مقاله: اثر دفن زباله بر آبهای سطحی و زیر زمینی

اثر دفن زباله بر آبهای سطحی و زیر زمینی

دکتر منصور غیاث الدین

مهندس داویدیان

چکیده

بمنظور بررسی اثرات دفن زباله بر آبهای سطحی و زیرزمینی از آبهای موجود در دو منطقه کهریزک وجاجرود نمونه برداری و آزمایشات شیمیایی و بیولوژیکی با روشهای استاندارد متد صورت گرفت.درمنطقه جاجرود بعلت برهم انباشتن متجاوز از 15 متر زباله بدون لایه گزاری وغیرقابل نفوذ بودن بستر محل دفن شیرابه ای با غلظت زیاد آلودگی(حدود12000 میلیگرم در لیتر بی اودی) از زیر آن جاری می شود که در گذشته به رودخانه جاجرود وارد می شد و حالا دربرکه ای جمع آوری می شود

این شیرابه در مسیر جریان خود تعدادی از چاهها و چشمه های اطراف را آلوده می نماید. درمنطقه کهریزک آب جاری سطحی وجود ندارد محل دفن مناسب تر و روش هم نسبتا بهتر است لکن چاه هائیکه عمق آنها کمتر از 20 متر است و در فواصل تا 800 متری محل دفن قرار گرفته اند دارای آلودگی زیادی اعم از بیولوژیکی یا شیمیایی می باشند. در این بررسی معلوم شد که محلهای دفن به خصوص منطقه جاجرود بیهچوجه مناسب اینکار نیست و باید بجای دیگر منتقل شود. منطقه کهریزک نیز باید ترک شود و به محل جدیدی با رعایت ضوابط منتقل گردد.

منبع : مجله محیط شناسی(نشریات دانشګاه تهران) - دوره 14 - زمستان 1365 -

دانلود فایل متن کامل مقاله در ادامه مطلب

لینک مشاهده سایر مقالات زیست محیطی این وب
 

مقاله: برآورد ارزش تفریحی پارک هشت بهشت در اصفهان با استفاده از روش ارزشگذاری مشروط (CV)

برآورد ارزش تفریحی پارک هشت بهشت در اصفهان با استفاده از روش ارزشگذاری مشروط (CV)

بتول رفعت (دانشگاه اصفهان ، استادیار گروه اقتصاد)

بقیت اله موسوی (دانشگاه علامه طباطبایی تهران، کارشناس ارشد اقتصاد محیط زیست)

چکیده

با توجه به نادیده گرفتن نقش جانبی محیط زیست، مشخص کردن این نقش و برآورد آن، اهمیت محیط زیست و نقش واقعی آن را در اقتصاد ملی روشن خواهد کرد. ارزش گردشگری و تفریحی جزء ارزشهای مستقیم اکوسیستم جنگلی و پارک‌ها بوده که شامل استفاده از جنگل و پارک برای تفریح، گذران اوقات فراغت و سرگرمی، پیاده‌روی، و زیبایی‌شناختی است. در این پژوهش، ارزش تفریحی پارک هشت بهشت اصفهان و میزان تمایل به پرداخت بازدیدکنندگان این پارک با استفاده از روش ارزشگذاری مشروط تعیین و اندازه‌گیری شده است. بنابراین، تعداد 230 پرسشنامه تهیه شد و اطلاعات مورد نیاز طی ماههای اسفند 1390، فروردین و اردیبهشت 1391 جمع‌آوری شد. پیشنهادهای 2000، 3000 و 4000 ریالی، به‌ترتیب به عنوان پیشنهادهای پایین، میانی و بالا برای پرداخت بازدیدکنندگان مطرح شد. ابتدا پیشنهاد میانی مورد پرسش قرار گرفت و در صورت ارائة جواب منفی، قیمت پیشنهادی پایین، و در صورت ارائه جواب مثبت، قیمت پیشنهادی بالا ارائه شد. نتایج نشان داد که متغیرهای درآمد فرد، درآمد خانواده، تحصیلات، کیفیت پارک، ارزشمندی محیط زیست و نوع منزل مسکونی بر تمایل پرداخت بازدیدکنندگان برای استفاده از دلپذیری محیط زیست اثر مثبت داشته است. همچنین، متغیرهای سن افراد و مسافت خانه از پارک، رابطة منفی با میزان تمایل پرداخت افراد داشته است. متوسط تمایل به پرداخت بازدیدکنندگان برای ارزش تفریحی این پارک، 2618 ریال برای هر بازدید است و میانگین تمایل به پرداخت سالانه هر خانوار نیز برای بازدید از این پارک 4/106814 ریال به‌دست آمده است.

منبع:
مجله محیط شناسی(دانشګاه تهران)-دوره 39، شماره 1، بهار 1392، صفحه 157-164

دانلود متن کامل مقاله در ادامه... 

مقاله: برآورد ارزش تفرجی پارک جمشیدیه تهران با استفاده از روش ارزشگذاری مشروط

برآورد ارزش تفرجی پارک جمشیدیه تهران
با استفاده از روش ارزشگذاری مشروط


اعظم رضایی
نجمه نخعی
شهرام محمد زاده

چکیده

تعیین ارزش واقعی منابع زیست محیطی به دلیل عملکرد و خدمات زیست محیطی و مدیریت بهینة آنها موضوعی مهم تلقی می‌شود. اخیراً اقتصاددانان به نقش منابع طبیعی و محیط زیست در رفاه انسان‌ها پی برده‌اند و تلاش‌های زیادی برای ارزشگذاری کالاها و خدمات زیست‌محیطی انجام داده‌اند.

در همین راستا این مطالعه به تعیین ارزش‌های تفرجی پارک جمشیدیه تهران و اندازه‌گیری میزان تمایل به پرداخت افراد برای بازدید از این پارک با استفاده از روش ارزشگذاری مشروط با استفاده از مدل لوجیت و پرسشنامه انتخاب دو بخشی دو بعدی پرداخته است. داده‌های مورد نیاز از طریق تکمیل 210 پرسشنامه از بازدیدکنندگان پارک جمشیدیه در سال 1390 جمع‌آوری شد.

نتایج نشان می‌دهد که متوسط تمایل به پرداخت افراد به ازای هر بازدید 23448 ریال است. همچنین ارزش تفریحی پارک برای هر هکتار 9/203 میلیون ریال و متوسط ارزش تفریحی سالانه هر خانواده برای بازدید از پارک جمشیدیه، تقریباً 844 هزار ریال برآورد شد. همچنین نتایج نشان دهندة آن است که حدود 86% از بازدیدکنندگان پارک جمشیدیه حاضر بودند مبلغی از درآمد ماهانه خود را به ورودیه پارک اختصاص دهند که نشان‌دهنده آگاهی مناسب شهروندان تهرانی از اهمیت پارک‌ها و فضای سبز و ارزش بالای محیط زیست در تهران به دلیل تراکم جمعیت، پایین بودن سرانه فضای سبز و آلودگی هواست. این امر برای سیاستگزاران و برنامه ریزان توجیحی فراهم می‌کند تا از کیفیت پارک‌ها حمایت کرده و از زوال این منابع جلوگیری کنند.

منبع: مجله محیط شناسی(دانشګاه تهران)-دوره 39، شماره 2، تابستان 1392، صفحه 1-132

دانلود فایل pdf  متن کامل مقاله در ادامه مطلب

برای مشاهده سایر مقالات زیست محیطی این وب اینجا کلیک نمایید .

مشاهده لیست همه مقالات زیست محیطی این وبلاګ از اینجا

---

 برآورد ارزش تفرجی پارک جمشیدیه تهران
با استفاده از روش ارزشگذاری مشروط


اعظم رضایی
نجمه نخعی
شهرام محمد زاده





نوع فایل : PDF
حجم فایل : 185.27 KB

دانلود مقاله

ارزیابی ریسک‌های محیط زیستی تالاب بین‌المللی شادگان+شاخص‌های عملکرد اکولوژیکی

ارزیابی ریسک‌های محیط زیستی تالاب بین‌المللی شادگان

بر اساس شاخص‌های عملکرد اکولوژیکی

لیلا رحیمی بلوچی

بهرام ملک محمدی

چکیده :

این تحقیق با هدف شناسایی مهم‌ترین عوامل تنش‌زای تهدیدکننده تالاب شادگان برای ارائه راهکارهای کنترل و کاهش آنها انجام شده است. تالاب بین‌المللی شادگان واقع در جنوب غربی کشور در استان خوزستان مورد تهدید عوامل مختلفی است. شناخت عوامل تهدیدکننده تالاب شادگان و مدیریت آنها در قالب ارزیابی و مدیریت ریسک با توجه به قرار گرفتن این تالاب در فهرست مونترو، می‌تواند تالاب را از خطر نابودی و از دست دادن عنوان بین‌المللی نجات دهد. بر این اساس ابتدا مهم‌ترین ریسک‌های تهدیدکننده تالاب و نقاط نهایی تحت تأثیر این ریسک‌ها شناسایی و در مرحله مشخصه سازی، ریسک‌ها بر اساس شاخص‌های شدت اثر، احتمال وقوع و دامنه اثر پیامدها، تجزیه و تحلیل و میزان و سطح ریسک‌ها مشخص شده‌اند. نقاط نهایی به منظور تعیین میزان شدت پیامدهای هر یک از ریسک‌ها تعیین شده و ارزیابی این نقاط نهایی با توجه به رویکرد هیدروژئومورفیک در تالاب انجام شده است. در ارزیابی ریسک محیط زیستی این تالاب، پس از محاسبه میزان شاخص ریسک، با جمع آوری آرای افراد خبره و استفاده از فرایند تحلیل سلسله مراتبی به اولویت‌بندی ریسک‌ها پرداخته، سپس اقدامات کنترلی و کاهش ریسک‌ها پیشنهاد شده است. بر طبق نتایج حاصل از این تحقیق، تغییرات فیزیکی مانند تغییر کاربری زیستگاههای طبیعی، تغییر در رژیم آب تأمین‌کننده تالاب مانند سد سازی، آلودگی آب ناشی از تخلیه انواع فاضلاب‌ها به درون تالاب و بهره برداری بی‌رویه از تولیدات بیولوژیکی تالاب و همچنین وقوع پدیدة خشکسالی مهم‌ترین ریسک‌های تهدید‌کنندة تالاب شادگان به ترتیب اولویت هستند.

کلید واژګان:

ارزیابی ریسک محیط زیستی، تالاب شادگان، شاخص ریسک، مدیریت ریسک، نقاط نهایی ارزیابی

منبع : مجله محیط شناسی- بهار 92 - دوره 39 - شماره 1 - صفحه 101 تا 112
 ( نشر دانشګاه تهران)

دانلود فایل pdf  متن کامل مقاله در ادامه مطلب

برای مشاهده سایر مقالات زیست محیطی این وب اینجا کلیک نمایید .

مشاهده لیست همه مقالات زیست محیطی این وبلاګ از اینجا

برآورد ارزش تفریحی پارک هشت بهشت در اصفهان با استفاده از روش ارزشگذاری مشروط (CV)

برآورد ارزش تفریحی پارک هشت بهشت در اصفهان با استفاده از روش ارزشگذاری مشروط (CV)

1بتول رفعت؛ 2بقیت اله موسوی

1دانشگاه اصفهان ، استادیار گروه اقتصاد

2دانشگاه علامه طباطبایی تهران، کارشناس ارشد اقتصاد محیط زیست

چکیده

با توجه به نادیده گرفتن نقش جانبی محیط زیست، مشخص کردن این نقش و برآورد آن، اهمیت محیط زیست و نقش واقعی آن را در اقتصاد ملی روشن خواهد کرد. ارزش گردشگری و تفریحی جزء ارزشهای مستقیم اکوسیستم جنگلی و پارک‌ها بوده که شامل استفاده از جنگل و پارک برای تفریح، گذران اوقات فراغت و سرگرمی، پیاده‌روی، و زیبایی‌شناختی است. در این پژوهش، ارزش تفریحی پارک هشت بهشت اصفهان و میزان تمایل به پرداخت بازدیدکنندگان این پارک با استفاده از روش ارزشگذاری مشروط تعیین و اندازه‌گیری شده است. بنابراین، تعداد 230 پرسشنامه تهیه شد و اطلاعات مورد نیاز طی ماههای اسفند 1390، فروردین و اردیبهشت 1391 جمع‌آوری شد. پیشنهادهای 2000، 3000 و 4000 ریالی، به‌ترتیب به عنوان پیشنهادهای پایین، میانی و بالا برای پرداخت بازدیدکنندگان مطرح شد. ابتدا پیشنهاد میانی مورد پرسش قرار گرفت و در صورت ارائة جواب منفی، قیمت پیشنهادی پایین، و در صورت ارائه جواب مثبت، قیمت پیشنهادی بالا ارائه شد. نتایج نشان داد که متغیرهای درآمد فرد، درآمد خانواده، تحصیلات، کیفیت پارک، ارزشمندی محیط زیست و نوع منزل مسکونی بر تمایل پرداخت بازدیدکنندگان برای استفاده از دلپذیری محیط زیست اثر مثبت داشته است. همچنین، متغیرهای سن افراد و مسافت خانه از پارک، رابطة منفی با میزان تمایل پرداخت افراد داشته است. متوسط تمایل به پرداخت بازدیدکنندگان برای ارزش تفریحی این پارک، 2618 ریال برای هر بازدید است و میانگین تمایل به پرداخت سالانه هر خانوار نیز برای بازدید از این پارک 4/106814 ریال به‌دست آمده است.

منبع: مقاله 16، دوره 39، شماره 1، بهار 1392، صفحه 157-164  

دانلود اصل مقاله ( متن کامل مقاله)

لطفا در قبال دریافت مقاله 1+g (پایین سمت چپ) این وبلاگ را نمائید . ( plus.google )

نوع فایل : pdf

حجم فایل: 248 kb

عملکرد شبکه‌های NGOs محیط زیستی+اقدامات کارآفرینانه در NGOs محیط زیست

بررسی نقش عملکرد شبکه‌های NGOs محیط زیستی

بر اقدامات کارآفرینانه در NGOs محیط زیستی ایران

سید محمد مقیمی

امیر علم بیگ

تحقیق حاضر با هدف بررسی نقش عملکرد شبکه‌ها بر اقدامات کارآفرینانه در سازمان‌های غیردولتی (NGOs) محیط زیستی ایران و به روش توصیفی همبستگی انجام شد. جامعة آماری این پژوهش شامل کلیة سازمان‌های مردم نهاد محیط زیستی در سراسر کشور است که با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی در نهایت 51 سازمان مردم نهاد محیط زیستی از میان سازمان مردم نهاد فعال در حوزة محیط زیستی به عنوان نمونة مورد مطالعه انتخاب شدند. ابزار اصلی گردآوری داده‌ها در این پژوهش پرسشنامه بود که برای اندازه‌گیری مفاهیم استفاده شد.

رای تعیین روایی پرسشنامه از روش روایی صوری و با نظر خواهی از صاحب نظران استفاده شد. ابزار طراحی شده ابتدا در جمعیت خارج از نمونه آماری پیش آزمون و از ضریب آلفای کرونباخ برای تعیین پایایی آن بهره گرفته شد. میزان آلفای کرونباخ برای اقدامات کارآفرینانه 94/0 و برای عملکرد شبکه‌ها 92/0 است. تکنیک اصلی داده پردازی مدل‌سازی معادلات ساختاری بود که به منظور داده‌پردازی از نرم‌افزار PLS-Graph استفاده شد. نتایج مدل نشان می‌دهد که از بین ابعاد مورد مطالعه به عنوان عملکرد شبکه‌های سازمان‌های غیردولتی محیط زیستی، متغیر‌های ارتباطات و سرمایه اجتماعی، مأموریت و هدف، مشارکت و برنامه‌ریزی پایداری و بازبینی، نقش اساسی در شکل‌گیری اقدامات کارآفرینانه این سازمان‌های غیردولتی دارد.

نتایج حاکی از آن است که وجود مؤلفه‌های مورد مطالعه در قالب شبکه نقش مهمی در ارتقای اقدامات کارآفرینانه سازمان‌های غیر‌دولتی در حوزة محیط زیستی داشته است. در انتهای مقاله نیز راهکاری‌هایی برای ارتقای وضعیت کارآفرینی NGOs محیط زیستی ارائه شده است.

منبع : مجله محیط شناسی دانشگاه  تهران_شماره 39_1392

دانلود فایل pdf  متن کامل مقاله در ادامه مطلب

برای مشاهده سایر مقالات زیست محیطی این وب اینجا کلیک نمایید .

مشاهده لیست همه مقالات زیست محیطی این وبلاګ از اینجا

تدوین برنامه مدیریت استراتژیک جمعیت های گرگ

تدوین برنامه مدیریت استراتژیک جمعیت های گرگ (Canis lupus) در استان همدان با رویکرد کاهش تعارضات بین انسان و گرگ

نویسندگان مقاله :

محسن احمدی - محمد کابلی - جلیل ایمانی هرسینی - رسول خسروی شریف آبادی - مهدی الماسی

چکیده :

نیاز حیات وحش به زیستگاه جهت برآوردن نیازهای حیاتی (آب،‏ غذا،‏ پناه و مکان تولیدمثل) از یک سو و نیاز انسان به اراضی طبیعی بیشتر جهت توسعه فعالیت های کشاورزی،‏ صنعتی و مسکونی از سوی دیگر،‏ منجر به بروز تعارضاتی میان انسان و حیات وحش شده است. وقوع حملات متعدد گرگ به انسان و دام در استان همدان یکی از نمونه های بارز این تعارض بشمار می آید. برای رفع این تعارضات تدوین و اجرای برخی استراتژی های سازگار با شرایط اقتصادی-اجتماعی منطقه می‌تواند راه حل مؤثری برای مدیریت محیط زیستی منطقه تلقی گردد. در این پژوهش نقاط قوت و ضعف موجود در منطقه و نیز فرصت‌ها و تهدیداتی که گونه با آنها مواجه است و یا درآینده با آنها مواجه خواهد شد،‏ شناسایی و برای تدوین یک استراتژی مدیریتی کارآمد بکار گرفته شد. سپس ازطریق دسته بندی،‏ وزن گذاری و تجزیه و تحلیل عوامل ضعف و قوت و نیز فرصت و تهدید موجود،‏ با استفاده از ماتریس SWOT،‏ استراتژی های مناسب تدوین شد. در نهایت با استفاده از ماتریس برنامه ریزی استراتژیک کمی (QSPM)‎ و با توجه به نتایج به دست آمده،‏ سه استراتژی اطلاع رسانی،‏ آگاه سازی و فرهنگسازی جوامع بومی،‏ حمایت از محیط بانان و نیز تجهیز پاسگاه های موجود و انجام گشت زنی های مداوم و پیگیر محیط بانان در سطح منطقه و نیز مشارکت اداره کل حفاظت محیط زیست استان همدان با سازمان های مربوطه به عنوان مهمترین استراتژی ها در جهت تهیه و تدوین طرح مدیریت اراضی استان،‏ پیشنهاد می‌شود.

منبع: نشریه محیط زیست طبیعی، مجله منابع طبیعی ایران، دوره 65 شماره 3 پااییز 1391صفحات 271 تا 281

دانلود اصل مقاله در ادامه مطلب

مقایسه تحلیلی ابزارهای اقتصادی برای حفاظت از محیط‌ زیست

مقایسه تحلیلی ابزارهای اقتصادی برای حفاظت از محیط‌زیست و پیشنهادهایی برای عملیاتی کردن آنها در برنامه‌های توسعه کشور

فرزام پوراصغر سنگاچین

دانشجوی دوره دکتری برنامه‌ریزی محیط‌زیست دانشگاه تهران و

کارشناس محیط‌زیست مرکز ملی آمایش سرزمین معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی ریاست جمهوری، ایران

چکیده

نگاهی گذرا به وضعیت محیط‌زیست جهان مبین این واقعیت است‌که در چند دهه اخیر در نتیجه فعالیت‌های بشر، کره زمین متحمل صدمات جبران‌ناپذیری شده است. بی‌توجهی به ظرفیت‌های قابل تحمل محیط‌زیست، بهره‌برداری نامناسب از منابع طبیعی، آزمندی انسان برای بهره‌کشی از محیط‌زیست و در آخر بی‌توجهی به منطق علم اقتصاد در سیاستگزاری‌های بهره‌برداری از منابع طبیعی و محیط‌زیستی، شرایطی را پدید آورده است که همه جوامع به نوعی با معضلات محیط‌زیستی دست به گریبان شده‌اند. با بسط و گسترش معضلات محیط‌زیستی ناشی از فعالیت‌های بشر مشخص شده است که فعالیت‌های اقتصادی بدون توجه به محدودیت‌های محیط‌زیست نمی‌توانند ادامه پیدا کنند. به همین دلیل استفاده از سازوکارهای بازار و ابزارهای اقتصادی و همچنین قانون و مقررات برای استفاده عقلایی از مواهب محیط‌زیست در کانون توجه بسیاری از دولت‌های جهان قرار گرفته است.

بر این اساس در این مقاله ابتدا پیشینه و ضرورت ارزشگذاری و استفاده از سازوکارهای اقتصادی و قانونی برای حفاظت از محیط‌زیست مطرح شد است، سپس ضمن معرفی مهم ترین ابزارهای سیاستگزاری محیط‌زیست (ابزارهای قانونی و اقتصادی)، نقاط قوت و ضعف آنها بررسی شده است. در انتها و پس از جمع‌بندی، پیشنهادهایی برای استفاده از این سازوکارها در برنامه‌های توسعه کشور ارائه شده است. 

منبع : مجله محیط زیست و توسعه ، سال 1 شماره 1 ، بهار و تابستان 1389 ، صفحات 73 تا 90

این مقاله به صورت فایل word در اختیار شما قرار می گیرد . ولی یه شرط خیلی کوچولو داره.......

لینک دانلود در ادامه مطلب

مقاله: پایش زیستی آلاینده های هوا (ازن و دی اکسید نیتروژن)

پایش زیستی آلاینده های هوا (ازن و دی اکسید نیتروژن)

با استفاده از گلسنگ Lecanora muralis

محمد رضا خانی

مهناز واعظی

الهام قنادی

اسد عبدی

چکیده :

گلسنگ ها که نوعی پیکره گیاهی جلبک و قارچ هستند، قبل از دهه 1860 در اروپا به عنوان شاخص زیستی جهت تشخیص آلودگی هوا شناسایی شده اند. گلسنگ ها به آلاینده های هوا، به خصوص دی اکسید نیتروژن، ازن، فلوئور و فلزهای سنگین حساسیت نشان داده، بنابراین به عنوان یکی از زیست نشانگرهای آلودگی هوا مورد توجه قرار گرفته اند. در این پژوهش، بررسی تغییرات میزان کلروفیل گلسنگ Lecanora muralis به عنوان یکی از گلسنگ های فلور طبیعی ایران در تماس با غلظت های مختلف گازهای O3 و NO2 در پایش آلاینده های هوا مورد توجه بوده است. در مرحله اول انجام این تحقیق، گلسنگ Lecanora muralis درون کیسه های مخصوص و در تماس با گاز O3 در غلظت های 30، 100 و 200 ppb و گاز NO2 در غلظت های 60، 100 و 200 ppb قرار داده شده و به ترتیب بعد از یک و سه ساعت تماس به آزمایشگاه منتقل و کلروفیل آن ها (کلروفیل a، b، a + b و نسبت OD435/ OD415) از طریق غوطه ور ساختن 20 میلی گرم از وزن خالص گلسنگ در 10ml محلول DMSO استخراج گردید. در نمونه های در معرض تماس باO3 تخریب کلروفیل b همبستگی مثبت (P<0.05) نشان داد و تخریب کلروفیل در تماس با NO2 دارای همبستگی منفی در سطح معنی داری (P>0.05) مشاهده گردید. به عبارت دیگر گلسنگ Lecanora muralis به آلاینده ازن حساس بوده، در حالی که نسبت به آلاینده دی اکسید نیتروژن مقاوم می باشد. نتایج این پژوهش نشان داد که می توان از گلسنگ Lecanora muralis به عنوان یک شاخص زیستی در پایش آلاینده های ازن و دی اکسید نیتروژن در هوای فضاهای شهری استفاده نمود.

کلید واژه: شاخص زیستی، گلسنگ، کلروفیل، دی اکسیدنیتروژن، ازن

منبع : نشریه محیط زیست طبیعی (منابع طبیعی ایران) تابستان 1391; 65(2):153-161.

دانلود متن کامل مقاله (فایل pdf) در ادامه مطلب....

مشاهده سایر مقالات این وب

بررسی عوامل اجتماعی اقتصادی موثر بر تخریب منابع طبیعی اردبیل

بررسی عوامل اجتماعی اقتصادی موثر بر تخریب منابع طبیعی استان اردبیل 

از دیدگاه بهره برداران و کارشناسان

سید جعفر سید اخلاقی شال

ناصر انصاری

یوسف کلافی سعید

چکیده :

اگرچه عوامل موثر بر تخریب منابع طبیعی کم و بیش شناسایی و معرفی شده اند، اما این عوامل از منظر اقتصادی- اجتماعی و فرهنگی، کمتر مورد تحقیق و بررسی قرار گرفته است. بنابراین به نظر می رسد که قبل از هر اقدامی باید تخریب منابع طبیعی متوقف شود و برنامه ای برای قطع تخریب منابع طبیعی تنظیم در سطح «قطع تخریب منابع طبیعی» شود. در این پژوهش با استفاده از شیوه های اسنادی پیمایشی و کار ستادی با استفاده از ابزارهای مشاهده، مصاحبه و تکمیل پرسشنامه در استان اردبیل نتایج بدست آمده مورد بحث و نتیجه گیری قرار گرفته است. در سطح کل استان تعداد 10 منطقه نمونه با مساحتی معادل 122020 هکتار (حدود 10 درصد عرصه های منابع طبیعی استان) متشکل از 68 سکونتگاه روستایی و عشایری و 273 خانوار نمونه تعیین و انتخاب گردید. نتایج نشان داد که در مجموع 19 عامل اصلی در قالب سه گروه عوامل مربوط به دام و دامداری، عوامل مربوط به قطع و برداشت و عوامل مربوط به تغییر کاربری و طرحها در تخریب منابع طبیعی استان موثر بوده اند. از جمع بندی نظرات بهره برداران و کارشناسان مشخص شد که گروه عوامل دام و دامداری 45.9 درصد، گروه قطع و برداشت 20.6 درصد و گروه تغییر کاربریها و طرحها 33.5 درصد در تخریب عرصه های منابع طبیعی موثر بوده اند. در این بررسی تعیین سهم عوامل تخریب به تفکیک نواحی رویشی، نتایج قابل اتکایی را برای برنامه ریزان استانی منابع طبیعی ارائه داده است.

کلید واژه: اجتماعی- اقتصادی، عوامل تخریب منابع طبیعی، نواحی رویشی، شاخص تخریب، استان اردبیل

منبع : نشریه تحقیقات مرتع و بیابان ایران - بهار 1391; 19(1 (پیاپی 46)):133-148

دانلود متن کامل مقاله در ادامه مطلب

مشاهده سایر مقالات این وب

مقاله : ارایه مدل بهینه توسعه یکپارچه شهری در استان تهران

ارایه مدل بهینه توسعه یکپارچه شهری در استان تهران

صبا رضا سلطانی

سید مسعود منوری

عبدالرسول سلمان ماهینی

علی اصغر آل شیخ

چکیده :

توسعه شهری لگام گسیخته اثرات سوئی را بر ساختار طبیعت و منابع طبیعی وارد می سازد و منجر به پیامدهای منفی اقتصادی-اجتماعی و اکولوژیکی می گردد. لذا،‏ مطالعات جامعی جهت پشتیبانی مدیریت توسعه شهری در سطح جهان و بالاخص کشورهای در حال توسعه مورد نیاز است. در ایران نیز همچون سایر کشورهای در حال توسعه،‏ شهرگرایی و توسعه شهری روند رو به رشدی دارد. در کانون این تغییرات،‏ استان تهران قرار دارد که به دلیل تمرکز امکانات و تسهیلات،‏ شاهد مهاجرت های غیر اصولی و رشد روز افزون جمعیت و نهایتا ساخت و سازهای بدون برنامه و تغییرات زیاد در ساختار فضایی شهر بوده است. لذا،‏ هدف اصلی این مطالعه تحلیل تناسب زمین برای کاربری توسعه شهری در استان تهران با استفاده از رویکرد نظام مند و یکپارچه بوم شناختی-اقتصادی-اجتماعی می باشد. روش مورد استفاده و مدل ارایه شده در این تحقیق،‏ می تواند به عنوان یکی از تلاش های نوین در مطالعات تحلیل تناسب زمین و همچنین به عنوان نمونه ای جهت دستیابی به توسعه پایدار شهری و ساماندهی توسعه فیزیکی در ایران،‏ محسوب گردد. در این مطالعه،‏ با استفاده از روش ترکیب خطی وزن دار و در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی،‏ تناسب زمین برای توسعه شهری بر پایه 15 معیار مختلف مشتمل بر ویژگی های بوم شناختی- اقتصادی- اجتماعی محاسبه شده است. برای وزن دهی معیارها از روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی و به منظور دستیابی به توافق جمعی در این فرایند،‏ از نظرات ده کارشناس بهره گرفته شده است. نهایتا،‏ نقشه تناسب زمین که نشان دهنده نواحی اولویت دار و مناسب برای توسعه شهری است،‏ ارایه شده است. این نواحی شامل شش پهنه با وسعت و تناسب مناسب در قسمت های جنوبی استان می باشد که می تواند مورد استفاده برنامه ریزان شهری و تصمیم گیرندگان فضایی قرار گیرد. نتایج این تحقیق به دلیل نظام مندی و ویژگی تکرارپذیر خود می تواند زمینه ای برای تعامل سازنده میان بازیگران اصلی صحنه توسعه شهری و دستیابی به توافق جمعی فراهم آورد.

کلید واژه: استان تهران، توسعه شهری، توان محیط زیست، ارزیابی چند معیاره، ترکیب خطی وزن دار، فرآیند تحلیل سلسله مراتبی ،سامانه اطلاعات جغرافیایی

منبع : مجله محیط زیست طبیعی (منابع طبیعی ایران) پاییز 1391; 65(3):379-392.

دانلود فایل pdf  متن کامل مقاله در ادامه مطلب

برای مشاهده سایر مقالات زیست محیطی این وب اینجا کلیک نمایید .

مشاهده لیست همه مقالات زیست محیطی این وبلاګ از اینجا

آشکارسازی تغییرات پوشش اراضی اصفهان با استفاده از سنجش از دور

آشکارسازی تغییرات پوشش اراضی اصفهان با استفاده از سنجش از دور و   GIS

سامره فلاحتکار

چکیده:

 در سال های اخیر، داده های سنجش از دور و سامانه اطلاعات جغرافیایی در شناسایی و آنالیز تغییرات کاربری و پوشش اراضی به طور وسیع به کار گرفته می شوند. آشکار سازی صحیح تغییرات اشکال سطح زمین، درک بهتری از ارتباط و واکنشش بین انسان و پدیده های طبیعی جهت مدیریت بهتر منابع را فراهم می کند. 

روش های مختلفی برای آشکار سازی تغییرات کاربری و پوشش اراضی وجو دارد. برخی از این روش ها عبارت اند از مقایسات بعد از طبقه بندی، طبقه بندی سری داده های چند زمانه، آنالیز مؤلفه اصلی، تفاضل و نسبت تصویر زمانی، آنالیز برداری تغییر، آنالیز مخلوط طیفی و آنالیز رگرسیون. 

مقایسه پس از طبقه بندی یکی از مؤثرترین روش های آشکار سازی تغییرات است.

 هدف این بررسی، آشکار سازی تغییرات پوشش اراضی اصفهان است. عکس های هوایی با مقیاس 1:50000 مربوط به سال 1334 و تصاویر ماهواره ای MSS، TM، ETM⁺ ماهواره لندست به ترتیب مربوط به سال های 1351، 1369، 1380، برای تهیه نقشه های پوشش اراضی و بررسی روند تغییرات به کار گرفته شد. جهت کامل کردن دوره بررسی تغییرات، نقشه پوشش اراضی توس مدل CA مارکوف برای سال 1385 پیش بینی شد. 

برای انجام تحقیق، ابتدا تمام عکس های هوایی و تصاویر ماهواره ای با معادله چند جمله ای درجه یک به روش نزدیک ترین همسایه تصحیح هندسی شدند.RMSe عکس های هوایی بین 1/0 تا 45 /0  پیکسل RMSeتصاویر MSS، TM، ETM⁺ به ترتیب 73/0، 68/0، 6/0 پیکسل به دست آمد. عکس های هوایی با استفاده از رنگ، تن، الگو، شکل، موقعیت و پدیده های مختلف تفسیر چشمی شدند. هر یک از تصاویر ماهواره ای با استفاده از تباین خطی و تعدیل هیستوگرام اصلاح شدند. از فاکتور شاخص بهینه برای ساخت بهترین تصویر رنگی کاذب استفاده شد، این شاخص بهترین باندها را بر اساس حداکثر واریانس و حداقل همبستگی شناسایی می کند. به منظور طبقه بندی تصاویر از روش طبقه بندی هیبرید که ترکیبی از دو روش طبقه بندی نظارت شده و نظارت نشده است استفاده شد. از شاخص NDVI و آنالیز مؤلفه اصلی برای جدا کردن برخی ار لایه های پوشش اراضی با تعریف حد آستانه مناسب استفاده شد. 

در نهایت نقشه پوشش اراضی در5 طبقه تهیه شد که عبارت بودند از کوه، اراضی بایر، شهر، پوشش سبز و دشت سیلابی. برای برآورد صحت تمامی نقشه ها از ماتریس خا استفاده شد. ضریب کاپای نقشه های پوشش اراضی تولید شده از عکس های هوایی و تصاویر MSS، TM، ETM⁺ به ترتیب عبارتند از 98/0، 90/0، 93/0 و 92/0 سپس، ماتریس تغییرات از طریق مقایسه نقشه پوشش اراضی هر سال و با نقشه های سال بعد تولید شد. برای آشکارسازی تغییرات از روش مقایسه  بعد از طبقه بندی استفاده شد. زنجیره مارکوف برای مدل سازی تغییرات پوشش و کاربری اراضی به طور وسیع استفاده می شود. مدلCA مارکوف قادر است که تغییرات پوشش و کاربری اراضی از یک زمان به زمان دیگر را توصیف کند و این به عنوان پایه ای برای تغییرات آینده استفاده می شود. 

در این مطالعه از مدل CA مارکوف برای پیش بینی نقشه های سال 1369 و 1380 استفاده شد و سپس این نقشه ها با نقشه های پوشش اراضی سال 1369 و 1380 به دست آمده از روش هیبرید مقایسه شدند تا توانایی مدلCA مارکوف در پیش بینی تغییرات پوشش اراضی مطالعه شود. در نهایت نیز نقشه پوشش اراضی سال 1404 با استفاده از مدل CA مارکوف پیش بینی شد. نتایج آشکار سازی تغییرات نشان میدهد بیشترین توسعه مناطق شهری بین سال های 1351 تا 1369 با گسترش متوسط 571 هکتار در سال و کمترین رشد آن بین سالهای 1334 تا1351 با مساحتی حدود324 هکتار در سال، رخ داده است. اما طی سال های 1334 تا 1351، پوشش گیاهی با کاهش متوسط سالانه 1263 هکتار، بیشترین تخریب نرخ تبدیل و تغییر را داشته است. نتایج مدل مارکوف ماتریسی است. که احتمال تغییرات را از هر طبقه پوشش یا کاربری اراضی به سایر طبقات را در آینده نشان می دهد. به منظور پی بردن به صحت نقشه های پیش بینی شده و به دست آوردن اعتبار پیش بینی مدل CA مارکوف از 3 روش جدول توافق و عدم توافق، آزمون نکوئی بر ارزش و محاسبه ماتریس خطا استفاده شد. 

نتایج مؤلفه های توافق نشان می دهد که توافق نقشه های سال 1369 (نقشه پوشش اراضی به دست آمده از روش هیبرید و نقشه پیش بینی شده توسط مدل CA مارکوف) 60/0 و عدم توافق آنها 39/0 است. این نتایج برای توافق کلی نقشه های 1380 برابر 69/0 و عدم توافق برای این دو نقشه 31/0 است. در آزمون نکوئی بر ارزش فرض صفر اینگونه تعریف میشود که اختلاف معنی داری بین مساحت های مشاهده شده (مساحت های به دست آمده از روش هیبرید ) و مساحت های پیش بینی شده (مساحت های پیش بینی شده از مدل CA مارکوف) وجود ندارد. فرض صفر بیان میدارد اختلاف مذکور در سطح 05/0 معنی دار است . با انجام آزمون نکوئی بر ارزش و محاسبه² χ و مقاسیه آن با ² χ جدول در سطح 05/0 با درجه آزادی 4، فرض صفر رد شد و فرض یک ( یعنی اختلاف در نتایج دو روش مذکور) پذیرفته می شود. ² χ محاسبه شده برای نقشه های پیش بینی شده سال 1369 و 1380 به ترتیب 25642 و 36915است که در سطح 05/0 و در جه آزادی 4، ² χ جدول 711/0 است بنابراین فرض صفر رد میشود. برای محاسبه ضریب کاپا و دقت کلی تمامی نقشه های پوشش اراضی، نقاط کنترل زمینی استفاده شد، سپس ماتریس خطا نقشه های پوشش اراضی تولید شده با روش هیبرید مدل CA مارکوف محاسبه شد. ضریب کاپای محاسبه شده برای نقشه های  پیش بینی شده سالهای 1369 و 1380 به ترتیب 64/0 و 84/0 است، که آن کمتر از نقشه های تولیدی به روش هیبرید با ضریب کاپای 93/0 برای سال 1369 و 92/0 برای سال 1380 است. در نهایت ما میتوانیم نتیجه بگیریم که اگر فرآیند تغییر پوشش اراضی ثابت باقی بماند، مدل CA مارکوف تغییرات پوشش اراضی رابا اعتباری برای 17 سال بعد پیش بینی می کند که توافق نقشه پیش بینی شده با نقشه واقعی کمتر از 70 در صد است.

کلمات کلیدی: آشکارسازی تغییرات، مقایسه پس از طبقه بندی، پوشش اراضی، مدل CA مارکوف.

برای مشاهده سایر مقالات زیست محیطی این وب اینجا کلیک نمایید .

مشاهده لیست همه مقالات زیست محیطی این وبلاګ از اینجا

نقش کشاورزی در تخریب حاصلخیزی خاک منطقه طالقان

نقش کشاورزی در تخریب حاصلخیزی خاک منطقه طالقان

سهرابی طیبه السادات*,زهتابیان غلامرضا

چکیده
کشور ایران با موقعیت جغرافیایی ویژه خود بطور عمده دارای اقلیم خشک و نیمه خشک می باشد، به طوری که با میانگین بارش سالانه در حدود 240 میلی متر که معادل یک چهارم بارش متوسط جهان است یکی از کشورهای خشک محسوب می شود. علاوه بر این، پراکنش نامنظم بارش از نظر مکانی و زمانی نیز باعث بروز مشکلاتی در زمینه منابع طبیعی و کشاورزی شده است و سالانه حجم عظیمی از منابع آب و خاک ما از بین می رود. از زمان پیدایش فعالیتهای کشاورزی تا عصر حاضر تامین نیازهای انسان متکی به فعالیتهای زراعی بوده است. با توجه به رشد روزافزون جمعیت کشور و وقوع تحولات اجتماعی و اقتصادی، اراضی بیشتری از حالت مرتع خارج و بصورت زمینهای زراعتی دیم و یا اراضی رهاشده بر روی سطح شیبدار درآمده اند. بنابراین برای جلوگیری از تخریب هرچه بیشتر خاک این مناطق باید تحقیقاتی بر روی اراضی کشاورزی و نحوه بهره برداری انجام گیرد. بدین منظور منطقه طالقان به عنوان منطقه مورد مطالعه انتخاب شد. سپس نقشه های مختلف منطقه شامل نقشه خاک، تیپهای اراضی و کاربری فعلی اراضی به کمک سیستم اطلاعات جغرافیایی تهیه شد. آنگاه با تعیین تیمارهای اصلی، در هر قسمت از منطقه و اراضی کشاورزی منطقه، نمونه برداری از خاک انجام شد و فاکتورهای خاک در دو گروه فاکتورهای اصلاح خاک شامل ازت، فسفر، پتاسیم، هوموس و آهک و فاکتورهای تخریب خاک شامل اسیدیته، نسبت جذب سدیم و شوری در دو عمق 10- 0 و 10< سانتی متر اندازه گیری شدند. مطالعه فاکتورها در قالب طرح پلاتهای خردشده انجام شد. مطالعات نشان داد که بین تیمارها اختلاف معنی داری وجود دارد. همچنین بررسی فاکتورهای اصلاحی و تخریبی خاک نشان داد که اراضی باغی و مرتعی از شرایط ایده آلی برخوردار هستند و تیمار اراضی آبی تک کشتی باعث کاهش عملکرد محصولات می شوند؛ بنابراین نامطلوبترین تیمار می باشد.

کلید واژه: تخریب اراضی، بیابان زایی، عملیات کشاورزی، طرح پلاتهای خردشده، طالقان

دریافت فایل PDF متن کامل مقاله در ادامه مطلب

بررسی اثرات زیست محیطی گردشگری بر جنگل نمک آبرود با کاربرد مدل ت

بررسی اثرات محیط زیستی گردشگری بر جنگل نمک آبرود با کاربرد مدل تخریب

یزدیان فرشاد,فقیه نصیری لیلا ,کیاپاشا خدیجه

چکیده

ین مطالعه به منظور بررسی شدت تخریب ناشی از فعالیت های گردشگری در داخل جنگل نمک آبرود و با استفاده از مدل تخریب انجام شد. در مرکز تجمع گردشگران واقع در ایستگاه خط یک تله کابین در بالای قله، منطقه ای به مساحت 10 هکتار به عنوان واحد محیط زیستی مورد بررسی قرار گرفت و سپس در چهار جهت اصلی و چهار جهت فرعی نوارهایی به عرض ده متر برداشت شد و آماربرداری صد در صد انجام پذیرفت. درون نوارها با استفاده از نقشه های فیزیوگرافی، خاک شناسی، هیدرولوژیکی و پوشش گیاهی، آسیب پذیری بوم شناختی محاسبه و طبقه بندی شد، سپس با استفاده از نقشه های توپوگرافی، مشاهده های میدانی و نظر کارشناسان، هشت نشانزد تخریب در منطقه شناسایی و تعیین شد. با استفاده از فرمول تخریب، ضریب تخریب محاسبه و منطقه مورد بررسی به دو قسمت نیازمند بازسازی و نیازمند اقدامات حفاظتی طبقه بندی شد.

کلید واژه: مدل تخریب، گردشگری، نمک آبرود، واحد محیط زیستی

دریافت فایل PDF متن کامل مقاله در ادامه مطلب

اهمیت جنگل و فضای سبز در مبارزه با آلودگی آب

اهمیت جنگل و فضای سبز در مبارزه با آلودگی آب

علی یخکشی

متن تایپ شده به همراه دانلود فایل pdf

جنگل و فضای سبز قادر استبه کمکشاخ و برگو ریشه خود مواد سمی داخل آبمانند فنل و باکتری های را جذب و از مقدار آنها در آب بکاهد.

این امر برای موجودات زنده و انسان ها بسیار مهم و حیاتی است. با این توضیح کوتاه، در می یابیم که عمل تصفیه می تواند به طور طبیعی هم انجام شود. می توان استخرهایی در مناطق جنگلی به وجود آورد و آبرا از زمین های جنگلی که خاصیتنفوذپذیری بیشتری دارند عبور داد تا تصفیه شود. از این گذشته، درختان و .گیاهان نیز می توانند با ریشه ای خود مقدار زیادی از مواد موجود در آبرا جذب کنند.

در لهستان نشان می دهد که درختبید می تواند 33 تا 40 درصد از « کالکسی » بررسی های انجام شده توسط مواد محلول در آبرا جذبکند. بر این اساستوصیه می شود برای سالم نگهداشتن آب، در اطرافرودخانه ها و دریاچه های آبشیرین، درختان بید و گیاهانی مانند کارکس، الاتا اسکیرپوس، لاکوستریسو غیره بکارند، چون لاکوستریسقادر استاز هر لیتر آب نزدیکبه 600 میلی گرم فنول را جذب و از آلودگی آب .و مضرات مرگبار آن برای انسان و سایر موجودات زنده بکاهد.

باید پذیرفتبدون درخت و گیاه، زندگی برای جانواران گیاه خوار غیر ممکن است. در زنجیره غذایی، گیاهان و جانوران گیاهخوار غذای اصلی انسان .جانوران گیاهخوار تنها ماده غذایی جانوران گوشتخوار هستند ها را تامین می کنند. جدا از تامین غذای موجودات زنده و انسان ها، گیاهان فواید زیاد دیگری دارند. در مجموع باید قبول کرد که بدون گیاهان و به خصوصاز نظر تولید اکسیژن، این ماده حیاتی، زندگی غیرممکن خواهد بود. با وجود آگاهی از این امر مهم، انسان این اشرفمخلوقات، بر اثر بی توجهی و بی خردی خود در بهره برداری از جنگل و فضای سبزفبه اصل توسعه پایدار توجه کافی نمی کند و هر ساله سطوح وسیعی از آن .را نابود و یا کاربری آن را تغییر می دهد.

در مقایسه با دیگر نقاط دنیا، نه تنها اوضاع ایران تعریفی ندارد، بلکه در مواردی بسیار بدتر نیز است. اگر در 2 هزار سال قبل، نزدیکبه 90 میلیون هکتار جنگل داشتیم، امروز سطح جنگل کشور کهنسال و با تمدن ایران از همچنین اگر کارشناسان سطح مناسب جنگل را برای یک کشور برابر 30 میلیون هکتار تجاوز نمی کند.12 درصد خاک آن می دانند، متاسفانه در این فقط 7 درصد مساحت کشور را جنگل پوشانده و سرانه فضای سبز هر فرد ایرانی به جای 30 تا 50 متر مربع، از چند متر مربع تجاوز نمی کند و تا دستیابی به سرانه مطلوب، راهی بسدراز و پرنشیبو فراز در پیشاست. با همه این کاستی ها، متاسفانه از جنگل های موجود نیز به طور اصولی و بر مبنای اصل توسعه پایدار بهره برداری نشده و هر ساله از سطح جنگل ها کاسته و تنوع زیستی آن فقیرتر می شود.

جدا از مسئله کمیتو کیفیتجنگل ها، باید بدانیم جنگل های بلوط غرب، بلوط ایرانی و غیره منحصر به ایران بوده و جنگل های خزری، باقیمانده جنگل های دوران سوم زمین شناسی هستند. که هر دو جنگل از نظر علمی و ذخایر ژنتیکی دارای ارزشبالای جهانی هستند که باید حفظ و از نابودی آنها جلوگیری شود. اگر کانادا، ژاپن و روسیه جذبکربن و تولید اکسیژن جنگل های خود را مایلند به جهان بفروشند، ایران نیز می تواند ارزشعملی و ذخایر ژنتیکی آن را که برای محققان جنگل بسیار حائز اهمیتاست، بفروشد، نه آنکه فقط به دنبال فروشچوب آن باشیم. برای حفظ و احیا و توسعه سطوح جنگل های شمال باید سرمایه گذاری کرد.

حداقل می توان درآمد حاصل از فروشچوبرا که باید بر مبنای اصل توسعه پایدار بهره برداری شود، برای 30 سال آینده صرفبازسازی و احیای آن کرد. مولفبا بهره برداری از جنگل های شمال بر مبنای اصل توسعه پایدار و با کمکمتخصصان، موافق استو اعتقاد راسخ دارد بهترین، شاداب ترین و پویاترین جنگل، جنگلی استکه بر مبنای اصل توسعه پایدار بهره برداری شود، نه آنکه با کشیدن سیم خاردار به دور جنگل، آن را  بلااستفاده و یا بیشاز حد از آن بهره برداری کنیم.

مشاهده سایر نوشته های مربوط به فضای سبز از اینجا

برای دانلود فایل pdf همین مطلب به ادامه مطلب بروید .... .