>P). مقادیر این پارامترها در فصل سرد سال با افزایش دبی رودخانه وضعیت کیفی بهتری داشته اند. همچنین ایستگاههایی که در محدوده شهرها یا بعد از شهرها واقع شده بودند مقادیر بالاتری از پارامترهای فوق را نشان داده اند. pH، کدورت، TSS و TDS در بین ایستگاه ها اختلاف معنی داری نشان نداده ولی در بین ماههای سال دارای اختلاف معنی داری بوده اند(05/0>P).   در بررسی کیفی آب با استفاده از شاخص های مختلف بکار گرفته شده اکثر ایستگاه ها در وضعیت متوسط و بد قرار داشتند. شاخص NSFWQI و شاخص موضوعی به دلیل استفاده از تعداد پارامترهای بیشتر و تاثیر فاکتور وزنی پارامترها نتایج قابل قبول تری ارائه نمودند.  

منبع : دانشګاه صنعتی اصفهان-دانشکده منابع طبیعی-ګروه محیط زیست

استاد راهنما : دکتر نورالله میرغفاری

پهنه بندی آلودگی به فلزات سنگین در خاک های منطقه همدان

پهنه بندی آلودگی به فلزات سنگین در خاک های منطقه همدان
الهه موسوی

چکیده

خاک سپهر یک مرکز تجمع مهم برای آلاینده ها است و آلاینده های منتشره، شامل منابع مختلفی مثل گازهای خروجی از وسایل نقلیه، پسماندهای صنعتی،رسوب گرد و غبار و مواد معلق در اتمسفر، احتراق زغال سنگ و رسوب دیگر آلاینده هامی باشد. مهمترین آلاینده های خاک شامل فلزات سنگین،بارشهای اسیدی و مواد آلی می باشند که از این میان فلزات سنگین به واسطه طبیعت غیر قابل تجزیه،سمیت زیاد،اثرات تجمعی و سرطان زایی مورد توجه می باشند. لذا بررسی توزیع غلظت عناصر سنگین جهت پایش آلودگی خاک و حفظ کیفیت محیط زیست ضروری است.

این تحقیق با هدف تهیه نقشه توزیع مکانی غلظت فلزات سنگین مس، کروم،آرسنیک و آنتیموان و محاسبه غلظت زمینه ژئوشیمیایی و فاکتور آلودگی انجام شد. با استفاده از روش نمونه‌برداری سیستماتیک تصادفی طبقه بندی شده 286 نمونه خاک سطحی (20-0 سانتیمتری) از منطقه ای به وسعت19547 کیلومتر مربع جمع آوری گردید و غلظت کل عناصر، خصوصیات خاک شامل pH، ماده آلی، در صد رس، سیلت و شن در آنها اندازه‌گیری شد. برای پهنه بندی غلظت فلزات سنگین از تکنیک های زمین آمار و GIS و روش‌ های کریجینگ، معکوس وزنی فاصله و توابع شعاع پایه استفاده گردید، سپس نتایج حاصل از این روش ها با استفاده از تکنیک جک نایف و شاخص های میانگین مطلق خطای تخمین، جذر میانگین مربعات خطای تخمین و شاخص تطابق مقایسه شدند و روش کریجینگ برای تهیه نقشه های توزیع فلزات سنگین انتخاب شد. نقشه پهنه بندی غلظت فلزات آنتیموان، مس و کروم با استفاده از روش کریجینگ معمولی و مدل نمایی و فلز آرسنیک با استفاده از روش کریجینگ معمولی و مدل کروی، تهیه شد. همچنین برای تهیه نقشه‌های احتمال افزایش غلظت فلزات از غلظت مبنا، ساختار مکانی متغیرها و اعتبار واریوگرام مربوط به هر کدام از فلزات سنگین بررسی شده و در نهایت بهترین مدل و مناسبترین روش پهنه بندی انتخاب شد. غلظت زمینه ژئوشیمیایی با استفاده از میانه داده های فلزات سنگین و شاخص توزیع زمین شیمیایی، به تفکیک سنگ بسترهای مختلف محاسبه شد. سپس با استفاده از نتایج شاخص توزیع زمین شیمیایی ، فاکتور آلودگی و شاخص زمین انباشتگی فلزات برای تعیین میزان آلودگی بدست آمد. 

تجزیه و تحلیل نقشه پهنه بندی فلزات سنگین مورد مطالعه با توجه به نقشه کاربری اراضی و ساختار زمین شناسی   نشان داد که عناصر آرسنیک، آنتیموان، مس و کروم منشأ زمین شناسی دارند. در عین حال فاکتور آلودگی عناصر آرسنیک، مس و کروم، فعالیت های کشاورزی را عامل تجمع بیشتر این عناصر در اراضی کشاورزی معرفی می کند. بررسی نقشه پهنه بندی غلظت فلزات سنگین و نقشه زمین شناسی نشان داد که طبقات سنگ بستر ماسه سنگ، سنگ آهک، شیل و آذرین و دگرگونی عامل اصلی بالا بودن غلظت فلزات سنگین خاک در منطقه مطالعاتی می باشد.

توزیع مکانی کادمیوم، روی و وانادیوم در خاک سطحی و تجمع آنها در تعدادی از محصولات زراعی استان همدان

چکیده پایان نامه کارشناسی ارشد

آلودگی های زیست محیطی

توزیع مکانی کادمیوم، روی و وانادیوم
 در خاک سطحی و تجمع آنها در تعدادی از محصولات زراعی
استان همدانامین گلشاهی

چکیده :نگرانی جهانی در رابطه با سمیت فلزات سنگین در محیط زیست وجود دارد. آلودگی خاک به عناصر سنگین می ­تواند به طور مستقیم و غیرمستقیم بر سلامتی موجودات زنده اثر گذارد. با افزایش غلظت فلزات در خاک، احتمال ورود آن­ها به گیاهان نیز افزایش می  یابد. در نتیجه، تجمع آن­ها به خصوص در محصولات کشاورزی برای سلامتی انسان مخاطره ­آمیز خواهد بود.

هدف از این مطالعه، تعیین توزیع مکانی کادمیوم، روی و وانادیوم در خاک سطحی استان همدان، ارزیابی وضعیت آلودگی این فلزات در خاک و تعدادی از محصولات کشاورزی و بررسی ریسک ناشی از عناصر سنگین موجود در گیاهان مصرفی کشت شده در اراضی کشاورزی می  باشد.

بدین منظور با استفاده از روش نمونه­ برداری سیستماتیک تصادفی، نمونه ­های خاک سطحی (cm 20ـ0) برداشت گردید و غلظت عناصر سنگین و برخی از پارامترهای خاک از جمله pH، EC، درصد ماده آلی و درصد شن، درصد سیلت و درصد رس تمامی نمونه­ ها آنالیز شد. با استفاده از تصاویر ماهواره­ای نقاط نمونه ­برداری خاک واقع بر روی اراضی کشاورزی تعیین گردید و نمونه­ های گیاهان سیب زمینی (غده)، گندم، جو و ذرت (بذر) و یونجه (اندام هوایی) برداشت شد.

دقت روش­های کریجینگ با مدل­های مختلف با استفاده از خطای قدرمطلق میانگین و خطای بایاس میانگین مقایسه شد و روشی که دارای بالاترین میزان دقت بود برای تهیه نقشه فلزات سنگین خاک مورد استفاده قرار گرفت. غلظت زمینه برای کادمیوم و وانادیوم با استفاده از پارامتر میانه و برای فلز روی با استفاده از شاخص توزیع زمین شیمیایی محاسبه شد و وضعیت آلودگی خاک با استفاده از شاخص بار زمین شیمیایی تعیین گردید. فاکتور انتقال فلزات سنگین از خاک به گیاه نیز برای تعیین میزان انباشتگی آن­ها در گیاهان زراعی محاسبه شد. پتانسیل ریسک سلامتی در ارتباط با عناصر سنگین محصولات زراعی (گندم و سیب زمینی) نیز با استفاده از شاخص ریسک سلامتی، ارزیابی گردید.

نتایج نشان داد که غلظت عناصر مورد مطالعه در خاک استان همدان در دامنه طبیعی قرار دارد و کمتر از حداکثر غلظت مجاز با توجه به سمیت آن­ها برای گیاه می  باشد. میزان کادمیوم، روی و وانادیوم گیاهان نیز پایین­تر از حد سمیت آن­ها در گیاهان است. برای پهنه­ بندی فلزات سنگین خاک، کریجینگ گسسته با مدل نمایی برای کادمیوم و وانادیوم و کریجینگ ساده با مدل گوسی برای فلز روی، دارای بالاترین میزان دقت در بین روش­های کریجینگ بودند. روی  هم­گذاری توزیع مکانی فلزات سنگین خاک با نقشه­ های زمین شناسی و کاربری اراضی نشان داد که کادمیوم منشأ زمین شناسی و کشاورزی دارد. برای فلز روی علاوه بر ماده مادری خاک، فعالیت­های کشاورزی در غنی شدن خاک منطقه به این عنصر نقش به  سزایی داشته است. برای وانادیوم عامل اصلی که غلظت این عنصر را کنترل می­کند، زمین شناسی منطقه می­باشد. براساس شاخص بار زمین شیمیایی به جز تعداد 10 نمونه خاک که از نظر کادمیوم آلوده و بر روی اراضی کشاورزی واقع بودند، آلودگی خاک به فلزات سنگین وجود ندارد. بالاترین مقدار فاکتور انتقال نیز مربوط به کادمیوم در گیاه سیب زمینی می­ باشد.

منبع : دانشګاه صنعتی اصفهان-دانشکده منابع طبیعی-ګروه محیط زیست

استاد راهنما : دکتر نورالله میرغفاری

حذف کروم ازمحلول های آبی بااستفاده اززیتوده جلبک سبز سندسموس کوادریکوادا

چکیده پایان نامه کارشناسی ارشد

آلودگی های زیست محیطی

حذف کروم ازمحلول های آبی بااستفاده اززیتوده جلبک سبز سندسموس کوادریکوادا

(Scenedesmus quadricauda)

رقیه شکری خوبستانی

چکیده

افزایش سریع جمعیت جهان و صنعتی شدن نقش بسیار مهمی در آلودگی اکوسیستم­ های آبی و خشکی توسط فلزات سنگین دارند. در بین فلزات سنگین، آلودگی فلز کروم در سال­های اخیر به دلیل اثرات مضر بر موجودات زنده و اکوسیستم بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است. کروم شش و سه ظرفیتی دو شکل پایدار از کروم در طبیعت می ­باشند که عموماً در پساب صنایعی مانند آبکاری، دباغی چرم، رنگ و نگهداری چوب، آلیاژ و فلزکاری، شیشه، پارچه و نساجی، فیلم و عکاسی یافت می­شوند. روش­های مختلفی مانند ترسیب شیمیایی، تبادل یونی، فیلتراسیون غشایی، اسمز معکوس و جذب برای حذف فلزات سنگین مورد استفاده قرار می­گیرد. در سال­های اخیر، فرآیند جذب زیستی به عنوان روش موثر و اقتصادی برای حذف یون­ های فلزی مورد توجه قرار گرفته است.

جذب زیستی روشی است که از مواد طبیعی با منشأ زیستی مختلف از جمله باکتری­ ها، قارچ ­ها، جلبک­ ها، پسماند ­های کشاورزی و صنعتی به عنوان جاذب­ زیستی استفاده می­ شود.

در این مطالعه، از زیتوده خشک ریز جلبک سبز سندسموس کوادریکوادا (Scenedesmus quadricauda)، برای جذب کروم سه و شش ظرفیتی از محلول­های آبی و پساب صنعتی به دو روش تعادلی و ستونی استفاده شد. برخی از ویژگی­های فیزیکی، شیمیایی و مورفولوژی جاذب به کمک آنالیز عنصری، طیف ­سنجی مادون قرمز و میکروسکوپ الکترونی روبشی تعیین شدند. پارامتر­های مختلف موثر بر میزان جذب مانند زمان تعادل، pH، غلظت اولیه محلول فلزی و میزان جاذب مورد بررسی قرار گرفت.

نتایج نشان داد زمان تعادل برای کروم سه و شش ظرفیتی 120 دقیقه می­باشد. بررسی سینتیک جذب نیز نشان­ دهنده برازش بهتر سینتیک شبه مرتبه دوم برای جذب یون­های فلزی مذکورتوسط زیتوده جلبک بود. حداکثر جذب فلز کروم (III) در6 =pH   و برای کروم (VI)در 1= pH به دست آمد.

بررسی­ داده­ ها با هم­ دماهای جذب نشان داد که فرآیند جذب کروم (III) توسط جاذب با مدل لانگمویر و مدل ردلیچ – پترسون نسبت به مدل فروندلیچ برازش بهتری دارد. جذب کروم (VI) با جاذب از مدل ردلیچ – پترسون و فروندلیچ تبعیت بیشتری داشت. حداکثر جذب پیشنهادی مدل لانگمویر برای کروم (III) و (VI)، 47/58 و51/46 میلی گرم بر گرم بود. با افزایش مقدار جاذب از 2/0 به 10 گرم در لیتردر غلظت 100 میلی گرم در لیتر، درصد جذب برای کروم (III) از 03/30 به 40/96 درصد و برای کروم (VI) از 67/7 به 12/64 درصد افزایش پیدا کرد. جاذب کارایی جذب 30 درصد (3/63 میلی­گرم بر گرم) یون­های محلول کروم (III) و 13 درصد (5/25 میلی­گرم بر گرم) یون­های محلول کروم (VI)داشت.

نتایج آزمایشات ستونی نشان داد که احیاء جاذب با اسید نیتریک و NaOH امکان­پذیر می­باشد. احیاء جاذب برای کروم (III) قابلیت احیاء بالایی بیش از 85 درصد با اسید نیتریک 1/0 مولار نشان داد اما برای کروم (VI) به کار­گیری باز به عنوان محلول شویشی نسبت به اسید کارایی بالاتری را در وا­جذب نشان داد.

منبع : دانشګاه صنعتی اصفهان-دانشکده منابع طبیعی-ګروه محیط زیست

استاد راهنما : دکتر نورالله میرغفاری

ارزیابی آلودگی صوتی شهر اصفهان

چکیده پایان نامه کارشناسی ارشد

آلودگی های زیست محیطی

ارزیابی آلودگی صوتی شهر اصفهان

سپیده دانش

چکیده

آلودگی­ صوتی­ یکی­ از­ مهم­ترین مشکلات­ زیست­ محیطی درکلان شهرها است که­ در ­ابعاد­ مختلف­ روانی و جسمی، سلامتی انسان را به­ مخاطره­ می­اندازد.
هدف از انجام این تحقیق، ارزیابی تغییرات زمانی و مکانی آلودگی صوتی در منطقه مرکزی شهر اصفهان وتهیه نقشه پهنه بندی آلودگی صوتی در این مناطق می­باشد. در این مطالعه، 10 ایستگاه با کاربری­های مسکونی، تجاری، مسکونی - تجاری و تاریخی - تفریحی انتخاب و پارامترهای صوتی آنها در دو نوبت از شبانه روز (10صبح و 17 بعدازظهر)در طی سه فصل زمستان، بهار و تابستان به وسیله دستگاه صوت سنج بروئل و کجایر مدل 2230 اندازه ­گیری شد.

بیشترین آلودگی صوتی متعلق به ایستگاه واقع در خیابان عبدالرزاق به میزان 5/76 دسی­بل و کمترین آن متعلق به پارک هشت بهشت به میزان 5/54 دسی­بل بود. در این تحقیق بطور میانگین بیشترین آلودگی صوتی متعلق به کاربری مسکونی - تجاری(مخلوط)   با تراز معادل صوت6/71   دسی­بل بود. در اکثر ایستگاه­ها نیز ترازمعادل صدای بعدازظهر فراتر از صبح بود.

در کاربری تجاری و مسکونی- تجاری اختلاف معنادار بین تراز معادل صدا در صبح و بعدازظهر فصل زمستان و در کاربری تاریخی- تفریحی اختلاف معناداری بین صبح و بعدازظهر تابستان دیده شد همچنین در کاربری تاریخی- تفریحی   اختلاف معناداری بین میانگین تراز معادل صدا در صبح همه فصل ها و همچنین بعدازظهر زمستان و تابستان   و در کاربری تجاری اختلاف معنادار بین صبح زمستان و تابستان دیده شد.

آزمون همبستگی نیز نشان دهنده تاثیر اتوبوس ها و موتور سیکلت ها در ایجاد آلودگی صوتی در مناطق مسکونی و وسایل نقلیه سواری   درمناطق تجاری و مسکونی- تجاری است. آزمون همبستگی دیگر نیز نشان دهنده تاثیر پوشش گیاهی خوب در کاهش آ لودگی صوتی بود. برای این ایستگاه­ ها در هریک از فصل­های اندازه ­گیری، نقشه پهنه بندی آلودگی صوتی تهیه شد که این نقشه ها بیانگر کمتربودن آلودگی صوتی در فصل زمستان نسبت به فصل بهار و تابستان بود. هم­چنین در سه ایستگاه (فلکه احمدآباد، میدان نقش جهان و خیابان عبدالرزاق) اندازه­ گیری­ها در طی سه روز از هفته (شنبه، سه شنبه و جمعه) در ساعات متفاوت روز و در طی همین فصول انجام گردید.

نتایج نشان دهنده وجود تفاوت معنادار بین تراز معادل صدا در روزهای مختلف هفته در ایستگاه­های واقع در فلکه احمدآباد و خیابان عبدالرزاق در هر سه فصل و در میدان نقش جهان تنها در فصل زمستان بود. همچنین در پارک هشت بهشت تغییرات آلودگی صوتی در مکان های متفاوت این پارک مورد ارزیابی قرار گرفت و نتایج نشان داد مکان­های مختلف این پارک که در فاصله متفاوتی از خیابان­های اصلی قرار دارند و از پوشش­های گیاهی متفاوتی برخوردارند دارای مقادیرآلودگی صوتی متفاوتی هستند بیشترین تراز معادل صدای ثبت شده مربوط به نقطه ای در مجاورت خیابان چهارباغ به میزان 8/68 دسی­بل و کمترین آن مربوط به نقطه ای در وسط پارک به میزان 3/61 دسی بل بود .در کل نتایج این تحقیق نشان داد که تقریباً در تمام ایستگاه­ها تراز معادل صدا از حد مجاز تعیین شده توسط سازمان محیط زیست کشور بیشتر است و آلودگی صوتی   یکی از   آلودگی­های زیست محیطی در بخش مرکزی شهر اصفهان   است.

منبع : دانشګاه صنعتی اصفهان-دانشکده منابع طبیعی-ګروه محیط زیست

استاد راهنما : دکتر نورالله میرغفاری

پوشش جانوری تالاب هامون

پوشش جانوری تالاب هامون

دکتر غلامرضا نوری

نام انگلیسی :  hamoon wetland    

نام فارسی :  تالاب هامون

لیست ماهیان تالاب هامون در جدول  ذکر گردیده است. متأسفانه به جهت حوادث طبیعی و انسانی مثل خشکسالی های پیاپی و معرفی بدون مطالعه گونه های جدید، برخی از گونه های بومی و اقتصادی منطقه از جمله ماهی Schizothorax zarudnyi  در معرض تهدید قرار گرفته اند؛ در زبان فارسی آن را هامون ماهی یا انجک می نامند و افراد محلی به آن ماهی سفید هامون، سفیدک و یا وطنی می گویند. این گونه در جهان فقط مختص حوضه سیستان است  . تا پیش از دهه 1360 مهمترین منبع تأمین کننده پروتئین سفید مردم و درآمد صیادان منطقه محسوب می شده است  و طبق اظهارات صیادان قدیمی وزن آن در گذشته به 10 کیلوگرم می رسیده است  و سالیانه حدود 250 تن از این گونه از دریاچه استحصال می شده است.

تغییر ترکیب گونه ای دریاچه باعث گردید که جمعیت گونه وارداتی کپور معمولی Cyprinus carpio  به علت شرایط آسان تکثیر و تولید مثل به شدت افزایش یابد حال آنکه هامون ماهی نتوانست به سرعت کپور معمولی زاد و ولد نماید. تحقیقات نشان داده که کپور معمولی رقیب سرسخت غذایی هامون ماهی است. با کاهش سفره غذایی هامون ماهی، جمعیت و وزن این گونه در مخاطره افتاد بطوری که طبق مطالعات سال های 1378، 1380 و 1381 تعداد آن بسیار کاهش یافته و میانگین وزن آن به کمتر از 700 گرم رسیده است  و بر اساس طبقه بندی کتاب سرخ IUCN در رده گونه های آسیب پذیر قرار گرفته است ؛ به همین دلیل تلاش برای بقای نسل آن اهمیت جهانی یافته است. در سال های اخیر مدیریت شیلات سیستان اهتمام جدی به تکثیر و تولید مثل این گونه از خود نشان داده است و تکثیر مصنوعی آن تاکنون دو مرحله در سال 1380 توسط کارشناسان داخلی و 1382 توسط کارشناسان خارجی ( تصویر5-4) و حمایت UNDP در راستای طرح توسعه آبزی پروری استان سیستان و بلوچستان صورت گرفته است که در نهایت موفق به تکثیر ماهی شیزوتراکس و آموزش آن به کارشناسان بومی گردیدند .
جدول فهرست ماهی های تالاب هامون

فیتو پلانکتون ها
با وجودی که پلانکتون ها ارگانیزم های بسیار ریزی هستند ولی در حیات آب ها نقش مهمی را ایفا می نمایند و کلیه حیات جانوری در یک دریاچه را تحت الشعاع خود قرار می دهند. زیرا بصورت زنده و مرده مورد تغذیه سایر آبزیان قرار می گیرند و عامل مهمی برای تشکیل پلانکتون های جانوری هستند که خود توسط حیوانات بزرگتر و در نهایت انسان به عنوان غذا مورد مصرف قرار خواهند گرفت. جنس های متنوعی از فیتوپلانکتون در دریاچه هامون زیست می کنند از جمله Ankistrudesmus, Synedra, Secendesmus , Binuclaeria , Chlorophyta , Nitzchia, Oscillatoria , Oocystis , Cyclotella , Microcystis ,Perisinium  که در قسمت های مختلف دریاچه با توجه به خصوصیات فیزوکوشیمیایی آب ، انواع آن ها متفاوت است. مثلا در مکان های ورودی آب در حوزه رودخانه هیرمند و کانال های آبرسانی که جریان آب تند است بیشتر انواعی از فیتوپلانکتون های باریک و سوزنی شکل نظیر Nitzchia و Synedra, مشاهده می گردد که مقاومت کمتری در مسیر جریان آب ایجاد می نمایند. درمکان های آرام که حرکات زیادی وجود ندارد و دریاچه دارای آب تازه و صاف است، که در بیشتر قسمتهای دریاچه این شرایط برقرار است، فیتوپلانکتون های سبز و طلائی درشت جثه نظیر Secendesmus زیست می کنند. در نواحی جنوبی تر دریاچه، بعلت بدی شرایط، عدم تعویض آب و امکانات نامساعد زیست محیطی منحصرا جلبک های آبی مقاوم مانند Oscillatoria قادر به رشد و نمو و حیات می باشند .

زئوپلانکتون ها
امروزه اهمیت وجودی زئوپلانکتون ها در ساختار اکوسیستم های آبی و همچنین ارزیابی توان تولید در هر نوع آبی شناخته شده می باشد و در این راستا تاکنون مطالعات و پژوهش های بسیار زیادی انجام پذیرفته و در آتیه نیز باید انجام پذیرد. موجودات فوق به عنوان دومین عامل در زنجیره تولید اکوسیستم های آبی نقش تعیین کننده ای دارند و شناخت آن ها می تواند به سیستم و میزان برداشت تولیدات، خط تازه ای بدهد. راسته های مختلفی از جمله (Asplanchoa , Rotifera, (Ciliophora , Naplius) Copepoda ,(Zoothamnium, Tintinnidium) Ciliophora ,(Polyarthera ,Bosmina) Cladocera Syncheata) , (Arecella) Rhizopoda , Rotatoria در دریاچه شناسایی شده است . اما تنوع گونه ای در مناطق مختلف دریاچه شدیدا تحت تأثیر شرایط و خصوصیات آبی محل زیست آن هاست و پراکندگی و فراوانی هر گونه را تحت الشعاع خود قرار می دهد. کدورت و گل آلودگی توأم با جابجائی های شدید توده آب که بر اثر بادهای موسمی ایجاد می شود عامل مهمی در تنزل تنوع گونه ای (به علت تغییراتی در خصوصیات فیزیکوشیمیایی آب ، شرایط نوری، تغذیه ای و غیره) می باشد. سیلابی و گل آلود بودن آب توأم با حرکات و تلاطم های بسیار شدید عامل مهمی در متلاشی شدن و نابودی جامعه زئوپلانکتونی است مثلا محل های ورودی آب از جمله نقاط با تنوع بسیار کم گونه ای بوده و زئوپلانکتون های مشاهده شده در اغلب موارد به دلیل جریان تند آب سالم و سرزنده نستند ؛ گونه های شناسایی شده در این نواحی همگی متعلق به راسته Copepoda می باشند. محل های آرام و شفاف بیشترین فراوانی و تنوع گونه ای را دارا بوده و تنوع زئوپلانکتونی من جمله Cladocera ، در آن مناطق بالاست. اما در ایستگاه های جنوبی تر دریاچه بدلیل عمق کم و سطح تبخیر بالا، غلظت نمک ها افزایش یافته  و شرایط سخت تری برای جامعه پلانکتون های جانوری ایجاد می شود. در این گونه مناطق مجددا راسته سیکلوپس Copepoda غلبه داشته و بیشترین تنوع گونه ای را دارا می باشد. باتوجه به فقر جامعه زئوپلانکتونی دریاچه، باید در برنامه تولید آبزیان از گونه هایی که از این گروه تغذیه می نمایند درحد امکان اجتناب نمود.

پرندگان تالاب هامون
منطقه حفاظت شده هامون بدلیل قرار گرفتن در مرکز مناطق کویری و نیمه کویری کشورهای ایران و افغانستان ، تنها مأمن زیست پرندگان مهاجر در این خطه محسوب می شود و به همین دلیل از بعد ملی و بین المللی قابل توجه بوده و توسط سازمان بین المللی حفاظت و حمایت از پرندگان به عنوان زیستگاه با اهمیت پرندگان ( IBA ) معرفی شده است . اکوسیستم هامون در زمان پرآبی منحصر به فرد است، آب شیرین ، زمین های باتلاقی، پخش آب حاصل از طغیان رودخانه ها، نیزارها، و تنوع زیستی بالا از جلبک ها گرفته تا حشرات و ماهیان باعث شده تا این منطقه مأوای صدها هزار پرنده بخصوص پرندگان آبزی و کنارآبزی باشد؛ اما جمعیت آن ها رابطه مستقیمی با میزان آب و پوشش گیاهی موجود در دریاچه دارد. به طور مثال جمعیت شمارش شده در سال 1356 معادل 780000 قطعه بوده است در صورتی که در سال های خشکسالی هیچ پرنده ای در مسیر مهاجرت خود، در این منطقه توقف نداشته است. بر اساس مطالعات پرنده شناسی در زمان پرآبی 225 گونه از 49 تیره ( خانواده) یعنی حدود نیمی از گونه های پرندگان شناسایی شده ایران در تالاب هامون و اطراف آن زیست می کنند؛ نزدیک به 80% آنها مهاجرند و 99 گونه در منطقه زادآوری دارند. ازمیان آنها گیلانشاه خالدار و درنای طناز شدیدا در معرض خطر انقراض؛ اردک سرسفید در معرض خطر انقراض؛ اردک مرمری (خوتکا مرمری) ، شاه باز و عقاب خالدار بزرگ( عقاب تالابی) آسیب پذیر بوده و 70 گونه نیاز به حفاظت جدی دارند که در صورت عدم حفاظت به زودی در لیست گون های در تهدید قرار می گیرند .

مناطق پرنده گیر دریاچه هامون از سه قسمت تشکیل می شود:
1. مناطق اطراف ده لطف الله تا کوه خواجه و زیستگاه های اطراف آن تا نواحی شمال غربی دریاچه (چاه خرما).
2. مناطق مرکزی دریاچه از قریه ادیمی شروع، نواحی اطراف دکه گز، پشت هامونک، ریگ علی الصوفی، بش دلبر تا غرب بخش مرکزی آن به نام برینگ.
3. مناطق شمالی دریاچه بنام تخت عدالت از حدود قریه قرقری تا نیزارهای چونگ سرخ ، چونگ یکدست، چونگ خرگوشی، موش کوشی و نیزارهای هامون پوزک.

در همین زمینه :

تالاب هامون

ارزیابی اثرات محیط زیستی (ٍEIA)

فرآیند مطالعات ارزیابی اثرات زیست محیطی

مراحل ارزیابی اثرات محیط‌ زیستی مشتمل بر مراحل زیر است:
- پیش امکان سنجی فنی-اقتصادی
- غربال‌گری (SCREENING):تصمیم‌گیری‌درمورد لزوم انجام ارزیابی اثرات توسعه، سطح وعمق مطالعات مربوط به‌آن
- تعیین محدوده (SCOPING): تعیین مسایل عمده و تعیین محدوده و شرح خدمات مطالعه
- تعیین و تحلیل اثرات (IMPACT ANALYSIS): پیش‌بینی اثرات طرح و تعیین اهمیت آن
- اقدامات اصلاحی (MITIGATION): اقداماتی در جهت جلوگیری، کاهش یا جبران اثرات
- تهیه گزارش‌ (REPORTING): آماده سازی اطلاعات لازم جهت تصمیم‌گیری در مورد پروژه
- بازنگری (REVIEWING): آزمون کیفیت گزارش تهیه شده
- تصمیم‌گیری (DECISION MAKING): پذیرش، رد و یا پذیرش پروژه مشروط به رعایت ضوابط ‌زیست محیطی
- پیگیری (FOLLOW UP): کنترل، مدیریت و ممیزی اثرات اجرای پروژه،
- مشارکت مردمی (PUBLIC INVOLVEMENT): آگاه‌ سازی و دخالت گروه‌های ذینفع وذی‌نفوذ درفرآیند تصمیم‌گیری.

مراحل وگردش کار تهیه گزارش ارزیابی اثرات محیط زیستی

تهیه گزارش ارزیابی درصورت الزام به انجام آن، درمراحل مختلف توسط کارفرما انجام می‌پذیرد..ترتیب مرحله‌ای تهیه‌ گزارش ارزیابی برای جلوگیری ازاتلاف زمان و کاهش هزینه ها، تایید گزارش، اخذ مجوز اجرا و یا عدم دریافت آن به شرح زیر می باشد :

- سازماندهی و مدیریت
- زمان بندی مطالعات
- تامین اعتبارات مالی و هزینه ها
- تعیین محدوده مطالعات(مرزهای پروژه پیشنهادی اعم از : اکولوژیک، اجتماعی،اداری)
- تعیین شرح خدمات مطالعات
- تهیه اطلاعات پایه مورد نیاز

- تدوین گزارش

ادامه این پست در ادامه مطلب