نقش بازیافت مواد در سلامت زیست محیطی

بسیاری از مواد در طبیعت تجزیه می شوند و به خودی خود بازیافت می شوند این موارد در مورد موجودات زنده ای که می میرند و یا مواد فاسد شدنی پیش می آید. این مواد را مواد زیست فروپاش می گویند. برای مثال کود هایی که در باغات ریخته می شوند و نتیجه کپه کردن موادی مانند غذاهای فاسد شده، آشغال میوه ها، پوست تخم مرغ و دیگر زباله های تجزیه پذیر است که بطور طبیعی توسط حشرات و دیگر جانوران موذی خورده می شوند .
متاسفانه مقادیر بالایی از زباله ها مانند: فلزات، کائوچو و پلاستیک نمی توانند خورده و تجزیه شوند و برای صدها سال تجزیه نشده در طبیعت باقی می مانند. حتی اگر این مواد قطعه قطعه و خورد هم شوند باز هم نمی توانند تجزیه شوند و به مرور اتمسفر، زمین و آب را آلوده می کنند .
بعضی از این مواد می توانند بازیافت شوند. زباله هایی که قابل بازیافت نیستند در گودالهایی به نام محل دفن زباله مدفون می شوند . این زباله ها ابتدا تکه تکه و سپس له و خمیر مانند می شوند بنابراین با این کار زباله ها فضای کمتری را اشغال می کنند. اگر نتوانیم به روند بازیافت ادامه دهیم باید روز به روز بر تعداد این گودالها بیافزاییم .
ضرورت بازیافت زمانى بیشتر مشخص مى شود که بدانیم برای تولید یک تن کاغذ جدید، باید 15 درخت تنومند راقطع کنیم. اگر از کاغذ باطله دوباره کاغذ تهیه کنیم در مصرف آب 90 درصد و انرژی 50 درصد سود برده و در کنترل آلودگى هوا 75 درصد موثر بوده ایم
در ایران براى بازیافت کاغذ، اولین کارخانه در سال 1313 در کرج تاسیس شد.

بازیافت پلاستیک

در ساخت انواع ظروف و کیسه هاى پلاستیکى از انواع مواد پلیمرى استفاده مى شود. با توجه به قابلیت بازیابى اکثر پلیمرها، مى توان مواد پلاستیکى را پس از مصرف و دور انداختن مجدداً طى فرایند بازیافت مورد استفاده قرار داد . مسئله مهم و اساسى در این میان استفاده از مواد بازیافت شده در مصارف غذایى است. در واقع صحبت از آن دسته از مواد بازیافت شده اى است که براى بسته بندى و نگهدارى مواد غذایى غیرمجاز هستند در ساخت ظروف پلاستیکى مختلف، مواد پلیمرى متفاوتى به کار برده مى شود به عنوان مثال :
۱ - ظروف نوشابه هاى گازدار از جنس پلى اتیلن تترافتالات (PET )
۲ -شیشه های شیرخورى کودکان از جنس پلى کربنات ( PC ) به دلیل گران بودن پلى کربنات ها این نوع پلیمرها کمتر در بسته بندى مواد غذایى استفاده شده و بیشتر در ساخت شیشه هاى شیر کودکان به کار مى روند .
۳ -ظروف بسته بندى لبنیات از جنس پلى اتیلن (PE ) ، پلى پروپیلن (PP ) و پلى استایرن (PS )
۴ - ظروف یک بار مصرف از جنس PS وPP
۵ - کیسه هاى پلاستیکى از جنس پلی اتیلن . این نوع کیسه ها به اشتباه تحت عنوان کیسه هاى نایلونى معروفند .
قابل ذکر است این مواد پلاستیکى مى توانند حاوى رنگ باشند که در آن صورت از رنگدانه پلاستیک (مستربچ) استفاده مى شود.

نحوه ساخت کیسه هاى پلاستیکى
گرانول هاى پلى اتیلن را به شکل فیلم هاى نازک درآورده و پس از برش فیلم ها در ابعاد دلخواه به کیسه تبدیل مى کنند. و در صورت تولید کیسه هاى رنگى هنگام تبدیل گرانول پلى اتیلن به فیلم از رنگدانه پلاستیک یا مستربچ (به مقدار یک تا پنج درصد) استفاده مى کنند.

نحوه ساخت ظروف یک بار مصرف
ابتدا مواد پلیمررا به صورت فیلم هایى با ضخامت مورد نظر تبدیل کرده و سپس با استفاده از قالب هایى خاص به اشکال مختلف تبدیل میشوند . 

بازیافت مواد
در فرایند بازیافت مواد پلاستیکى نوع پلیمرى که باید بازیافت شود مدنظر قرار مى گیرد.بدین ترتیب که هر نوع پلیمر جدا از انواع دیگر بازیافت مى شوند، در غیر این صورت فرایند بازیافت با اشکال روبه رو خواهد شد. به عنوان مثال : پلى اتیلن ها با هم، پلى پروپیلن ها با هم و پلى آمیدها با هم بازیافت مى شوند، چرا که هنگام فرایند بازیافت مواد پلاستیکى را خرد سپس ذوب کرده و مجدداً مورد استفاده قرار مى دهند بنابراین اگر ترکیبى از مواد پلاستیکى مختلف نظیر ظروف یک بار مصرف با انواع مختلف خرد و سپس ذوب شوند، با توجه به متفاوت بودن نقطه ذوب ترکیب ناهمگونى ایجاد مى شود. مسئله بعدى نداشتن رنگ در مواد پلاستیکى است که اهمیت بسزایى در فرایند بازیافت دارد. به دلیل اینکه پلیمرهاى رنگى داراى رنگ یکنواختى نیستند پس از بازیافت رنگ تیره پیدا مى کنند در نتیجه کارخانه هاى سازنده براى به دست آوردن یک رنگ ثابت از دوده استفاده کرده سپس مواد پلیمرى مذاب را به صورت فیلم درآورده و به کیسه پلاستیکى تبدیل مى کنند، که ما از آنها به صورت کیسه هاى زباله مشکى استفاده مى کنیم.گاهى به دلیل کاربرد ناصحیح دوده تماس دست با این کیسه ها باعث جذب ذرات دوده از راه دست مى شود. بنابراین در حال حاضر کارخانه هاى صنایع غذایى مجاز نیستند مواد بازیافتى را براى نگهدارى و بسته بندى مواد غذایى به کار ببرند. دلیل اصلى آن نیز عدم رعایت اصول بازیافت مواد پلاستیکى در ایران است. گفتنى است براى تولید کیسه هاى پلاستیکى شفاف از مواد اولیه بکر استفاده مى شود در حالى که اکثریت پلاستیک هاى مشکى موجود در بازار از مواد بازیافتى تهیه میشود

.

مناسب بودن پلاستیک ها در کاربردهاى غذایى
تمامى پلیمرها از بکر تا آنهایى که بازیافتى بوده و همچنین ظروف پلاستیکى حتماً باید قبل از استفاده در صنعت غذایى تحت آزمون Food grade قرار بگیرند (ای.سی.سی) . با انجام آزمون هایى که در اداره کل آزمایشگاه هاى کنترل غذا و دارو نیز قابل اجرا هستند میزان مهاجرت مواد سازنده پلیمرها به سمت مواد غذایى مشابه سنجیده مى شود. در واقع وزارت بهداشت مقاومت و میزان مهاجرت مواد سازنده پلیمرها را در حلال ها یا محلول هاى مشابه مواد غذایى مى سنجد ..
بطرى هاى آب و نوشابه از جنس (پت)هستند این ظروف در صورتی که food grade  باشند از نظر بهداشتى مشکل ایجاد نمى کنند. تنها مسئله وجود ماده استالدئید در این ظروف است که باعث تغییر طعم و بوى آب و مواد نوشیدنى مى شود البته میزان مهاجرت استالدئید در حدى نیست که خاصیت بیمارى زایى داشته باشد .

مشکل دست زدن به کیسه هاى زباله
پلاستیک هاى مشکى که در حال حاضر در بازار هستند هیچ کدام براى مصارف غذایى مناسب نیستند و مشخص نیست کجا و تحت چه شرایطى تولید شده اند. این مواد در اثر تماس با مواد غذایى آنها را آلوده کرده و عوارضى را براى انسان به دنبال خواهند داشت. گفتنى است اگر مواد پلاستیکى پس از بازیافت براساس پایه پلیمرى خود مشکل نداشته و به آزمون هاى Food grade پاسخ دهند براى نگهدارى و بسته بندى مواد غذایى مناسب خواهند بود .

پلاستیک هایی که بوی بنزین می دهند
یکی از پژوهشگران دانشگاه صنعت نفت موفق به اجرای طرحی شده است که براساس آن 80درصد از پسماندهای موجود در زباله های شهری ، صنعتی و پزشکی طی فرآیندی به سوخت مایع (بنزین و گازوئیل ) تبدیل می شود و به این ترتیب نه تنها به کاربرد مفید ضایعات پلیمری ، بلکه به تامین خوراک راکتورها در صنایع پتروشیمی و نفت نیز کمک می شود .
کسانی که به پژوهش های انجام شده در عرصه های پتروشیمی و نفت علاقه مندند، می دانند که یکی از معضلات اساسی در این صنایع ، بحث کنترل و کاهش اثرات سو زیست محیطی است؛ هر چند طی یک دهه اخیر، موضوع پسماندهای پالایشی و فرآورده های سنگین هیدروکربنی به عنوان یکی از معضلات صنعت پالایشگاهی کشور مطرح بوده است .
بر این اساس تلاش محققان و نیروهای علمی صنعت نفت کشور نیز طی این مدت به تبدیل مواد سنگین هیدروکربنی به مواد سبک مانند بنزین و گازوئیل معطوف شده است .

به طور کلی دو روش اصلی برای حل مشکل زباله های پلاستیکی وجود دارد :

 ۱. بازیافت

۲. تولید پلاستیک های زیست تخریب پذیر
    بازیافت به فرایندهایی گفته می شود که در آنها از زباله های پلاستیکی به نحوی استفاده می شود .

روش های بازیافت در سه دسته جای می گیرند :
۱ - بازیافت انرژی
۲ - بازیافت مکانیکی
۳ - بازیافت شیمیایی

در بازیافت انرژی زباله به عنوان یک سوخت سوزانده می شود. باید توجه کرد که بازده انرژی (انرژی حاصل از سوختن واحد وزن سوخت) پلاستیک ها نسبت به سوخت های فسیلی مرسوم بیشتر است .
بازیافت مکانیکی ، یعنی خرد کردن و استفاده یک محصول پلاستیکی در ساخت یک قطعه. در این روش باید نکات زیادی رو در نظر گرفت. مثلا برای ساخت قطعات حساس تر سازمان های مربوطه مقدار مجاز پلاستیک بازیافتی در قطعه را تعیین می کنند .
در بازیافت شیمیایی پلاستیک به وسیله روش های شیمیایی به مواد دیگری (اغلب مواد اولیه یا میانی) تبدیل میشود. این روش نسبت به دو روش دیگه جدیدتر است ولی هنوز از نظر اقتصادی به صرفه نیست. اما بسیار مورد توجه هست. به عنوان مثال میشود به تهیه رزین پلی استر از بطری های نوشابهاز جنس پلی اتیلن ترفتالات اشاره کرد .
اما در کنار بازیافت از چندین سال پیش تلاش هایی در جهت تولید پلاستیک های زیست تخریب پذیر شروع شده که الان به نتیجه هم رسیده است. این پلاستیک ها قابلیت بازگشت به طبیعت را طی زمانی قابل قبول دارند .

این پلاستیک ها هم در دو دسته کلی قرار می گیرند :

۱ - پلاستیک های متداول حاوی مواد تخریب پذیر
۲ - پلاستیک های تخریب پذیر ذاتی

پلاستیک های متداول حاوی مواد تخریب پذیر آمیزه هایی هستند که در آنها یک ماده تخریب پذیر(مانند نشاسته) به یک پلاستیک متداول (مثل پلی اتیلن) اضافه میشود و تخریب این ماده به افزایش سرعت تخریب پلاستیک کمک می کند. این مواد چند سالی هست که وارد بازار شده اند و با اون که کمک زیادی به کاهش زباله های پلاستیکی کرده اند، اما به دلیل این که اولا در انها از همان پلاستیک های متداول تخریب ناپذیر استفاده شده و دوما استفاده از مقدار زیادی مواد تخریب پذیر در پلاستیک ویژگی ها را تضعیف می کنه، موقعیت چندان محکمی ندارند . 

پلاستیک های تخریب پذیر ذاتی موادی هستند که به دلیل ساختمان شیمیایی خاصشان به وسیله باکتری ها، آب یا آنزیم ها در طبیعت تخریب می شوند. مهم ترین پلاستیک از این نوع پلی(لاکتیک اسید) هست که از اسید لاکتیک تهیه میشود. پیش بینی میشود این پلاستیک، که خواص بسیار خوبی هم داره، در آینده رقیبی بسیار جدی برای پلاستیک های متداول امروزی به خصوص در صنعت بسته بندی باشد. مشکل بزرگ این مواد، گران بودنشان است که در حال حاضر تحقیقات برای توسعه یک روش ارزان برای تولیدشان ادامه دارد. جالب این که منابع اصلی تولید این پلاستیک طبیعی هستند و از محصولات نفتی برای ساخت آنها استفاده نمی شود .

پلاستیک های زیستی
اطرافمان انباشته از پلاستیک شده است. هر کاری که انجام می دهیم و هر محصولی را که مصرف می کنیم، از غذایی که می خوریم تا لوازم برقی به نحوی با پلاستیک سرو کار داشته و حداقل در بسته بندی آن از این مواد استفاده شده است .
گرچه بسته بندی پلاستیکی با قیمتی نازل امکان حفاظت عالی از محصولات مختلف خصوصاً مواد غذایی را فراهم می کند ولی متاسفانه معضل بزرگ زیست محیطی حاصل از آن گریبانگیر بشریت شده است. اکثر پلاستیک های معمول در بازار از فرآورده های نفتی و ذغال سنگ تولید شده و غیر قابل بازگشت به محیط هستند و تجزیه آنها و برگشت به محیط چند هزار سال طول می کشد

.

به منظور رفع این مشکل، محققان علوم زیستی در پی تولید پلاستیک های زیست تخریب پذیر از منابع تجدید شونده مثل ریزسازواره ها و گیاهان می باشند .
واژه زیست تخریب پذیر یا Biodegradable به معنی موادی است که بسادگی توسط فعالیت موجودات زنده به زیر واحدهای سازنده خود تجزیه شده و بنابراین در محیط باقی نمانند . 

استانداردهای متعددی برای تعیین زیست تخریب پذیری یک محصول وجود دارد که عمدتاً به تجزیه 60 تا 90 درصد از محصول در مدت دو تا شش ماه محدود می گردد. این استاندارد در کشورهای مختلف متفاوت است .
اما دلیل اصلی زیست تخریب پذیر نبودن پلاستیک های معمول، طویل بودن طول مولکول پلیمر و پیوند قوی بین مونومرهای آن بوده که تجزیه آن را توسط موجودات تجزیه کننده با مشکل مواجه می کند . 

در این بین تولید پلیمرهای زیستی جایگاه خاصی دارند. تولید اینگونه پلیمرها توسط طیف وسیعی از موجودات زنده مثل گیاهان، جانوران و باکتری ها صورت می گیرد. چون این مواد اساس طبیعی دارند، بنابراین توسط سایر موجودات نیز مورد مصرف قرار می گیرند و تجزیه کنندگان از جمله مهم ترین این موجودات زنده در موضوع مورد بحث ما می باشند .

برای بهره برداری از این پلیمرها در صنعت دو موضوع باید مورد توجه قرار گیرد :

الف) دید محیط زیستی : این مواد باید سریعاً در محیط مورد تجزیه قرار گیرند، بافت خاک را بر هم نزنند و به راحتی با برنامه های مدیریت زباله و بازیافت مواد از محیط خارج شوند . 

ب) دید صنعتی : این مواد باید خصوصیات مورد انتظار صنعت را از جمله دوام و کارایی را داشته باشند و از همه مهمتر، پس از برابری یا بهبود کیفیت نسبت به مواد معمول، قیمت تمام شده مناسبی داشته باشند .

نکته ای که نباید از نظر دور داشت این است که علی رغم قیمت بالاتر تولید پلاستیک های زیست تخریب پذیر، چه بسا قیمت واقعی آنها بسیار کمتر از پلاستیک های سنتی باشد؛ چرا که بهای تخریب محیط زیست و هزینه بازیافت پس از تولید هیچ گاه مورد محاسبه قرار نمی گیرد .

تقریباً تمامی پلاستیک‌های معمول در بازار از محصولات پتروشیمی که غیر قابل برگشت به محیط می‌باشند، به دست می‌آیند. راه‌حل جایگزین برای این منظور، بهره‌برداری از باکتری های خاکزی است . باید منتظر بود تا سرانجام شاهد تولید اقتصادی این محصولات دوستدار محیط زیست در آینده‌ای نزدیک بود

جذب فلزات سنگین به وسیله باطله های معدنی

چکیده پایان نامه کارشناسی ارشد

آلودگی های زیست محیطی

جذب فلزات سنگین به وسیله باطله های معدنی
اکرم نوری کمری

چکیده

رشد روز افزون جمعیت، توسعه صنعتی و افزایش مصرف آب بویژه در کشورهایی که در اقلیم خشک و نیمه خشک قرار دارند، موجب محدودیت جدی منابع آب برای مصارف گردیده است. در فاضلابهای صنعتی، ترکیبات مختلفی وجود دارند که مهمترین آنها، فلزات سنگین می‌باشند. با توجه به خاصیت تجمع‌پذیری این ترکیبات در بافت‌های مختلف موجودات و خواص سرطان‌زایی آنها، رعایت استانداردهای زیست محیطی تخلیه فاضلاب‌های صنعتی حاوی این عناصر ضروری است.

روش‌هایی که به طور معمول برای حذف فلزات سنگین از محلولهای آبی مورد استفاده قرار می‌گیرد عبارتند از:   انعقاد و ته‌نشینی، ترسیب شیمیایی، اسمز معکوس، جذب و تبادل یونی. اما به علت وجود محدودیت‌هایی مانند هزینه بالا در پاره‌ای از موارد بازده پایین این روش‌ها، در چند دهه­ ی اخیر مسأله­ ی جذب سطحی برای حذف فلزات سنگین با استفاده از جاذب‌های ارزان قیمت توجه زیادی را به خود معطوف داشته است.

دراین پژوهش،   از باطله‌های معدن سرب و روی ایرانکوه واقع در اصفهان بعنوان جاذب فلرات سنگین استفاده شد. برخی از خصوصیات باطله‌ها مانند ظرفیت تبادل کاتیونی(CEC)، ترکیب شیمیایی، فازهای تشکیل دهنده آنها و سطح ویژه بترتیب با روش‌های استات آمونیوم، XRD، XRF و N₂-BET تعیین شد. آزمایشات جذب به دو شیوه پیوسته و ناپیوسته،   با استفاده از محلول‌های آزمایشگاهی حاوی فلزات کادمیوم، روی، سرب، مس و نیکل و پساب‌های صنعتی آبکاری انجام گرفت. شرایط بهینه جذب درpH‌ های مختلف، غلظت اولیه یون فلزی، زمان، دانه‌بندی و مقدار جاذب در آزمایشات ناپیوسته(Batch)   و احیاء جاذب به روش ستونی مطالعه شد. برای اصلاح خصوصیات جذبی باطله‌ها،  سه تیمار اسیدی، بازی و آب مقطر انجام گرفت. زمان تعادل مناسب برای جذب کادمیوم30 دقیقه و برای روی 60 دقیقه به دست آمد. با افزایش pH، درصد جذب به علت افزایش مکان‌های جذب و کاهش رقابت یون H⁺، افزایش یافت و در سطح %5 معنی‌دار بود. حداکثر جذب فلزات کادمیوم و سرب در5=   H به ترتیب%62 و %76   و برای فلزات روی، مس، و نیکل در6= pH به ترتیب %53، %56 و %32 بدست آمد. برازش هم دما‌های جذب سطحی نشان داد که جذب فلزات روی، نیکل و مس توسط باطله‌ها با مدل خطی فروندلیچ وجذب سطحی کادمیوم با مدل خطی لانگمویر مطابقت دارند. جذب سرب با هر دو مدل به خوبی توصیف شد. با کاهش اندازه ذرات جاذب، درصد جذب به علت افزایش سطح ویژه افزایش یافت.   تفاوت تیمارها در جذب کادمیوم، روی و سرب در سطح %5 معنی‌دار بود.

تأثیر   تیمارها در جذب به این ترتیب بود: تیمار بازی < تیمار آب مقطر< تیمار اسیدی،   به طوریکه درصد جذب کادمیوم و سرب با تیمار بازی به بیش از %90 رسید. نتایج   آزمایشات ستونی باطله‌های بازی   نشان داد که باطله‌های اشباع شده بعد از عبور اسید و آب مقطر، توانایی جذب مجدد فلزات سنگین   بدون کاهش میزان جذب را دارند. در آزمایشات مربوط به پساب‌های صنعتی، در غلظت‌های پایین فلزات سنگین، درصد جذب بالا بود.از این رو می‌ توان نتیجه گرفت که باطله‌های معدنی قابلیت حذف فلزات سنگین از پسابهای صنعتی را دارند.

منبع : دانشګاه صنعتی اصفهان-دانشکده منابع طبیعی-ګروه محیط زیست

استاد راهنما : دکتر نورالله میرغفاری

بررسی کمی، کیفی و مدیریت پسماندهای شهرک صنعتی جی اصفهان

چکیده پایان نامه کارشناسی ارشد

آلودگی های زیست محیطی

بررسی کمی، کیفی و مدیریت پسماندهای شهرک صنعتی جی اصفهان

هیام آل کثیری

چکیده

امروزه با تمرکز صنایع در مراکز صنعتی و توسعه فعالیتهای صنعتی، پسماندهای مختلفی تولید می­شوند. تولید و دفع غیراصولی پسماندهای صنعتی بروز آلودگی های آب و خاک را به همراه خواهد داشت. مدیریت پسماندهای صنعتی یکی از شیوه های بسیار مناسب برای ایجاد تعامل و پیوند بین صنعت و محیط­ زیست و کاهش اثرات سوء فعالیتهای صنعتی بر محیط ­زیست می­باشد که چنین مدیریتی با استفاده از روشهای مختلف از جمله پیشگیری از آلودگی یا کمینه­ سازی پسماندها در مبداء تولید، بازیافت و استفاده مجدد قابل اعمال است.

هدف اصلی این مطالعه بررسی نوع و میزان پسماند تولیدی، وضعیت فعلی مدیریت پسماندها و ارائه راهکارهای عملی برای بهینه­سازی مدیریت پسماندها در شهرک صنعتی جی اصفهان می­ باشد.

روش مطالعه و جمع ­آوری اطلاعات بر اساس بازدیدهای میدانی، تکمیل پرسشنامه و تجزیه تحلیل اطلاعات بدست آمده می­ باشد.

شهرک صنعتی جی اصفهان به عنوان یکی ازشهرک­های صنعتی قدیمی استان اصفهان، دارای 309 هکتار مساحت و 596 واحد صنعتی که شامل 528 واحد صنعتی فعال و 68 واحد صنعتی غیر فعال می باشد. فراوانی صنایع شهرک به ترتیب فلزی 24%، نساجی 22%، غذایی 15%، شیمیایی 16%، چوب و سلولزی 7%، برق و الکترونیک 6%، خدماتی و کانی­های غیرفلزی هرکدام 5% می­باشد. با مراجعه به 310 واحد صنعتی از مجموع کل واحدهای صنعتی فعال شهرک صنعتی جی نسبت به تکمیل پرسشنامه­ها از طریق مصاحبه با مسئولین واحدهای صنعتی اقدام شده و ضمن بازدید، فرآیند تولید، مواد ورودی و خروجی شناسایی و اطلاعات لازم جمع ­آوری گردید.

میزان تولید پسماندهای صنعتی (خطرناک و غیرخطرناک) و شبه خانگی بر حسب کیلوگرم در ماه محاسبه شد. با محاسبه نرخ تولید پسماند صنعتی به ازای واحد تولید محصول، میزان پسماند صنعتی تولید شده در واحدهای صنعتی که مورد بازدید قرار نگرفته ­اند تخمین زده شد. در این شهرک، در مجموع 2/2398 تن در ماه پسماند صنعتی تولید می­شود. پسماندهای صنعتی شامل 19% پسماند خطرناک، 17% ضایعات فلزی،12% پسماندهای آلی،12% ضایعات الیاف و منسوجات نساجی، 11% پلاستیک، 9%ضایعات کاغذ، 9% پسماندهای شیمیایی، 6% ضایعات و نخاله­های معدنی، 3% شیشه، 1% ضایعات لاستیک، 1% چوب،2/0% ضایعات الیاف سلولزی و 03/0% ضایعات فوم می­باشد. سهم پسماندهای صنعتی تولیدی در هر یک از گروههای صنعتی شامل صنایع فلزی 31%، غذایی 17%، شیمیایی و نساجی هر کدام 16%، چوب و سلولزی 9%، کانی­های غیرفلزی 8%، برق و الکترونیک 3% و خدماتی 04/0% می­باشند. نگهداری پسماندهای تولید شده در واحدهای صنعتی به صورت 81% تلنبار شده، 9% در کیسه و گونی، 9% در ظروف بدون ­درب و 1% در مخازن انجام می­شود. پسماندها در 58% موارد ماهیانه، 6% هفته­ ای، 30% متناوب، 2% روزانه، 2% سالیانه، 1% هر 6 ماه . 1% ماهیانه دوبار انجام می­شود. 

منبع : دانشګاه صنعتی اصفهان-دانشکده منابع طبیعی-ګروه محیط زیست

استاد راهنما : دکتر نورالله میرغفاری

بررسی میزان جیوه در سواحل جنوبی دریای خزر (استان مازندران)

چکیده پایان نامه کارشناسی ارشد

آلودگی های زیست محیطی

بررسی میزان جیوه در سواحل جنوبی دریای خزر
با استفاده از دو شاخص زیستی

ماهی کفالِ طلایی (Liza auratus)
ماهی سفید دریای خزر (Rutilus frisii kutum)

پژوهش : سید مهدی-حسینی

چکیده

جیوه سمی ترین عنصر سنگین در اکوسیستم های آبی است که به دو طریق طبیعی و صنعتی وارد محیط زیست می شود و در نهایت در رسوبات اکوسیستم آبی ته نشین و به متیل جیوه تبدیل می­شود. به دلیل وابستگی بالای متیل جیوه به گروه های سولفیدریل پروتئین، این فلز به سرعت از طریق زنجیره ­ی غذایی انتقال می­ یابد و در موجودات انباشته می ­شود. سمیت بالای جیوه و افزایش غلظت این فلز در محیط زیست، لزوم پایش مکانی و زمانی جیوه را ایجاب می­کند.
زیست­ بوم و زندگی ماهی کفال (Liza auratus) و ماهی سفید دریای خزر(Rutillusfrisiikutum) و نوع تغذیه آنها به صورتی است که عناصر سنگین در بافت های آنها تجمع می ­یابد که این نه تنها بر سلامتی ماهی، بلکه بر سلامتی انسان به عنوان عمده ترین مصرف کننده موثر می باشد. به منظور آگاهی از میزان آلودگی و غلظت جیوه در در رسوبات و همچنین تجمع آن در عضله و کبد ماهی کفال و ماهی سفید ، 12 ایستگاه در سواحل مرکزی خزر جنوبی (استان مازندران) تعیین و نمونه­ برداری از رسوبات و ماهیان آن انجام گردید.
نتایج بدست آمده نشان­ داد که در رسوبات، میانگین غلظت جیوه در تمامی ایستگاهها کمتر از حد استاندارد تعیین شده (15/0 میکروگرم جیوه در گرم) بود که بیانگر سطح پایین آلودگی به جیوه در سواحل استان مازندران است. میانگین غلظت کل جیوه­ در عضله و کبد ماهی سفید بترتیب 112/0 و 123/0 میکروگرم بر گرم وزن تر (382/0 و 395/0 میکروگرم بر گرم وزن خشک) و میزان آن در ماهی کفال طلایی به ترتیب 137/0 و 162/0 میکروگرم بر گرم وزن تر (432/0 و 473/0 میکروگرم بر گرم وزن خشک) بدست آمد.
بین دو گونه از لحاظ غلظت جیوه تفاوت معنی دار در سطح احتمال 5 درصد وجود داشت. تفاوت در غلظت جیوه­ ی مشاهده شده در دو گونه ­ی مورد بررسی را احتمالاً می­ توان به دلیل تفاوت در نیازهای اکولوژیکی، الگوی تغذیه، متابولیسم و همچنین تفاوت در آشیان اکولوژیک بین دو ماهی مربوط دانست. در هر دو گونه، غلظت جیوه پایینتر از حد استاندارد تعیین شده توسط سازمان­های USEPA ، WHO، FAO و FDA که بترتیب3/0، 5/0، 5/0 و 1 میکروگرم بر گرم وزن تر ماهی را اعلام داشتند، بود. همچنین مقایسه­ بین ماهیان ایستگاههای مختلف نشان داد که بطور کلی، ماهیان سواحل غربی استان مازندران نسبت به سواحل شرقی آن دارای میزان جیوه­ ی بالاتری­ اند.
برای ارزیابی آسیب­ های ناشی از مصرف این ماهی­ ها بر سلامتی انسان، میزان مصرف مجاز ، جذب روزانه­ ی جیوه توسط انسان و همچنین شاخص HQ (نسبت خطر) بررسی گردید. یافته های این بررسی نشان داد که شاخص HQ برای ماهی سفید و کفال طلایی بترتیب حدود4/0 و 5/0 می­باشد. برای حفظ سلامتی بهتر است میزان مصرف ماهی کفال طلایی و سفید دریای خزر بترتیب 51 و 62 گرم در روز (میزان مجاز مصرف) باشد. همچنین جذب روزانه­ و هفتگی جیوه با توجه به میزان سرانه­ی مصرف هر ایرانی که توسط FAO اعلام شده است، پایینتر از مقادیر راهنمای (PTWI وPTDI) ارائه شده توسط WHO، USEPA و JECFA   بوده است. بنابراین، در شرایط موجود مصرف گونه های ماهی بررسی شده، خطری جدی برای سلامتی مصرف کننده­گان آن را باعث نخواهد شد.

منبع : دانشګاه صنعتی اصفهان-دانشکده منابع طبیعی-ګروه محیط زیست

استاد راهنما : دکتر نورالله میرغفاری

اثر آلودگی هوای شهر بر درخت چنار (Platanus orientalis)

چکیده پایان نامه کارشناسی ارشد

آلودگی های زیست محیطی

اثر آلودگی هوای شهر بر درخت چنار
(Platanus orientalis)
مطالعة موردی شهر اصفهان

زینب رفیعی

چکیده

افزایش نیاز به انرژی به همراه رشد اقتصادی و صنعتی شدن باعث افزایش آلودگی هوا شده است. این آلاینده ­ها علاوه­ بر تأثیر بر سلامت ساکنان شهر، درختان را نیز تحت تأثیر قرار می دهند. یکی از درختان مهم در فضای سبز شهر اصفهان که به طور گسترده در این شهر کاشته شده است درخت چنار ( Platanus orientalis L.) است. 

در این پژوهش، شاخص­های مختلف نشان ­دهندة تنش آلودگی هوا در چنار در مقیاس­های مختلف شامل بیوشیمی سلول، ریخت­ شناسی برگ و وضعیت تاج اندازه­ گیری شد و ارتباط آن­ها با غلظت آلاینده­های هوا شامل ازن، اکسیدهای نیتروژن، ذرات معلق، دی­ اکسیدگوگرد، مونواکسیدکربن و ذرات معلق مورد بررسی قرار گرفت. برای این کار، تعداد سه درخت چنار با شرایط یکسان در محدودة اطراف هر کدام از چهار ایستگاه پایش دائم کیفیت هوای شهر اصفهان (مجموعا 12 درخت) برای نمونه برداری از برگ و عکسبرداری از تاج انتخاب شد. علاوه بر آن، شاخص AOT₄₀ برای محافظت از جنگل­ها محاسبه شد.

میانگین غلظت آلاینده­ ها در هوای شهر اصفهان به ترتیب 37.77، 72.24، 36.21، 21.68، 6.20 و 168.07 ?g/m³ بود. غلظت گوگرد کل در برگ با NO₂ همبستگی معنی­دار منفی (05/0 P<) نشان داد. هیچکدام از ضرایب همبستگی بین دی ­اکسید گوگرد و غلظت گوگرد کل در برگ معنی­ دار نشد. نتایج تجزیه واریانس فاکتوریل دوطرفه نشان دهندة تغییرات معنی­ دار در غلظت گوگرد کل در برگ در زمان­های مختلف و سطوح آلودگی دی­ اکسیدگوگرد بود. غلظت گوگرد کل در برگ چنار در همه فصول به جز پاییز در مناطق با آلودگی بالای SO₂ بیشتر بود. غلظت یون سولفات در برگ از بهار به پاییز روند افزایشی داشته است و در واقع گوگرد غیرآلی در برگ چنار تجمع یافته بود. غلظت سولفات در بهار با نیتروزاکسید (NO) همبستگی معنی­دار منفی نشان داد.

رنگدانه ها و نسبت­های بین آن­ها با غلظت آلاینده ­ها در هوای شهر اصفهان ارتباط کمی نشان دادند. اما به طور کلی، کاروتنوئیدها بهتر از کلروفیل­ها به آلودگی هوا پاسخ داد. کلروفیل آ و کلروفیل ب در پاییز با NO همبستگی معنی­دار منفی نشان داد. غلظت کل کاروتنوئیدهای برگ در بهار با ازن همبستگی معنی­ دار منفی و با NO همبستگی معنی­دار مثبت و در کل سال با NO همبستگی معنی­ دار منفی نشان داد. نسبت کلروفیل آ به کلروفیل ب در بهار و کل سال با O همبستگی معنی­دار منفی نشان داد. سطح ویژة برگ با غلظت آلایند­های ازن، دی­ اکسید نیترژن، نیتروزاکسید و مونواکسیدکربن ارتباط زیادی نشان داد و شاخص مناسبی از تنش آلودگی هوا و آسیب به چنار بود. متوسط اندازة برگ درخت در بهار با دی­اکسیدنیتروژن، در تابستان با نیتروزاکسید و در کل سال با AOT₄₀ و نیتروزاکسید همبستگی معنی­دار مثبت و در بهار با مونواکسیدکربن همبستگی معنی­دار منفی نشان داد. آلاینده­های هوا با القای فرایند خزان زود رس و در پی آن رویش برگ­های جدید، متوسط اندازه برگ درخت را تحت تأثیر قرار داده­اند. در بهار، سطح ویژه برگ با ازن و دی­اکسید نیتروژن همبستگی معنی­دار مثبت (05/0P<) و با مونواکسیدکربن همبستگی معنی­دار منفی (01/0P<) نشان داده و AOT₄₀ در پاییز با سطح ویژه برگ همبستگی معنی­دار منفی (05/0P<) نشان داد. تراکم شاخه­ها در ایستگاه­های مختلف متفاوت بود. آلودگی هوا در مدت زمانی طولانی فرم تاج درخت چنار را تغییر داده و موجب ایجاد تاج­های کوچک و متراکم در مناطق آلوده شد. نسبت برگ به شاخه با NO₂ همستگی مثبت و با CO همبستگی منفی در همة فصول نشان داد. زرد شدن برگ درخت چنار در اصفهان بسیار زودهنگام و در تابستان آغاز می­شود. متوسط رنگ تاج درخت در پاییز با آلاینده­های NO و PM₁₀ همبستگی معنی­دار منفی در سطح 1% و با O₃ همبستگی مثبت در سطح 5% نشان داد. شاخص AOT₄₀ بهتر از ازن با پارامترهای گیاهی ارتباط نشان داد و نتایج این مطالعه استفاده از شاخص AOT₄₀ برای نشان دادن آسیب حاصل از ازن را تأیید می­کند.

منبع : دانشګاه صنعتی اصفهان-دانشکده منابع طبیعی-ګروه محیط زیست

استاد راهنما : دکتر نورالله میرغفاری

بررسی کمی وکیفی تولید پسماندهای صنعتی در شهرک های صنعتی ایران

چکیده پایان نامه کارشناسی ارشد

آلودگی های زیست محیطی

بررسی کمی وکیفی تولید پسماندهای صنعتی در شهرک های صنعتی ایران

سعید بگان

مدیریت پسماندهای صنعتی یکی از شیوه های بسیار مناسب برای ایجاد تعامل و پیوند بین صنعت و محیط ­زیست و کاهش اثرات سوء فعالیتهای صنعتی بر محیط ­زیست می­باشد که چنین مدیریتی با استفاده از روشهای مختلف از جمله پیشگیری از آلودگی یا کمینه­ سازی پسماندها در مبداء تولید، بازیافت و استفاده مجدد قابل اعمال است.
هدف اصلی این مطالعه تعیین نرخ تولید پسماندهای صنعتی   برای گروهها و زیرگروه های صنعتی در شهرک های صنعتی ایران می­باشد. روش مطالعه بر اساس اطلاعات موجود در شهرکها، بازدید میدانی، تکمیل پرسشنامه و تجزیه تحلیل اطلاعات بدست آمده می­باشد.
اطلاعات لازم از 1273 واحد از صنایع مختلف جمع­ آوری گردید. میزان تولید پسماندهای صنعتی به ازای واحد مساحت (هکتار) و واحد تولید محصول برحسب تن در ماه محاسبه شد. مساحت کل واحد های مطالعه شده بالغ بر 414 هکتار است. در بین صنایع به ترتیب صنایع فلزی 32%، غذایی 17%، صنایع کانی غیرفلزی 15% ، سلولزی 13%، شیمیایی 12%، نساجی 8%، برق و الکترونیک 3% از کل مساحت را به خود اختصاص داده اند.
در صنایع برق و الکترونیک میانگین نرخ تولید پسماند بر حسب مساحت و تولید محصول به ترتیب 98/2 و06/0 تن در ماه است. درزیرگروههای این گروه مقدار نرخ پسماند تولیدی به ترتیب در زیرگروه دستگاه الکتریکی بیشترین   و در زیرگروه مولد برق دارای کمترین مقدار است. صنایع کانی­های غیرفلزی در مجموع   مساحتی در حدود 26/50 هکتار را به خود اختصاص داده­اند. میانگین نرخ تولید پسماند بر حسب مساحت و تولید محصول به ترتیب78/27 و18./0تن در ماه است.   بیشترین میزان پسماند در این گروه به زیرگروه سنگ ساختمان تعلق دارد. میانگین نرخ تولید پسماند در گروه سلولزی بر حسب مساحت 56/11تن در ماه به ازای هر هکتار و بر حسب تولید16/0 تن به ازای هر تن محصول می باشد.در این گروه نرخ   تولید پسماند زیرگروه کاغذ دارای بیشترین مقدار است و نرخ تولید پسماند زیرگروه تولید مواد بهداشتی دارای کمترین نرخ   می باشد. در صنایع شیمیایی میانگین نرخ تولید پسماند بر حسب مساحت و تولید محصول به ترتیب 4/1 و08/0 تن در ماه است.   بیشترین مقدار نرخ تولید پسماند به زیر گروه روغن و گریس اختصاص دارد. در گروه فلزی نرخ تولید پسماند به ازای مساحت و تولید   7/11 ،09/0 تن می باشد. بیشترین تعداد واحد در زیر گروه ریخته گری بوده و همچنین بیشترین مقدار تولید پسماند به زیر گروه قطعات فلزی اختصاص دارد. بیشترین مقدار میانگین نرخ بر حسب مساحت در زیر گروه ریخته گری و کمترین مقدار آن در زیر گروه متفرقه وجود داشته است.در گروه مواد غذایی میزان نرخ تولید پسماند به ازا مساحت و تولید محصول به ترتیب 27/6، 03/0 تن در ماه می باشد. در این گروه بیشترین مقدار پسماند متعلق به ضایعات فساد پذیر می باشد. درگروه نساجی نرخ تولید پسماند به ازا مساحت و تولید محصول به ترتیب   27/26و 07/0 تن در ماه می باشد. در این گروه، زیرگروه فرش دارای بیشترین نرخ تولید پسماند   بر حسب مساحت می باشد اما نرخ تولید   پسماند بر حسب محصول تولیدی در زیرگروه بافندگی دارای بیشترین مقدار می باشد.

منبع : دانشګاه صنعتی اصفهان-دانشکده منابع طبیعی-ګروه محیط زیست

استاد راهنما : دکتر نورالله میرغفاری

ریزگردها و فاجعه ای بزرګ

20 پرسش از مسولین درباره آثار شوم ریزگردها بر محیط زیست- سلامت و زندگی مردم در یک دهه (1380-1390)

گرچه با وجود پرسش های زیادی که در باره فاجعه ریزگردها که از سال 1380 شروع شده و روز به روز بر گستردگی پیامد های آن افزوده شده است ، از سوی کانون دیده بانان زمین و بسیاری دیگر از تشکل های مردمی زیست محیطی ، کارشناسان و خبرنگاران مسئول ، مطرح شده ،  تاکنون پاسخی به غیر از راه حل های بسیار ساده و ناکار آمد نظیر تعطیلی مدارس و مراکز دولتی و راهکار های اینچنینی نظیر وعده ریئس سازمان حفاظت محیط زیست  در روز جهانی تالاب ها که حل مشکل رادر  پنج سال آینده ممکن دانست ، پاسخ شایسته و علمی برای کنترل این فاجعه ارائه  نشده و هیچ گونه راه حل و تمهیدی برای نجات جان و مال مردم استان های گرفتار در چنگ این فاجعه ارائه نشده است ، طرح این پرسش ها همچنان ضروری به نظر می رسد.

پاسخ به این پرسش ها مشخص می کند که گستردگی آسیب وارده به معیشت و سلامت مردم و محیط زیست به چه میزان بوده و  دولت و قوانین مصوبه مجلس و نیز اقدامات قوه قضاییه برای مطالبه حقوق از دست رفته مردم در این یک دهه تا چه اندازه پاسخگوی این فاجعه که همچنان در استان های غربی و جنوبی کشور و حتی تهران ادامه دارد، بوده است .

 پاسخ به این پرسش ها هم چنین اهمیت پرداختن جدی به معضلات زیست محیطی به دلیل نابود سازی آب و خاک کشور ، به خطر افتادن جان افراد و نیز تحمیل هزینه های هنگفت به کشور را نمایان می سازد.

1- شمار روز های آلودگی که میزان ذرات معلق بیش از حد استاندارد بوده است ،  در استان های بحران زده از سال 1380 تا 1390   ؟

 2-  از سال 1380 تا سال 1390 چه مدت مدارس ، ادارات ، فرودگاه ها ، ترمینال ها تعطیل شده اند ؟

 3- آمار  مرگ و میر  کودکان  در این یک دهه(1380 تا 1390) در استان های بحران زده؟

 4- آمار  مرگ و میر در استان های بحران زده  از سال 1380 تا 1390 ؟

 5- شمار مبتلایان به سرطان (از هر نوع) در این یک دهه بحرانی به تفکیک هر سال؟

 6- شمار مبتلایان به بیماری سل در این یک دهه به تفکیک سال ؟

 7- شمار مبتلایان به بیماری های پوستی و بیماری های چشمی در این یک دهه به تفکیک سال ؟

 8- شمار بیماران مبتلا شده به انواع آلرژی ها در این یک دهه به تفکیک سال ؟

 9-از آنجا که بنابر یک پروتکل جهانی ، رویارویی با معضل سرطان باید بر اساس پیشگیری، شناسائی، تشخیص ، درمان و حفظ بقا باشد، از سال 1380 تا کنون چند مرکز  پیشگیری از  سرطان های مختلف  به ویژه  ریه  و همچنین بیماری  سل و آسم ،  در استان های بحران زده ایجاد شده است ؟

 10-  در این دهه بحرانی تا کنون چه برنامه هایی جهت انجام تست های غربالگری بیماری های عفونی ریوی ، سل و انجام آزمایش های ساده و اولیه تشخیص سرطان ریه در سطح کلیه مدارس استان های بحران زده انجام شده است  ؟

11- از آغاز معضل ریزگردها تاکنون چند مرکز انجام آزمایش های ساده و اولیه شناسائی بیماران سرطانی به ویژه سرطان ریه ، برای انجام آزمایش هائی نظیر بررسی میکروسکوپی خلط بیماران مشکوک و نیز بررسی Bronchoscopicبرونکوسکوپیک راه های هوائی و هم چنین سی تی اسکن و غیره در بیمارستان های استان های بحران زده ایجاد شده است  ؟

12-  چند مرکز انجام آزمایش های پیشرفته ای نظیر "Tumor-Marker تومور مارکر "  برای تشخیص نهائی سرطان ریه در بیمارستان های استان های بحران زده ایجاد شده است ؟

13- در مرحله درمان و حفظ بقا ، از آغاز  این  دهه بحرانی تا کنون چند بیمارستان مجهز ، به دلیل هزینه های سرسام آور بیماری های فلج کننده ناشی از ریزگردها نظیر سرطان ، سل، آسم و... ، خدمات رایگان در اختیار قربانیان ریز گردها گذاشته اند؟

14- برای توزیع داروهای ضروری جهت درمان بیماران و دسترسی فوری آنها به داروها Cyclophosphamide , Cyclosporin , Doxoroubicine , Danoroubicine,   Gemzar , Citarabin    ( دارو های شیمی درمانی )  چه تسهیلاتی از سال 1380 تا سال 1390در استان های بحران زده انجام شده است ؟ 

15- از سال 1380 یعنی آغاز فاجعه ریز گردها تاکنون ، چه کمک های مالی به بیماران نیازمند و ناتوان در تامین هزینه های سرسام آور درمان  این بیماری ها شده است؟

16- در این یک دهه تا کنون  برای بیمارانی که دچار شرایط بحرانی شده  و برای درمان های بیشتر  ناچار به تهران مراجعه داشته اند چه  اقداماتی از جمله امکان سفر های رایگان هوایی ، ایجاد اقامت گاه های رایگان برای خود بیمار و همراهان  ، امکان پذیرش رایگان در بیمارستان های مجهز و ... شده است به تفکیک در  هر سال ؟ 

17-   از سال 1380 تا 1390 در شرایط اضطراری، دولت چه خدمات غذایی و بهداشتی برای کم اثر سازی آثار ریزگردها بر بدن شهروندان را رایگان  به درب منازل برده است از جمله شیر – میوه – مواد پروتئینی – و... ؟

18- در این یک دهه  فاجعه بار آلودگی ناشی از ریز گرد ها، تا کنون چه تمهیداتی برای فیلترینگ و تصفیه هوای ورودی به ساختمان های عمومی، مسکونی ، کلاس های درس آموزشگاه ها ، ترمینال ها و....به عمل آمده است؟

19- از آنجا که ریز گردها به  معیشت مردم در سطح استان ها ی بحران زده آسیب فراون زده است ،چه تمهیداتی از جمله ایجاد مراکز رسیدگی فوری به خسارت دیدگان و دریافت شکایات، برای جبران بی درنگ خسارت های وارده به بخش های کشاورزی- صنعتی و خدمات ، در نظر گرفته شده است؟

20- تاکنون چه تمهیداتی برای سالم سازی آب مصرفی آلوده به ریزگردها در استان های جنوبی و غربی کشور که پیش از این نیز با آلودگی نفتی  رو برو بوده اند ، به کار گرفته شده است ؟

کانون دیده بانان زمین

کاربرد عکس های هوایی و ماهواره ای در تهیه نقشه

اولین عکس های هوایی اخذ شده از طریق هواپیما جهت تهیه نقشه های زمین شناسی برای پوشش موزائیک شهر بن غازی لیبی در سال 1913 میلادی به کاربرده شدند. به طور کلی کاربردهای اولیه عکس های هوایی به عنوان نقشه های مبنایی جهت تکمیل داده های زمین شناسی به ویژه جهت کاربری در اکتشافات نفتی بودند.

بعضی از کاربردهای تفسیری عکس های هوایی در سال 1920 میلادی آغاز شد. از سال 1940 میلادی کاربرد تفسیر عکس های هوایی برای تهیه نقشه های نقشه های زمین شناسی و ارزیابی آنها گسترش یافته است. تهیه نقشه های زمین شناسی شامل تشخیص شکل زمین، انواع سنگ،  ساختمان سنگ ( شکاف، گسلها، چین خوردگی ها ) و نمایش واحد های زمین شناسی و ساختار در روی یک نقشه یا شامل نمایش دیگر در ارتباط فضایی صحیح آنها با یکدیگر می گردد. اکتشاف منابع معدنی یک نوع فعالیت مهم تهیه نقشه زمین شناسی است.

از آنجائی که اکثریت ذخایر معدنی سطحی و نزدیک به سطح در مناطق قابل دسترس زمین کشف شده اند. لذا تاکید فعلی بر روی موقعیت ذخایری که در اعماق زمین نهفته یا در مناطق غیر قابل دسترسی قرار دارند، می باشد.

به طور کلی روش های ژئوفیزیکی که نفوذ عمیق را در داخل زمین فراهم می کنند، جهت تعیین محل ذخایر بالقوه و گمانه هایی جهت تایید وجود آنها مورد نیاز است.

به هر صورت، اکثر اطلاعات درباره مناطق بالقوه به منظور  اکتشاف معادن می تواند به وسیله تفسیر  عوارضسطحی بر روی عکس های هوایی  و تصاویر ماهواره ای فراهم شوند. تفسیر چند مرحله ای تصویر اغلب در مطالعات زمین شناسی مورد استفاده قرار می گیرد. مفسر ممکن است با استفاده از تفسیر تصاویر ماهواره ای در مقیاس 1:250000 و 1:100000 کار خود را  آغاز  کند و سپس عکس های هوایی مقیاس 1:58000 تا 1:130000 استریو اخذ شده از ارتفاع بالا را مورد بررسی قرار دهد.

برای تهیه نقشه های جزئی تر، ممکن است عکس های هوایی استریو به مقیاس های 1:20000 مورد استفاده قرار گیرد.

تهیه نقشه های کوچک مقیاس نوعاً شامل تهیه نقشه سیمای کلی منطقه به ویژه عوارض خطی منطقه ای ایجاد شده ناشی از توازن خطی پدیده های زیست ریختی منطقه ای نظیر جویبار ها، پرتگاه های، شکستگی سطوح زمین، رشته کوه ها و عوارضی که تن آنها در بسیاری از مناطق مبین وجود شکاف های سطحی یا مناطق دارای گسله می باشند، می گردد.

اکثر خطوط ناشی از شکستگی و گسله ها و پدیده های خطی طبیعی زمین تا چند صد کیلومتر ممکن است طول داشته باشند.

تهیه نقشه از شکستگی ها و گسله ها و پدیده های خطی زمین در مطالعات منابع مهم می باشد زیرا بسیاری از رسوبات معدنی فلزی در امتداد مناطق دارای شکستگی قرار گرفته اند.

عوامل مختلفی در آشکار شدن خطوط ناشی از شکستگی ها و گسله ها و پدیده های خطی طبیعی زمین کمک می کنند، یکی از مهمترین آنها رابطه ی زاویه ای بین عارضه های خطی و منبع تابش نور می باشد.

به طور کلی، عوارضی که به موازات منبع نور قرار گرفته اند به خوبی عوارضی که عمود بر جهت نور قرار گرفته اند، آشکار نمی گردند. زاویه تابش نسبتاً کم برای آشکار شدن توپوگرافی عوارض خطی دشوار ترجیح داده می شود.

بسیاری از مفسرین از شبکه Ronchi  برای تهیه نقشه، از خطوط حاصله از شکستگی زمین استفاده می کنند. شبکه Ronchi« پراش سنجی » است که معمولاً  با قدرت تفکیک 78 سانتی متر موجب واضح سازی یا حذف عوارض خطی روی یک تصویر می گردد.

هنگامی که یک تصویر از طریق شبکه فوق دیده می شود، یعنی هنگامی که شبکه نزدیک چشم قرار دارد، عوارض خطی موازی با شبکه به نظر پراکنده و حذف شده می آیند و عوارض خطی عمود بر شبکه به نظر واضح می رسند.

گرچه رویت تک عکس اغلب مناسب تهیه نقشه خطوط حاصله از شکستگی ها و گسله ها و پدیده های خطی طبیعی زمین می باشد، تهیه نقشه سنگ شناسی که مستلزم مشخص نمودن نوع سنگ ها است، به میزان زیادی با استفاده از تصاویر استریو امکان پذیر است.

فرآیند مشخص نمودن نوع سنگ و تهیه نقشه های مربوطه شامل بررسی تصاویر استریو به منظور تعیین شکل توپوگرافی زمین ( شامل بافت و الگوی شبکه زهکشی )، تن تصویر و پوشش طبیعی رویش گیاهی منطقه ی مورد مطالعه می گردد. در مناطقی که پوشش گیاهی وجود ندارد، اکثر گونه های سنگی براساس شکل توپوگرافی و خصوصیات طیفی آنها قابل تشخیص هستند، به ویژه هنگامی که بر روی فیلم های رنگی و مادون قرمز رنگی نشان داده می شوند.

در مناطق رویش گیاهی به علت غیرمرئی بودن سطوح سنگی، تشخیص سنگ ها مشکل تر می باشد و در این صورت لازم است مقدار بیشتری از جنبه های تغییرات در مناطقی که دارای پوشش گیاهی هستند، مورد بررسی قرار گیرد. از آنجائی که تقریباً هفتاد درصد سطح زمین از روییدنی ها پوشیده شده است لذا تشخیص واحد های زمین شناسی از طریق جهت گیری « زیست شناسی جغرافیایی » بسیار مهم می باشد.

اساس « زیست شناسی جغرافیایی » رابطه ی بین نیازمندی های مواد غذایی گیاهی و دو عامل مرتبط با هم می باشد. وجود مواد مغذی در خاک و خصوصیات فیزیکی خاک، شامل وجود رطوبت خاک و توزیع رویش گیاهی اغلب می تواند به عنوان یک شاخص غیر مستقیم ترکیب مواد سنگی و خاک زیر سطحی مورد استفاده قرار گیرد. طریق زیست جغرافیایی جهت تهیه نقشه های زمین شناسی با از تصاویر ماهواره ای، تلاش مشترک بین زمین شناسان، دانشمندان خاک و متخصصین زیست جغرافیایی را توصیه می کند که لازمه ی این کار آشنایی همه ی این متخصصان با سنجش از دور است. یکی از جنبه های مهم این روش تشخیص وضعیت غیر طبیعی روییدنی ها به علت وجود مناطق معدنی می باشد.

بسیاری از زمین شناسان براین باورند که انعکاس در باند های طیفی با طول موج تقریبی 6/1 و 2/2 میکرومتر به ویژه برای اکتشافات معادن و تهیه نقشه سنگ شناسی مهم هستند. این باند ها نمی توانند عکسبرداری شوند، لکن آنها قابل سنجش به وسیله  ی سنجنده هایی نظیر  TMو طیف سنج تصویر بردار هوایی می باشند. همچنین بررسی باند های چند گانه ی باریک در محدوه ی طیفی  مادون قرمز حرارتی نشانه های قوی در تشخیص و تمیز سنگ و انواع مواد معدنی دارد.

منبع : کتاب اصول و مبانی سنجش از دور  و تعبیر و تفسیر تصاویر هوایی و ماهواره ای

اثر : لیساند و کی فی 

ترجمه و تدوین : مهندس حمید مالمیریان

اکوتوریسم و طبیعت

* اکوتوریسم یا طبیعت گردی گونه‌ای از گردشگری است که در آن گردشگران به مناطق طبیعی همچون کوه، جنگل، دریا و … سفر می کنند و به دیدار از زیست بوم و طبیعت زنده می‌پردازند.

* بسیاری از کشورهای جهان از اکوتوریسم درآمدهای هنگفتی کسب می کنند اما طبیعت‌گردی در کشورما به دلیل عدم رعایت فرهنگ حفظ محیط زیست از سوی برخی از طبیعت گردان با خسارت های جبران ناپذیری به طبیعت همراه است.
  *ریختن زباله هایی همچون ظروف پلاستیکی که نمی توانند خورده و تجزیه شوند و برای صدها سال تجزیه نشده در طبیعت باقی می مانند، به مرور اتمسفر، زمین و آب را آلوده می کنند
همچنین بوته کنی، بریدن شاخ و برگ درختان برای روشن کردن آتش، برپا کردن آتش در کنار درختان و خاموش نکردن آتش پس از استفاده هم مشکلاتی برای منابع طبیعی و محیط زیست ایجاد کرده است.
* حضور طبیعت گردان نا آگاه و غیر مسئول فشار زیادی بر طبیعت وارد می کند، آتش سوزی مراتع و جنگلها مهمترین تهدید برای محیط زیست و منابع طبیعی به شمار می رود.
* طبیعت گردی باید بدون خسارت به منابع طبیعی انجام شود و طبیعت گردان باید نکات حفاظتی را رعایت کنند.

* توسعه صنعت اکوتوریسم بدون فرهنگسازی برای برقراری ارتباط سالم با محیط زیست ومنابع طبیعی وحفظ آنها، منجر به نابودی طبیعت می شود.

* همه کسانی که از امکانات آب، هوا و مزایای زمین استفاده می‌کنند باید در راستای حفاظت از این میراث ماندگار تلاش و جدیت داشته باشند.                                                                                     
                                                                                                                                                      
* رعایت ملاحظات زیست محیطی و توجه به مباحث آموزشی از نکات حائز اهمیت در توسعه طبیعت‌گردی و جلوگیری از آسیب‌رسانی به مناطق طبیعی است.

* برای جلوگیری از تخریب طبیعت باید ورود گردشگران به مناطق طبیعی با اعمال محدودیت زمانی و محدودیت‌ راه‌ها همراه باشد و لزوم ارائه مجوز ورود به مناطق طبیعی و لزوم بازگرداندن زباله‌ها از این مناطق باید مورد توجه قرار گیرد.

* گردشگری طبیعی نوعی گردشگری مسئولانه است که گردشگر باید نسبت به حفظ طبیعتی که در آن حضور می یابد خود را مسئول بداند.

* به گفته کارشناسان، فقدان فرهنگ مناسب طبیعت‌گردی از بین رفتن چشم‌اندازهای زیبای طبیعی و مرگ محیط زیست و منابع طبیعی را به دنبال دارد. پیران و کهنسالان بازدید کننده از طبیعت که هر روز از تعداد آنان کمتر می شود، بریدن شاخه و سوزاندن درخت را گناه نابخشودنی می دانند و اعتقاد دارند هرکس شاخه ای از درختی بشکند، عضوی از خانواده اش می میرد و چه زیبا پیامبر عظیم شأن اسلام (ص) در این باره فرموده است که شکستن شاخه ای از درخت به مانند شکستن بال فرشتگان است.

با این حال به نظر می رسد این باور مثبت به نسلهای کنونی منتقل نشده و هر روز شاهد آسیب به طبیعت بکر این مرز و بوم از سوی طبیعت گردان هستیم. واین در حالیست که سازمان جهانی جهانگردی ۵۰ درصد گردشگران را در سال ۲۰۲۰ طبیعت‌گرد دانسته و قرن حاضر را قرن طبیعت‌گردی نامیده است اما آیا با این روند تخریب جایی برای طبیعت گردی تا آن سال باقی خواهد ماند.

استفاده از سامانه های اطلاعات جغرافیایی جهت مدیریت زیستگاه حیات وحش

استفاده از سامانه های اطلاعات جغرافیایی جهت مدیریت زیستگاه حیات وحش
مطالعه موردی قوچ و میش اصفهانی
(Ovis orientalis isfahanica)
در پناهگاه حیات وحش موته

سعیده ملکی نجف آبادی
 محمودرضا همامی
عبدالرسول سلمان ماهینی
وحید راهداری

خانم نجف آباذی و آقای راهداری از اساتید خوب بنده می باشند

چکیده :
قوچ و میش اصفهانی دارای پراکندگی جغرافیایی محدودی است و به عنوان یک گونه آسیب پذیر در قرار دارد. اطلاعات کافی در مورد انتخاب زیستگاه این تاکسون وجود ندارد تا برای برنامه IUCN فهرست سرخ های حفاظتی مورد استفاده قرار گیرد. در این مطالعه یک مدل مبتنی بر سامانه های اطلاعات جغرافیایی با استفاده از داده های حضور برای پیشگویی مطلوبیت زیستگاه قوچ و میش اصفهانی در پناهگاه حیات وحش موته استفاده شده است. این مطالعه مهم ترین فاکتورهای تاثیرگذار بر نیچ اکولوژیکی قوچ و میش اصفهانی و زیستگاه مطلوب فصلی را برای این گونه در منطقه مطالعه، تعیین کرده است. نتایج نشان داد که در طول تابستان و پاییز بخش بزرگی از زیستگاه مطلوب قوچ و میش اصفهانی با درمنه کوهی پوشیده شده است در صورتیکه در زمستان و بهار مناطق پوشیده با درمنه دشتی مطلوب تر است.این نکته با مهاجرت ارتفاعی گونه به عنوان یکی دیگر از نتایج این مطالعه مطابقت دارد به صورتیکه در تابستان و پاییز ارتفاعات بالاتر زیستگاه مناسب تری هستند اما در بهار و زمستان ارتفاعات پایین تر مطلوبیت بیشتری دارد. شیب های بالاتر از 30 % و فاصله تا منابع آبی در تابستان به عنوان فاکتور محدود کننده برای این گونه هستند.تاثیر سایر فاکتورها ( مثل فاصله تا جاده،معدن و زمین های زراعی) بر مطلوبیت زیستگاه قوچ و میش اصفهانی در پناهگاه حیات و حش موته ناچیز است.

واژه های کلیدی: تحلیل عامل آشیان بوم شناختی، مطلوبیت زیستگاه، فاکتور حاشیه، فاکتور تخصصی شدن

منبع : همایش ملی ژئوماتیک 89 - اردیبهشت 1389

دانلود فایل pdf متن کامل مقاله در ادامه مطلب

برای مشاهده سایر مقالات زیست محیطی این وب اینجا کلیک نمایید .

 

بررسی اثر پساب کارخانه ذوب آهن اصفهان روی برخی خصوصیات خاکهای تحت کشت چند گونه درختی

آلودګی های زیست محیطی

بررسی اثر پساب کارخانه ذوب آهن اصفهان

روی برخی خصوصیات خاکهای تحت کشت چند گونه درختی

مهدی-کدخدائی

چکیده :

جمع آوری و استفاده مجدد از پسآب و فاضلاب در کشاورزی، منابع طبیعی و فضای سبز یکی از راههای حفظ منابع آبی و محیط زیست می­باشد. عواقب زیان بار و مسمومیت­های انسان و خاک در استفاده مجدد از پسآب از جمله فلزات سنگین موجود در آن از موارد مهمی است که باید مد نظر قرار گیرد.

هدف از انجام این مطالعه بررسی اثر پسآب کارخانه ذوب آهن اصفهان روی برخی از خصوصیات خاکهای تحت کشت چند گونه درختی می­باشد. این مطالعه با بکارگیری 5 تیمار آبیاری (آب چاه , 25% آب + 75% پسآب , 50% آب + 50% پسآب , 75% آب + 25% پسآب و پسآب خالص) ، 4 گونه (کاج ، سرو، توت و اکالیپتوس) و 3 عمق(مواد آلی و CEC فقط در عمق 0 تا 10 سانتیمتری ، عناصرZn ، N? ، Cu ، Pb ، Cd ، Cl و HCO3 در دو عمق 0تا 10 و 10 تا 30 سانتیمتری و پارامترهایNa ، k ، Mg + Ca ، ECe SAR و pH در 3 عمق 0 تا 10، 10 تا 30 و 30 تا 60 سانتیمتر) با 3 تکرار درغالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی بصورت اسپلیت فاکتوریل برای 3 عمق و2  عمق و نیز بصورت اسپلیت پلات برای 1 عمق صورت گرفت.

نتایج نشان داد که بین تیمارهای مورد مطالعه از لحاظ عناصر سنگین اختلاف معنی ­داری وجود دارد به طوری که بیشترین آن مربوط به تیمار پسآب خالص و کمترین آن مربوط به تیمار شاهد (آّب چاه) می­باشد. مقایسه بین غلظت عناصر سنگین موجود در خاک قبل و بعد از اعمال تیمارهای آزمایشی نشان داد که استفاده از پساب کارخانه ذوب آهن باعث افزایش عناصر سنگین در خاک می­شود. البته غلظت تمامی عناصر بعد از استفاده از پسآب به جز کادمیوم در حد محدوده مجاز قرار دارند و این هم به دلیل بالا بودن کادمیوم اولیه موجود در خاک قبل از انجام آزمایش می­باشد. بین تیمارهای مورد مطالعه از لحاظ ECe، SAR و pH نیز اختلاف معنی­ داری مشاهده شد به طوری که تیمار شاهد (آب چاه) بالاترین و تیمار پسآب کمترین میزان ECe و SAR را به خود اختصاص دادند. بین خاک­های تحت کشت گونه توت ازلحاظ میزان   Zn و Pb به طور معنی­ داری بیش از میزان این عناصر در خاکهای تحت کشت سایر گونه های مورد مطالعه بود. درعمق0 تا 10 سانتیمتری میزان غلظت عناصر Zn، Cu و Cd به طور معنی­ داری بیش از عمق 10 تا 30 سانتیمتری مشاهده گردید. همچنین بین عمق­های مختلف نیز از لحاظ Cl، ECe و SAR اختلاف معنی­داری وجود دارد به طوری که میزان ECe   و Cl در عمق سطحی بیشترین مقدار و با افزایش عمق از میزان آنها کاسته شد. با افزایش میزان پساب، میزان مواد آلی نیز افزایش یافت به نحوی که تیمار آبیاری با پساب بیشترین میزان مواد آلی را به خود اختصاص داده بود.

به طور کلی می­توان نتیجه­ گیری کرد استفاده از پسآب به دلیل کاهش میزان شوری و نیز افزایش مواد آلی نسبت به تیمار شاهد باعث بهبود خاک برای استفاده گیاهان می­گردد. با در نظر داشتن غلظت عناصر سنگین   و شوریی می­توان جهت کاهش اثرات سمیت پسآبها بهترین نسبت آب و پسآب را برای کاشت گیاهان انتخاب کرد که با توجه به شرایط موجود و نتایج این مطالعه تیمار 3 (نسبت 1:1 از آب و پسآب) بهترین تیمار جهت آبیاری می­باشد.

منبع : دانشګاه صنعتی اصفهان-دانشکده منابع طبیعی-ګروه محیط زیست

استاد راهنما : دکتر نورالله میرغفاری

سایر پایان نامه های موجود در این وب (دانشکده منابع طبیعی دانشګاه صنعنی اصفهان)

کاربرد GIS و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی در مکان یابی محل دفن پسماندهای شهری

آلودګی های زیست محیطی

کاربرد GIS و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی در مکان یابی محل دفن پسماندهای شهری
مطالعه موردی : شهرستان نجف آباد

افسانه افضلی

چکیده :

افزایش جمعیت، توسعه صنعت و رشد کمی و کیفی کالاهای مصرفی موجب افزایش میزان پسماندهای تولیدی شده است. در دهه­های اخیر با پیشرفت فناوری مدیریت جامع مواد زاید جامد شهری، از روش­هایی   نظیر بازیافت، تیمار بیولوژیکی، تیمار حرارتی و دفن بهداشتی استفاده شده است.اگر ترکیبی از فناوری­ها   و سیاست­های کاهش تولید مواد زاید استفاده شود، وجود مکان مناسب برای دفن بهداشتی در سیستم مدیریت مواد زاید جامد ضروری است. دفن در زمین به عنوان معمول­ترین روش دفع پسماندهای شهری در اغلب مناطق دنیا محسوب می شود.

انتخاب محل مناسب جهت دفن مواد زاید جامد می­تواند از اثرات نامطلوب اکولوژیکی و اجتماعی- اقتصادی جلوگیری کند. مکان­یابی محل دفن نیازمند تجزیه و تحلیل داده­های مکانی، قوانین و معیارهای قابل قبول است. در این ارتباط، سامانه اطلاعات جغرافیایی و روش ارزیابی چند معیاره می­توانند به عنوان ابزاری کارامد برای مدیریت و به­کارگیری لایه­ های اطلاعاتی مختلف در مرحله مکان­یابی مورد استفاده قرار گیرند. محل فعلی دفن پسماندهای شهری نجف­آباد به دلیل توسعه شهر و مجاورت با دانشگاه آزاد با محدودیت­هایی مواجه شده است.

هدف از این پژوهش تعیین مکان مناسب دفن مواد زاید شهری شهرستان نجف­آباد با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی و فرایند تحلیل سلسله مراتبی است. بدین منظور سه دسته معیارهای فیزیکی، زیست­ محیطی و اجتماعی - اقتصادی برای مکان‌یابی محل دفن مورد ارزیابی قرار گرفتند. هرکدام از این معیارها تحت عنوان لایه­ های اطلاعاتی مختلف مانند نقشه­ های شیب، منابع آب سطحی و زیر زمینی، کاربری اراضی، مناطق مسکونی، اراضی کشاورزی، خطوط انتقال نیرو و آب، چاه­ها و چشمه­ ها، گسل­ها، نفوذپذیری آب، منطقه حفاظت­ شده قمیشلو، صنایع، دشت­های سیلابی، فاصله از شهر و مراکز تولید، راه­های ارتباطی و قابلیت­ دید از جاده­ها و مناطق مسکونی تهیه شدند. سپس این لایه ­ها با استفاده از دو روش استادندارد­سازی از طریق منطق بولین و فازی مورد بررسی قرار گرفتند. وزن­ دهی لایه­ های اطلاعاتی به دست آمده از روش استانداردسازی فازی با استفاده از روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی انجام گرفت. روی­ هم­گذاری نقشه­ های حاصل از منطق بولین نشان داد که کل این منطقه برای استقرار محل دفن نامناسب می­باشد. با روی­ هم­گذاری نقشه­ های حاصل از منطق فازی تنها دو منطقه با در نظر گرفتن حداقل مساحت مورد نیاز محل دفن برای 20 سال با مساحت­های 56 و 248 هکتار مناسب تشخیص داده شدند. با این وجود، این دو محل نیز به دلیل نزدیکی به شهرستان تیران، از تناسب لازم برای د­ر نظر گرفتن محل دفن پسماندهای شهری نجف آباد برخوردار نیستند. بنابراین، به نظر می­رسد که به دلیل محدودیت­های زیاد در نجف­آباد، امکان استقرار محل دفن مشترک پسماندهای شهری شهرهای مجاور مورد بررسی قرار گیرد.

منبع : دانشګاه صنعتی اصفهان-دانشکده منابع طبیعی-ګروه محیط زیست

استاد راهنما : دکتر نورالله میرغفاری

سایر پایان نامه های موجود در این وب (دانشکده منابع طبیعی دانشګاه صنعنی اصفهان)

زیست پالایی Bioremediation

زیست پالایی یا Bioremediation فرایندی است که طی آن آلاینده ها توسط موجودات زنده، عمدتا میکروارگانیسم‌ها، در شرایط کنترل شده تجزیه شده و به حالت غیر زیان‌آور می‌رسد، یا اینکه غلظت آن‌ها به حد کمتر از مقدار مجاز سازمان‌های قانون‌گذار می‌رسد.علاوه بر میکروارگانیسم ها گیاهان و قارچها نیز عمل زیست پالایی را انجام می دهند.زیست پالایی برای نابودی مواد شیمیایی در خاک، آب زیرزمینی، فاضلاب ، لجن ، پسماند های صنعتی و گازها به کار می رود.بیشترین توجه هم اکنون در راستای نفت و فرآورده های نفتی معطوف شده است.

معیارهای لازم جهت استفاده از تکنیک زیست پالایی:

1-میکروارگانیسمهایی که به فعالیت کاتابولیکی نیاز دارند باید موجود باشند.
2-میکروارگانیسم های یاد شده باید توان تبدیل ترکیب را به سرعتی معقول داشته باشند.
3-ترکیب های هدف باید در دسترس ریز جانداران باشند.
4-شرایط محیطی باید به گونه ای باشد که رشد میکروبی یا فعالیت آنها را تشدید کند.
5-مکان آلوده فاقد غلظت ها یا ترکیب های شیمیایی باشد که برای گونه های تجزیه کننده بازدارنده است.
6-هزینه ی این فناوری نباید بیشتر از دیگر روش هایی باشد که می توانند ماده شیمیایی مورد نظر را نابود سازند.

زیست پالایی چگونه عمل می کند؟

آنزیم های رها شده توسط میکروب ها،ماده آلاینده را به قطعات قابل هضم تجزیه می کنند.این قطعات به عنوان غذا توسط میکروارگانیسم ها،مصرف می شوند.پسماندهای بیولوژیکی بی خطر،همه ی آن چیزی هستند که از ماده آلوده باقی می مانند.آنزیم های منتشرشده توسط میکروارگانیسم ها ،فقط می توانند به یک سطح از ماده آلاینده حمله کنند و این منجر به کند شدن فرایند و تاثیر کمتر آن می شود.بیوسورفاکتانت های تولید شده توسط میکروارگانیسم ها ،به وسیله امولسیون کردن لایه آلوده ،آن را به ذرات ریزی می شکنند که حلال در آب هستند.و سپس می توانند توسط آنزیم ها احاطه شده و به سرعت هضم شوند.

فرمهای کلی زیست پالایی

1- Intrinsic Bioremediation:(زیست پالایی طبیعی و بی واسطه)
دنبال کردن فرآیند طبیعی تجزیه زیستی است و از طریق آن میکروارگانیسم های طبیعی موجود در محیط در همان شرایط طبیعی حذف آلودگی ها را تا سطح قابل قبولی انجام می دهند.

Biostimulation -2 :(تحریک زیستی)
در این موارد معمولاً جمعیت تجزیه کننده به اندازه کافی حضور دارد ولی شرایط محیطی برای فعالیت آنها مساعد نیست. با مساعد کردن شرایط محیطی می توان سرعت تجزیه زیستی را توسط میکرو ارگانیزم های خود محیط، افزایش داد.

3- Bioaugmentation :(تقویت زیستی)
این فرآیند شامل وارد کردن میکرو ارگانیزم های غیربومی به محیط طبیعی است که با هدف افزایش سرعت و یا گسترش تجزیه زیستی انجام می شود.

مزیت های زیست پالایی:

در محل قابل انجام است.
هزینه جابجایی ندارد.
به هم خوردن موقعیت محل حداقل است.
در مقایسه با دیگر شیوه های آلوده زدایی ،سیستم های زیستی ارزان تر اند.
عموم مردم با نظر مثبت آن را می پذیرند.
همراه با شیوه های دیگر قابل انجام است.
از نظر محیطی زیان آور نیست.
در 24 ساعت شبانه روز کار بی وقفه ادامه دارد

محدودیت های زیست پالایی

1-برخی از مواد شیمیایی توسط عامل های زیستی تجزیه پذیر نیستند.
2-فرآورده های جنبی زیست تجزیه ممکن است سمی تر و پایدارتر از ترکیب اصلی باشند.
3-آمیخته پیچیده ای از مواد آلی ممکن است در بر گیرنده ی ترکیبات بازدارنده باشند.
4-غلظت ماده اولیه ممکن است بسیار زیاد (سمی) یا بسیار کم (منبع ناکافی انرژی)باشد.
5-کاربرد عناصرغذایی و همچنین پس مانده ای که توسط ریزجانداران به وجود می آید می تواند برکیفیت محیط های آبی اثر نامطلوب بگذارد.

•زیست پالایی یک گزینه خوب نسبت به فناوری های پاکسازی متداول است. از این رو پژوهش ها در این زمینه در حال افزایش است. پالایش زیستی پاسخی به همه دشواریهای آلودگی نیست و کارآیی آن در هر مکان باید بر پایه اطلاعات مربوط به میکروبیولوژی ، هیدرولوژی ، زمین شناسی و شیمی آن محل تعیین شود.
در جایی که یک جمعیت میکروبی بومی با تواناییهای تخریب زندگی می کنند بهتر است که فعالیت آنها در همان محل تحریک شود نسبت به ورود میکروارگانیسم های غیر بومی که ممکن است در اثر رقابت بمیرند. آلاینده های مصنوعی و شیمیایی معمولا بسیار سمی هستند و به تعداد زیادی از میکروارگانیسم ها برای تجزیه احتیاج دارند و تنها هنگامی که میکروارگانیسم ها تشکیل جمعیتی بزرگ دادند می شود از آنها برای تجزیه مواد استفاده کرد.
بعضی مواقع عاقلانه تر است که از روش های بیولوژیکی به عنوان مکمل روش های شیمیایی استفاده شود که در این صورت هزینه های عملیات به میزان قابل توجهی کاهش می یابد. این تکنولوژی علاوه بر میکروارگانیسم های طبیعی می تواند بر پایه ارگانیسم هایی که دستکاری ژنتیکی شده اند نیز برای تغییر شکل مواد آلی و ترکیبات معدنی به کار رود.می توان از روش های مهندسی ژنتیک برای طراحی میکروارگانیسم های خاصی با پتانسیل بسیار برای bioremediation استفاده کرد.در کشور ما نیز تحقیقات پراکنده ای در این زمینه انجام شده است.

طبقه بندی مناطق جنگلی استان گلستان به روش حداکثر احتمال با استفاده ازتصاویر ماهوار های ETM-سال 2001

طبقه بندی مناطق جنگلی استان گلستان

به روش حداکثر احتمال

با استفاده ازتصاویر ماهوار هایETM - سال 2001

عبدالرسول سلمان ماهینی

آزاده ناد علی

جهانګیر فقهی

برهان ریاضی

چکیده :

نزولات جوی در محیط عاری از پوشش گیاهی به علت کم بودن نفوذ پذیری خاک، به مقدار کم در زمین فرو می روند و بیشتر در روی زمین جاری می شوند و همین پدیده به همراه سایر عوامل باعث فرسایش خاک و آلودگی آب های سطحی و کاهش حاصل خیزی خاک می شود. متاسفانه در چند سال اخیر، کاهش چشمگیری در پوشش جنگلی به خصوص پوشش درختی در استان گلستان مشاهده می شود، به طوری که این مساله یکی از دلایل بروز سیل های مهیب بوده است. در این مطالعه، از داده های ماهواره لندست و سنجنده ETM+، سال 2001 جهت طبقه بندی پوشش درختی استان گلستان به روش حداکثر احتمال استفاده شده است. برای این کار با توجه به اطلاعات و تجربه قبلی از انواع کاربری و پوشش سرزمین در این محدوده و مطالعه چشمی تصویر رنگ مجازی، پوشش درختی منطقه شناسایی شد و بر روی تصویر رنگ مجازی تعیین گردید. سپس، با استفاده از 6 باند تصویر شامل باندهای 1، 2، 3، 4، 5، 7 و نمونه های تعلیمی خام وطبقه بندی کننده حداکثر احتمال، طبقه بندی صورت گرفت. در مرحله بعد، از نقشه حاصل از طبقه بندی نظارت نشده با 100 طبقه، جهت پالایش نمونه های تعلیمی خام استفاده گردید و طبقه بندی تصویر به روش مذکورتکرار شد. در انتها، صحت تصاویر طبقه بندی شده به دو روش جابه جایی تصادفی پیکسل ها وهمچنین استفاده از تصاویر سنجنده LISS III به عنوان نقاط کنترل زمینی مشخص شد. نتایج نشان دهنده درستی بسیار خوب طبقه بندی جنگل با استفاده از تصاویر ماهواره لندست است.

منبع : فصلنامه علوم و تکنولوژی محیط زیست-دوره 14- شماره 3-پاییز 1391-صفحه 56-47

(دانشګاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات)

دانلود فایل pdf متن کامل مقاله در ادامه مطلب

برای مشاهده سایر مقالات زیست محیطی این وب اینجا کلیک نمایید .

تحلیل نتایج حاصل از اندازه گیری فلزات سنگین (سرب،کادمیوم) هوا در محوطه سازمان انرژی اتمی

تحلیل نتایج حاصل از اندازه گیری فلزات سنگین هوا

 (سرب،کادمیوم)

 در محوطه سازمان انرژی اتمی

فرامرز معطر

کریم حسین میخجی

احمد محمد زاده

عبدالرضا کرباسی

اعظم سادات دلبری

چکیده :

با توجه به اهمیت اندازه گیری فلزات سنگین در هوا در چارچوب این مقاله میزان غلظت فلزات سنگین (سرب و کادمیوم) هوا اندازه گیری و تحلیل گردیده است. نمونه برداری هوا توسط دستگاه نمونه برداری با حجم بالا( High Vloum Sampler) در فصول مختلف سال انجام پذیرفت و پس از آماده سازی نمونه ها، میزان غلظت فلزات سنگین به روش جذب اتمی تعیین گردید. نتایج حاصل به وسیله نرم افزار آماری Spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت، میانگین غلظت سرب و کادمیوم در نیمه دوم سال به ترتیبg/m3μ 41/0 و 04/0 بوده که در مقایسه با مقادیر استاندارد سرب و کادمیوم (g/m3μ 50/1، 15/0) غلظت این فلزات از حد استاندارد کم تر می باشد. نتایج موید این نکته است که میزان فلزات سنگین (سرب و کادمیوم) وابسته به شرایط محیطی به ویژه تلاطم هوا و میزان بارندگی بوده به طوری که در هنگام بارندگی میزان آلودگی به شدت کاهش یافته و در هنگام وارونگی هوا به علت تجمع آلاینده ها و عدم پخش آن ها آلودگی افزایش یافته است. نکته قابل توجه این است که میزان غلظت فلزات سنگین حتی در شرایط وارونگی از میزان استاندارد تعیین شده توسط مراجع بین المللی کم تر بوده است.

منبع : فصلنامه علوم و تکنولوژی محیط زیست-دوره 14- شماره 3-پاییز 1391-صفحه 37-29

(دانشګاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات)

دانلود فایل pdf متن کامل مقاله در ادامه مطلب

برای مشاهده سایر مقالات زیست محیطی این وب اینجا کلیک نمایید .